Artykuły
Otrucie psa - odpowiedzialność karna i cywilna sprawcy
mgr Agnieszka Pięta | 04.05.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Pozbawienie wolności do lat 3 - taka kara grozi temu, kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z naruszeniem tych przepisów ustawy o ochronie zwierząt, które dotyczą zakazu zabijania zwierząt (z kilkoma, enumeratywnie wymienionymi w ustawie wyjątkami), warunków ich uśmiercania (w razie wystąpienia na przykład konieczności bezzwłocznego ich uśmiercenia w celu zakończenia cierpień) oraz warunków dokonywania uboju. Czy wyżej wskazana kara pozbawienia wolności grozi również osobie, która dokonuje otrucia psa? Czy i w jaki sposób możemy pociągnąć sprawcę otrucia naszego psa do odpowiedzialności karnej oraz czy wobec takiego sprawcy będą nam przysługiwały roszczenia na gruncie prawa cywilnego? Wyżej wskazane kwestie zostaną omówione w poniższym tekście.
Otrucie psa jako naruszenie zakazu zabijania zwierząt, czy przestępstwo znęcania się nad zwierzętami?
Jak wskazuje się w doktrynie, czyn zabroniony polegający na naruszeniu sformułowanego w ustawie o ochronie zwierząt zakazu zabijania zwierząt jest przestępstwem materialnym. Oznacza to, że dla pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawcy otrucia zwierzęcia, za czyn kwalifikowany zgodnie z prezentowanymi w piśmiennictwie poglądami, przestępstwo znęcania się jest przestępstwem formalnym, a zatem dla jego zaistnienia nie jest konieczne wystąpienie jakiegokolwiek skutku. Wystarczające jest wypełnienie znamion podmiotowych i przedmiotowych tego przestępstwa, przy czym czynnością sprawczą jest tutaj zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień zwierzęciu. Jednocześnie, w przypadku podania zwierzęciu przez sprawcę substancji toksycznej i - nienastąpienia skutku w postaci śmierci zwierzęcia, pomimo jej podania zwierzęciu - zachowanie sprawcy może w takiej sytuacji stanowić zarówno znamię znęcania się nad rzeczonym psem, jak i usiłowania dokonania jego bezprawnego uśmiercenia.
Znęcanie się nad zwierzętami w formie zaniechania
mgr Agnieszka Pięta | 04.05.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Zakaz znęcania się nad zwierzętami statuuje ustawa o ochronie zwierząt. Wedle przedstawionej w niej definicji legalnej, przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień. Należy przy tym pamiętać o tym, że możliwe jest dopuszczenie się powyższych zachowań (a tym samym popełnienie przestępstwa znęcania się nad zwierzętami) nie tylko przez działanie (np. dotkliwe bicie psa) ale również przez zaniechanie. O jakich zaniechaniach mowa?
Utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania
Jedną z form znęcania się nad zwierzętami, która została wprost wymieniona w treści ustawy jako przykład zachowania, wypełniającego znamiona znęcania się nad zwierzęciem przez zaniechanie, jest utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji, przy czym przez właściwe warunki bytowania należy rozumieć zapewnienie zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy, płci i wieku.
Narażanie na nieodpowiednie warunki atmosferyczne
Niezapewnienie zwierzętom właściwych warunków bytowania - na co wskazuje przede wszystkim orzecznictwo sądów administracyjnych, rozpatrujących skargi od decyzji w sprawach czasowego odbioru zwierząt - nie musi polegać na rażącym zaniedbywaniu zwierzęcia. Cechy takiego zachowania - mogącego stanowić jednocześnie formę znęcania się nad zwierzętami - może stanowić na przykład „brak zapewnienia zwierzętom właściwego schronienia przed chłodem, upałem, deszczem, śniegiem, przetrzymywanie ich na terenie, na którym narażone są na uszkodzenia ciała, przetrzymywanie ich w warunkach umożliwiających samowolne wydostawanie się na zewnątrz i narażanie na niebezpieczeństwo ich samych oraz narażanie innych zwierząt i ludzi na niebezpieczeństwo” - tak wyrok WSA w Poznaniu z 1.12.2020 r., II SA/Po 340/20.
Interwencyjny odbiór psa właścicielowi, a sytuacja zagrażająca życiu lub zdrowiu zwierzęcia
mgr Agnieszka Pięta | 02.05.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Ustawa o ochronie zwierząt przewiduje dwie procedury, związane z odbiorem zwierzęcia jego właścicielowi. Pierwsza z nich, uregulowana w art. 7 ust. 1a ustawy o ochronie zwierząt przewiduje, że w razie wystąpienia przesłanek uzasadniających dokonanie odbioru zwierzęcia jego właścicielowi (podejrzenie znęcania się nad zwierzęciem), zwierzę może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazane odpowiedniemu podmiotowi (m.in. schronisku dla zwierząt). Decyzję w tym przedmiocie organ wydaje wyłącznie z urzędu, po uzyskaniu informacji od Policji, straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt. Co jednak należy (i można) zrobić w sytuacji, gdy zwierzę znajduje się w sytuacji, w której czekanie na wydanie decyzji może wiązać się z zagrożeniem dla jego życia lub zdrowia?
„Interwencyjny” tryb czasowego odebrania zwierzęcia
W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera mu zwierzę, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia. Jak widać, ustawa do zastosowania takiego „interwencyjnego” odbioru zwierzęcia uprawnia jedynie niektóre, wprost wskazane w ustawie podmioty i to tylko w sytuacji, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu.
Niszczenie linii brzegowej wód - czyn uregulowany w art. 475 Prawa wodnego
mgr Agnieszka Pięta | 29.04.2023 | Apikant radcowski
 |
freeimages.com
Integralność i nienaruszalność brzegów śródlądowych wód powierzchniowych jest dobrem chronionym przez przepisy karne ustawy Prawo wodne. Otóż, w myśl art. 475 tej ustawy, kto niszczy lub uszkadza brzegi śródlądowych wód powierzchniowych, brzegi wód morskich, budowle, w tym mury, niebędące urządzeniami wodnymi, tworzące brzeg lub grunty pokryte śródlądowymi wodami powierzchniowymi- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Czynność sprawcza
Wykroczenie z art. 475 ustawy prawo wodne może zostać popełnione przez każdego, kto „niszczy lub uszkadza” brzegi śródlądowych wód powierzchniowych bądź urządzeń z nimi związanych. Jak wynika z orzeczeń sądów, które zostały wydane w sprawach o wykroczenie niszczenia brzegów, zachowanie polegające na ich niszczeniu może polegać w szczególności na dokonywaniu albo zleceniu dokonywania przeprowadzenia prac ziemnych z użyciem ciężkich maszyn, polegających na wyrównaniu terenu przylegającego do jeziora i oczyszczeniu działki z naturalnie porastającej jej zieleni wysokiej i niskiej (tak m.in. wyrok SO w Olsztynie z 5.04.2019 r., VII Ka 186/19, wyrok SO w Piotrkowie Trybunalskim z 6.05.2022 r., IV Ka 149/22). Należy jednak pamiętać o tym, że tego typu zachowanie może nie skutkować tylko odpowiedzialnością za wykroczenie z art. 475 ustawy Prawo wodne.
dr Agnieszka Sznajder | 24.03.2023 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Wprowadzenie
Opinia biegłego w postępowaniu w sprawie naruszenia stosunków wodnych - wciąż wywołuje wątpliwości w praktyce prowadzenia postępowań administracyjnych przez właściwe organy i rodzi kolejne pytania co do jej roli jako środka dowodowego.
Nadal część organów wydaje rozstrzygnięcia w sprawach z zakresu naruszenia stosunków wodnych w ogóle nie powołując w postępowaniu biegłego, ani też nie dysponując dokumentacją zawierającą analizy, obliczenia hydrologiczne, czy też inwentaryzacje geodezyjno-budowlane analizowanych nieruchomości.
Poniżej zaprezentowana zostanie krótka analiza zagadnienia, czy organy administracji w momencie, kiedy zostanie sporządzona opinia biegłego w postępowaniu w sprawie zmiany stanu wody na gruncie - powinny odnosić się do niej bezkrytycznie - jak również, czy opinia owa ma i powinna mieć zawsze decydujące znaczenie przy rozstrzyganiu danej sprawy przez organ.
Obowiązki organu wobec opinii biegłego w postępowaniu w sprawie stanu wody na gruncie - konieczność przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego
Ocenia zmiany stosunków wodnych na gruncie wymaga wiadomości specjalnych - dlatego też na przestrzeni lat wykształciła się utrwalona linia orzecznicza wskazująca na konieczność angażowania przez organy badające kwestie naruszenia stosunków wodnych biegłych, którzy korzystając z wiedzy w zakresie hydrologii, gospodarki wodnej, melioracji, czy też budownictwa - są w stanie dokonać niezbędnych analiz, badań, pomiarów i obliczeń w celu ustalenia czy doszło do zmiany stanu wody na gruncie, czy doszło do szkody na gruncie sąsiednim oraz w jaki sposób można zapobiegać szkodom na nieruchomościach sąsiednich ect.
W odniesieniu do konieczności posłużenia się przez organy opinią biegłego, dla właściwego przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawach z zakresu naruszenia stanu wody na gruncie, można wskazać na stanowisko sądownictwa administracyjnego w wybranych sprawach:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 18 czerwca 2014 r., sygnatura akt: II SA/Ke 373/14 stanął na stanowisku, że: „Regułą jest, iż w sprawach o przywrócenie stosunków wodnych na gruncie powinien być przeprowadzony dowód z opinii biegłego, między innymi na okoliczność, czy na działce sąsiedniej powstała szkoda oraz czy istnieje związek przyczynowy pomiędzy zmianą stanu wód na gruncie, a szkodą (...)”.
Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 13 maja 2014 r., sygnatura akt: II SA/Łd 1349/13 stwierdził, iż: „w tego rodzaju sprawach dotyczących przywrócenia stosunków wodnych na gruncie opinia biegłego jest niezbędna (...)”.
mgr Agnieszka Pięta | 20.03.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
W myśl art. 288§1 kodeksu karnego, kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku,podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Czynność sprawcza w przypadku wskazanego wyżej czynu zabronionego może polegać alternatywnie: na uszkodzeniu, zniszczeniu, bądź czynieniu cudzej rzeczy niezdatnej do użytku, przy czym każde z tych zachowań samodzielnie może być oceniane jako potencjalne wypełnienie znamion przedmiotowych czynu z art. 288§1 k.k.
Czynności sprawcze
W doktrynie i orzecznictwie - w odniesieniu do wyżej wymienionych czynności sprawczych - wskazuje się, że zniszczenie rzeczy polega na jej unicestwieniu bądź tak znacznym uszkodzeniu, że dana rzecz faktycznie przestaje istnieć. Uszkodzenie rzeczy natomiast, to takie oddziaływanie na nią, które zmniejsza jej wartość bądź to przez zmianę wyglądu zewnętrznego lub kształtu, bądź to przez naruszenie całości rzeczy. Fakt, że rzecz może zostać naprawiona, nie jest okolicznością wyłączającą bezprawność. Uczynienie rzeczy niezdatną do użytku polega na spowodowaniu takiego stanu, że rzecz nie może zostać użyta do celu, do którego była przeznaczona, chociażby przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego było możliwe, lecz wymagałoby nakładu kosztów lub pracy. Uczynienie rzeczy niezdatną do użytku polega na tym, że sprawca uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia normalne korzystanie z tej rzeczy, pomniejszając jej wartość użytkową, nie naruszając jednak jej substancji, materii - tak m.in. B. Michalski (w:) Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 2, red. A. Wąsek, Warszawa 2004; M. Kulik (w:) Kodeks Karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, wyrok SR w Legionowie z 16.10.2019 r., II K 1244/18, LEX nr 2742603.
Czyn przepołowiony
Zaistnienie czynności sprawczych w postaci uszkodzenia, zniszczenia, bądź uczynienia niezdatną do użytku cudzej rzeczy, nie świadczy jednak jeszcze o tym, że mamy do czynienia z czynem zabronionym, stypizowanym w art. 288§1 k.k. Istotna jest bowiem w takim wypadku wartość szkody, jaką pokrzywdzony właściciel zniszczonej lub uszkodzonej rzeczy poniósł wskutek jej zniszczenia lub uszkodzenia. Warto zwrócić bowiem uwagę, że zgodnie z treścią art. 124 §1 kodeksu wykroczeń, kto cudzą rzecz umyślnie niszczy,uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, jeżeli szkoda nie przekracza 500 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. W jaki sposób zatem należy ustalić wartość szkody która przesądza o tym, czy mamy do czynienia z przestępstwem, czy z wykroczeniem?
OC rolnicze a odpowiedzialność za psa
mgr Agnieszka Pięta | 31.03.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
W myśl przepisu art. 50 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, z ubezpieczenia OC rolników przysługuje odszkodowanie, jeżeli rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Czy ubezpieczenie OC rolnika w wyżej wskazanym zakresie może obejmować również szkody wyrządzone przez psa rolnika osobie trzeciej? Wyżej wskazana kwestia zostanie przeanalizowana w treści przedmiotowego artykułu.
Zwierzę hodowane w gospodarstwie rolnym jako jego składnik
Szkoda w rozumieniu art. 50 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oznacza taki uszczerbek (będący następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia), który powstał w związku z posiadaniem przez rolnika gospodarstwa rolnego. Przy dokonywaniu oceny, czy szkody wyrządzone przez zwierzę hodowane w gospodarstwie rolnika mogą mieścić się w tym pojęciu, należy zatem w pierwszej kolejności ustalić, czy - a jeśli tak, to pod jakimi warunkami - takie zwierzę może zostać uznane za „składnik” gospodarstwa rolnego.
Kiedy zwierzę hodowane przez rolnika można uznać za „odłączone” od gospodarstwa?
Warunkiem uznania określonego zwierzęcia za składnik gospodarstwa rolnego jest przede wszystkim to, aby zwierzę owo było chowane na potrzeby gospodarstwa. Przesłanką negatywną dla uznania, że zwierzę jest składnikiem gospodarstwa rolnego (a tym samym uznania, że szkoda wyrządzona przez takie zwierzę może zostać pokryta z ubezpieczenia OC rolnika) jest zatem przede wszystkim fakt chowania zwierzęcia wprawdzie przez rolnika posiadającego gospodarstwo rolne ale w celu innym, niż wykorzystywanie tego zwierzęcia na potrzeby gospodarstwa. Przykładem wystąpienia takiej przesłanki negatywnej jest stan faktyczny, na podstawie którego Sąd Najwyższy wydał wyrok z 12.04.2013 r., IV CSK 565/12, a która to sprawa dotyczyła konia wierzchowego hodowanego w gospodarstwie rolnym w celu realizacji upodobań hobbystycznych rolnika lub jego domownika. Sąd Najwyższy uznał, że taka sytuacja uzasadnia twierdzenie, że zwierzę jest „odłączone” od gospodarstwa i nie stanowi jego składnika, a zatem szkoda przez nie wyrządzona nie może zostać pokryta z ubezpieczenia OC rolnika.
mgr Agnieszka Pięta | 20.03.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Co do zasady, kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy. Oznacza to, że w razie pogryzienia osoby trzeciej przez psa, obowiązek naprawienia wynikłej z tego zdarzenia szkody majątkowej, bądź zapłaty poszkodowanemu takim zdarzeniem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zazwyczaj (za wyjątkiem zaistnienia sytuacji wyłączających odpowiedzialność właściciela psa, które jednak należą do rzadkości) będzie spoczywał na właścicielu tego zwierzęcia. Jakie są granice obowiązku naprawienia szkody albo zapłaty zadośćuczynienia w przypadku takiego rodzaju pogryzienia, którego skutkiem jest zeszpecenie osoby poszkodowanej wskutek pogryzienia? Czy osoba pogryziona przez psa może żądać od jego właściciela zwrotu kosztów operacji plastycznej? Na wyżej postawione pytania spróbuję odpowiedzieć w poniższym tekście.
Rekompensata za doznaną krzywdę
W pierwszej kolejności warto podkreślić, że naprawienie przez właściciela psa, który pogryzł inną osobę, szkody wyrządzonej tej osobie ogranicza się do roszczeń o charakterze majątkowym. Niezależnie jednak od powyższego, osoba poszkodowana w określonych okolicznościach może również żądać od właściciela psa zapłaty na jej rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Chodzi tu zarówno krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), jak i cierpienie psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia). Ponadto, jak podkreśla się w orzecznictwie sądowym, zadośćuczynienie obejmuje cierpienia zarówno już doznane, jak i te, które wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Co zatem może obejmować kwota zadośćuczynienia za krzywdę, związaną z pogryzieniem przez psa i w jaki sposób sąd może ustalić jej wysokość?
Okoliczności brane pod uwagę przez sąd przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia
Nie istnieją z góry określone reguły zasady ustalania przez sąd wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Z pewnością sąd - dokonując ustalenia takiej kwoty - powinien mieć na uwadze rozmiar i intensywność krzywdy, jakiej doznał poszkodowany zdarzeniem wywołującym szkodę oraz konieczność jej zrekompensowania mając jednak na uwadze, że zapłata zadośćuczynienia nie może doprowadzić do nadmiernego i nieuzasadnionego wzbogacenia pokrzywdzonego.
dr Agnieszka Sznajder | 13.03.2023 | Radca prawny
 |
Zmiana taryfy lub regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków - brak zgody odbiorcy na nowe warunki
Zgodnie z treścią art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, odbiorcą usług jest każdy, kto korzysta z usług wodociągowo-kanalizacyjnych z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na podstawie pisemnej umowy z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym.
W praktyce funkcjonowania podmiotów będących odbiorcami usług gminnego zakładu komunalnego - czyli kupujących wodę oraz odprowadzających ścieki - zdarzają się sytuacje, gdy odbiorca usług nie chce zaakceptować warunków taryfy zakładu komunalnego lub innych warunków realizacji usługi, opartych o regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków zakładu komunalnego, szczególnie w obliczu sformułowania nowych warunków lub określenia nowych taryf - odbiegających znacznie swą wysokością od dotychczas stosowanych - czego konsekwencją jest brak aneksu do umowy o dostarczanie wody i odbiór ścieków - a następnie odłączenie odbiorcy od sieci.
Również nowi odbiorcy usług spotykają się niekiedy z odmową podłączenia do sieci ze strony dostawcy usług - z różnych powodów - najczęściej z powodu braku odpowiedniej infrastruktury technicznej w lokalizacji, w której funkcjonuje odbiorca.
Zmiana wysokości taryf - pozycja prawna odbiorcy usług w postępowaniu przed organem regulacyjnym
Odbiorcy nie są stroną postępowania w sprawie zatwierdzenia nowych taryf przez organ regulacyjny - Dyrektora RZGW Wód Polskich - stąd też nie mają narzędzi prawnych by skutecznie skarżyć nowe stawki opłat za dostawę wody i odprowadzanie ścieków.
Nie oznacza to jednak, że zawsze muszą od razu zaakceptować nowe warunki i każdorazowo zawrzeć umowę z dostawcą komunalnym. Odbiorcy mogą odmówić zawarcia umowy z dostawcą usług, utracić możliwość korzystania z usług - i poddać spór pod rozstrzygnięcie organu administracji.
mgr Agnieszka Pięta | 11.03.2023 | Aplikant radcowski
 |
Początek każdego nowego roku to czas na rozliczenie się z fiskusem w zakresie dochodów, osiągniętych przez podatnika w roku poprzednim. Podatnik na złożenie urzędowi skarbowemu zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym ma czas od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Osoby, które są zobowiązane do uiszczania podatku dochodowego od osób fizycznych, rozliczają się na podstawie PIT-11, który do końca lutego ma obowiązek dostarczyć im pracodawca.
Co zatem należy zrobić w sytuacji, w której pracodawca nie wypełnił swojego obowiązku i nie dostarczył pracownikowi PIT-11 w wyżej wskazanym terminie?
Obowiązki informacyjne pracodawcy
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że pracodawca ma obowiązek dostarczenia informacji o uzyskanych przez pracownika dochodach w roku podatkowym nie tylko pracownikowi. W myśl art. 38 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym pracodawca jest obowiązany przesłać do urzędu skarbowegoroczną deklarację, według ustalonego wzoru. To oznacza, że zanim otrzymamy informację o uzyskanych przez nas dochodach w roku podatkowym, powinna ona (jeżeli pracodawca respektuje przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) trafić do Urzędu Skarbowego, w którym będziemy się rozliczać. W takiej sytuacji nawet, jeśli PIT-11 od pracodawcy nie dotrze do nas na czas (albo wcale), rozliczenie się z fiskusem z dochodów osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, wciąż nie będzie znacznie utrudnione. Jeżeli bowiem pracodawca przekazał informację o dochodach osiągniętych przez pracownika do Urzędu Skarbowego do końca stycznia, to na podstawie tych danych pracownik ma możliwość rozliczenia się, nawet gdyby sam nie dostał PIT-11 od pracodawcy - chociażby na podstawie usługi „Twój e-PIT”.
Sytuacja wygląda znacznie gorzej, gdy nasz PIT-11 nie został doręczony nie tylko nam, ale również Urzędowi Skarbowemu.
dr Jakub Sznajder | 10.03.2023 | Adwokat
 |
freeimages.com
Przestępstwo spowodowania wypadku w ruchu powietrznym z art. 177 Kodeksu karnego
W praktyce postępowań karnych, prowadzonych w związku z podejrzeniem popełnienia czynu z art. 177 Kodeksu karnego - a więc spowodowania wypadku w ruchu powietrznym z powodu naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu powietrznym - pojawia się zagadnienie - czy prokuratura może dowolnie, zarówno podczas sporządzania aktu oskarżenia, jak i dalej w postępowaniu sądowym - korzystać z materiałów powstałych w związku z badaniem przyczyn i okoliczności zaistnienia wypadku lotniczego przez Państwową Komisję Badania Wypadków Lotniczych.
Niejednokrotnie spotyka się sytuacje, iż prokuratura występuje bezpośrednio do PKBWL z wnioskiem o przekazanie takich materiałów - i ów dostęp otrzymuje.
PKBWL nie orzeka co do winy i odpowiedzialności
Należy jednakże zastanowić się, czy takie wykorzystanie materiałów PKBWL w postępowaniu przygotowawczym, a następnie postępowaniu sądowym może być swobodne.
Należy pamiętać bowiem, iż Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych dociekając przyczyn zaistnienia zdarzeń i wypadków w lotnictwie - w świetle obowiązujących przepisów nie dokonuje badania ‘winy’, ani ‘odpowiedzialności’ personelu lotniczego. Zgodnie z art. 134 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze: „W celu zapobiegania wypadkom i incydentom lotniczym komisje, o których mowa w art. 17 oraz art. 140, prowadzą badania okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków i incydentów lotniczych. Komisje nie orzekają co do winy i odpowiedzialności”.
Czy pełnomocnik do rachunku bankowego może wybrać środki z konta po śmierci właściciela rachunku? Aspekt cywilny i karny zaboru środków z rachunku bankowego przez osobę nieuprawnioną
mgr Agnieszka Pięta | 08.03.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Udzielanie pełnomocnictwa do dysponowania środkami pieniężnymi, zgromadzonymi na cudzym rachunku bankowym, nie należy do rzadkości. Najczęściej umocowanymi do tego typu czynności są członkowie rodziny posiadacza rachunku bankowego, bądź inne bliskie mu osoby. Fakt upoważnienia określonej osoby do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku bankowym oraz zakres tego upoważnienia zazwyczaj nie budzi wątpliwości, dopóki mocodawca zostaje przy życiu.
Co jednak dzieje się po jego śmierci?
Śmierć posiadacza rachunku, a ważność pełnomocnictwa
Co do zasady, w myśl art. 101§2 kodeksu cywilnego, umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.Nie można zatem przyjmować - co podkreślił Sąd Najwyższy w treści postanowienia 21.01.2015 r., IV CSK 252/14 - że art. 101 § 2 k.c. przedłuża zdolność prawną mocodawcy i przyznaje mu ją także po śmierci, pozwalając pełnomocnikowi działać w sytuacjach określonych w tym przepisie w jego imieniu i za skutkiem dla niego. Powołany wyżej przepis (jeżeli nie zachodzą w danym stanie faktycznym określone w nim wyjątki) należy zatem wykładać ściśle i tym samym zakładać, że wraz ze śmiercią mocodawcy wygasa udzielone przez niego pełnomocnictwo.
mgr Agnieszka Pięta | 02.03.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Lokalizacja uciążliwych inwestycji, powstających w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości, wykorzystywanych na cele mieszkalne, niejednokrotnie budzi sprzeciw właścicieli tych nieruchomości. Nie należy się temu dziwić - każdy, komu przysługuje prawo własności do nieruchomości, ma prawo korzystać w niej sposób przez siebie zamierzony i niezakłócony. W przypadku natomiast, gdy przedmiotowe prawo do niezakłóconego korzystania z nieruchomości zostaje jednak zakłócone, właścicielowi tej nieruchomości przysługuje wobec właściciela nieruchomości, na terenie której dochodzi do naruszenia, roszczenie o zaprzestanie naruszeń (tak zwane roszczenie negatoryjne) lub roszczenie o przywrócenie naruszonego posiadania.
Czy jednak w sytuacji, w której do realizacji na sąsiedniej nieruchomości budowy jeszcze nie doszło, a tym samym posiadanie nieruchomości nie zostało jeszcze naruszone, właścicielowi nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością, na której będzie realizowana inwestycja, przysługuje jakiś środek ochrony?
Powództwo o wstrzymanie budowy
W myśl art. 347 kodeksu cywilnego, posiadaczowi nieruchomości przysługuje roszczenie o wstrzymanie budowy, jeżeli budowa mogłaby naruszyć jego posiadanie albo grozić wyrządzeniem mu szkody. Powyższe oznacza, że o ile właściciel nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością, na której ma się rozpocząć sporna budowa jest w stanie uprawdopodobnić, że w razie realizacji tej budowy posiadanie jego nieruchomości zostanie naruszone albo zostanie mu - w razie realizacji tej inwestycji - wyrządzona realna szkoda, może domagać się, aby sąd nakazał pozwanemu wstrzymanie budowy, bądź jej nierozpoczynanie.
mgr Agnieszka Pięta | 16.02.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Ustalenia ujęte w protokole kontroli, przeprowadzonej w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, stanowią podstawę do podjęcia określonych czynności wobec kontrolowanego, w tym dokonania ocen, sporządzenia wniosków, zaleceń pokontrolnych, wydania decyzji i sporządzenia informacji dla jednostek nadrzędnych, oraz do powiadomienia właściwego organu w przypadku popełnienia przestępstwa lub wykroczenia. Protokół kontroli - aby mógł stanowić podstawę do podjęcia przez Inspekcję Weterynaryjną dalszych działań wobec kontrolowanego, w tym między innymi do wydania decyzji o nałożeniu na kontrolowanego kary pieniężnej za nieprzestrzeganie wymagań weterynaryjnych - musi jednak spełniać określone wymogi. Ich niezachowanie natomiast dyskwalifikuje protokół jako dowód w dalszym postępowaniu. O jakie wymogi chodzi?
Podpis osoby upoważnionej do działania w imieniu zakładu kontrolowanego
Przede wszystkim, w treści protokołu kontroli Inspekcji Weterynaryjnej powinien znaleźć się podpis osoby upoważnionej do działania w imieniu zakładu kontrolowanego. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w treści uzasadnienia wyroku z dnia 3 marca 2015 r., sygn.akt. II OSK 1864/13, „brak podpisu osoby upoważnionej do działania w imieniu zakładu kontrolowanego powoduje skutek w postaci braku protokołu kontroli zgodnie z art. 67 k.p.a, jak również art. 19d pkt 10 ustawy z 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej”. Powyższe oznacza natomiast, że taki dokument można traktować co najwyżej jako adnotację służbową mającą znaczenie jedynie pomocnicze, nie może on natomiast stanowić podstawy do dalszych działań organu, w tym zaleceń pokontrolnych, jak również nałożenia kary za nieprzestrzeganie wymagań weterynaryjnych i sanitarnych.
Kontrola Inspekcji Weterynaryjnej - jakie uprawnienia ma podmiot kontrolowany?
mgr Agnieszka Pięta | 23.02.2023 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej przyznaje pracownikom Inspekcji, a także innym, wyznaczonym do tej czynności na podstawie przepisów ustawy osobom, uprawnienie do podejmowania czynności kontrolnych w stosunku do przedsiębiorców, prowadzących działalność gospodarczą w zakresie objętym nadzorem weterynaryjnym. Postępowanie kontrolne, o którym mowa, jest postępowaniem o charakterze swoistym, co oznacza, że nie podlega rygorom określonym w kodeksie postępowania administracyjnego (w zakresie reguł prowadzenia postępowania administracyjnego), ani zasadom przeprowadzenia kontroli działalności przedsiębiorców, jakie zostały przewidziane w treści ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców.
Niezależnie od powyższego, wyniki postępowania kontrolnego przeprowadzonego przez Inspekcję Weterynaryjną są istotne, ponieważ stanowią podstawę do późniejszego wydania decyzji administracyjnej, między innymi w przedmiocie nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej w związku z nieprzestrzeganiem wymagań weterynaryjnych.
Z tej przyczyny, w poniższym tekście zostaną opisane wybrane prawa i obowiązki podmiotu poddawanego kontroli na podstawie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, które mogą okazać się pomocne przy kwestionowaniu przez podmiot kontrolowany ustaleń, dokonanych podczas kontroli.
Wyłączenie stosowania ustawy prawo przedsiębiorców
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że istotnym dla wskazania, jakie uprawnienia i obowiązki posiada podmiot kontrolowany podczas czynności kontrolnych dokonywanych przez pracowników Inspekcji Weterynaryjnej jest fakt, że taki podmiot nie może korzystać z pewnych udogodnień, jakie kontrolowanym przedsiębiorcom co do zasady zapewniają przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - prawo przedsiębiorców. Wskutek tego, postępowanie kontrolne prowadzone przez pracowników Inspekcji Weterynaryjnej, pod pewnymi względami może być oceniane jako bardziej rygorystyczne, niż „zwykłe” postępowanie kontrolne, jakiemu jest obowiązany poddać się przedsiębiorca, którego działalność nie podlega nadzorowi weterynaryjnemu.
mgr Agnieszka Pięta | 10.02.2023 | Aplikant radcowski
 |
W ostatnich dniach ujawniono, że na terenie powiatu puckiego wykryto zakażenie ptasią grypą wśród martwych ptaków - przede wszystkim łabędzi. Doniesienia o potwierdzonych przypadkach występowania ptasiej grypy docierają również z powiatu opolskiego, gdzie Powiatowy Lekarz Weterynarii wydał już rozporządzenie nr 1/2023 w sprawie wyznaczenia strefy objętej zakażeniem w związku z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u ptaków dzikich na terenie miasta Opola i powiatu opolskiego.
Występowanie na określonym obszarze ptasiej grypy u dzikich ptaków, niesie za sobą ryzyko zakażenia wirusem również drobiu, hodowanego w gospodarstwach. W takiej sytuacji, jeżeli zwierzęta znajdujące się w gospodarstwie zostaną zabite lub poddane ubojowi z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo padną w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez te organy przy zwalczaniu ptasiej grypy, hodowcy przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa.
W niniejszym tekście wskazujemy, co wchodzi w skład takiego odszkodowania i jak ustalić jego wysokość.
Wartość rynkowa zwierzęcia, czyli jaka?
Przede wszystkim, odszkodowanie przysługuje za każde zabite lub poddane ubojowi zwierzę, znajdujące się w katalogu zwierząt, za które odszkodowanie takie przysługuje zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. W katalogu tym znajdują się między innymi: kury, indyki i kaczki. Wysokość odszkodowania przysługuje w wartości rynkowej zwierzęcia, której tryb ustalania określono w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzenia szacowania. W orzecznictwie sądów powszechnych pojawiły się jednak wątpliwości co do tego, co należy rozumieć pod tym pojęciem, a które to wątpliwości jednocześnie dają hodowcom drobiu możliwość zakwestionowania wartości ustalonej przez rzeczoznawcę.
mgr Agnieszka Pięta | 02.02.2023 | Aplikant radcowski
 |
Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt za określone gatunki zwierząt, między innymi bydło, świnie, owce, kozy, konie, kury, kaczki, gęsi czy indyki, zabite lub poddane ubojowi z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo za takie zwierzęta padłe w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez te organy przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa.
Odszkodowanie, o którym mowa powyżej, nie przysługuje jednak w każdym wypadku zabicia lub poddania ubojowi zwierząt z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej.
Czy w takim wypadku posiadacz zwierząt może liczyć na inną formę rekompensaty?
Nagroda z budżetu państwa
Osobom, którym nie przysługuje odszkodowanie, a które przyczyniły się do szybkiej likwidacji choroby zakaźnej, wojewódzki lekarz weterynarii, na wniosek powiatowego lekarza weterynarii, może przyznać nagrodę ze środków budżetu państwa.Nagroda ta nie jest jednak (jak w przypadku odszkodowania za zabicie lub poddanie ubojowi stada) rekompensatą, tylko gratyfikacją za przyczynienie się do szybkiej likwidacji choroby zakaźnej, którą Wojewódzki Lekarz Weterynarii może (ale nie musi) przyznać określonej osobie.
Podatek od nagrody
Jakiś czas temu Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygał spór pomiędzy podatnikiem, a Ministrem Finansów, który dotyczył interpretacji indywidualnej wydanej na wniosek podatnika w związku z koniecznością rozstrzygnięcia, czy wspólnik spółki komandytowej korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z wypłaconą nagrodą z tytułu likwidacji zakażonych chorobą wirusową ryb w stawach rybnych. Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów, nagroda podlegała opodatkowaniu i nie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy i podatku dochodowym od osób fizycznych.
Czy w postępowaniu scaleniowym można otrzymać grunt o niższej wartości niż wcześniej posiadany?
Kilka słów o zasadzie ekwiwalentności gruntów
mgr Agnieszka Pięta | 20.11.2022 | Aplikant radcowski
 |
Co do zasady, uczestnik postępowania administracyjnego w przedmiocie scalenia lub wymiany gruntów, poza nielicznymi wyjątkami przewidzianymi w ustawie, powinien wskutek scalenia lub wymiany otrzymać grunty o równej wartości szacunkowej w zamian za grunty dotychczas posiadane. Co to oznacza w praktyce i jakie mogą być konsekwencje naruszenia zasady ekwiwalentności gruntów?
Sposób ustalania wartości gruntów
O tym, jakie reguły mają prowadzić do ustalenia, czy grunty podlegające scaleniu lub wymianie mają równą wartość, decydują sami uczestnicy scalenia w drodze uchwały. W razie nieokreślenia zasad szacunku w taki sposób, szacunku gruntów dokonuje się zaś na podstawie cen obowiązujących przy sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych, z uwzględnieniem położenia gruntów na obszarze scalenia oraz ich przydatności rolniczej i funkcji terenu wynikającej z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Wyjątki od zasady
Oczywiście, ustawa o scalaniu i wymianie gruntów przewiduje wyjątki od zasady równej wartości gruntów. Jeżeli wydzielenie gruntów o równej wartości szacunkowej jest technicznie niemożliwe lub gospodarczo nieuzasadnione, za równą wartość szacunkową uważa się również wartość o różnicy nieprzekraczającej 3%. Ponadto, na zgodny wniosek zainteresowanych uczestników scalenia można im wydzielić grunty o innej wartości szacunkowej, stosując dopłaty.
Co jednak w sytuacji, gdy uczestnik scalenia otrzymał w wyniku postępowania scaleniowego grunt o niższej wartości niż grunt, który wcześniej posiadał i nie jest to w żaden sposób uzasadnione istnieniem wyżej wskazanych wyjątków?
Zgoda uczestników scalenia na szacunek gruntów
mgr Agnieszka Pięta | 11.10.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów, zgodę na dokonany szacunek gruntów, lasów oraz sadów, ogrodów, chmielników i innych upraw specjalnych uczestnicy scalenia wyrażają w formie uchwały. Uchwała w tym przedmiocie zapada na zebraniu zwołanym przez starostę, w obecności co najmniej połowy liczby uczestników scalenia, większością trzech czwartych głosów. Skuteczność takiej zgody jest jednak obwarowana innymi – niż tylko wymagane kworum i wymagana większość głosów, warunkami. Jakimi?
Prawidłowe zawiadomienie o celu zebrania uczestników scalenia
Istotną kwestią w kontekście wyrażenia zgody na dokonany szacunek gruntów jest kwestia prawidłowego zawiadomienia uczestników scalenia o planowanym – w celu wyrażenia takiej zgody – zebraniu uczestników scalenia ijego przewidywanym przebiegu. Starosta (jako organ dokonujący zawiadomienia), nie może w tym zakresie wprowadzać uczestników scalenia w błąd, na przykład poprzez wskazanie, że zebranie będzie dotyczyło nie wyrażenia zgody na dokonany szacunek gruntów, a jedynie ustalenia zasad szacowania (które jest określane na mocy zupełnie odrębnej uchwały, wydawanej na mocy odrębnego przepisu).
mgr Agnieszka Pięta | 04.09.2022 | Aplikant radcowski
 |
Zakład leczniczy dla zwierząt jest placówką ochrony zdrowia i dobrostanu zwierząt utworzoną w celu świadczenia usług z zakresu medycyny weterynaryjnej, wyposażoną w środki majątkowe, a w szczególności w pomieszczenia, aparaturę i sprzęt dostosowane do zakresu świadczonych usług. Prowadzenie takiego zakładu stanowi natomiast działalność regulowaną, która jest możliwa do podjęcia dopiero po uzyskaniu wpisu zakładu do ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt. Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt przewiduje wypadki, w których możliwe jest uzyskanie wpisu do ewidencji ale także takie, w których Okręgowa Izba Lekarsko – Weterynaryjna wykreśla, bądź może wykreślić zakład leczniczy dla zwierząt z ewidencji zakładów. Co w takiej sytuacji powinna zrobić osoba prowadząca zakład?
Możliwość wykreślenia zakładu dla zwierząt z ewidencji
Okręgowa Izba Lekarsko - Weterynaryjna, w pewnych przypadkach wskazanych w ustawie, może – wedle własnych kompetencji i według własnego uznania – wykreślić zakład dla zwierząt z ewidencji, bądź (pomimo zaistnienia pewnych uchybień), tego nie robić. Do sytuacji, których zaistnienie upoważnia Izbę do skreślenia zakładu z ewidencji, lecz nie obliguje jej do wydania takiego rozstrzygnięcia, należą między innymi: zaprzestanie spełniania przez zakład wymogów, które były podstawą dokonania wpisu zakładu do ewidencji, czy też naruszanie – działalnością zakładu – przepisów ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko- weterynaryjnych. Ustawodawca przewidział jednak znaczne szersze spektrum przypadków, które obligują Izbę do wykreślenia zakładu z ewidencji.
Obligatoryjne skreślenie zakładu dla zwierząt z ewidencji
Poza powyższymi – mającymi charakter fakultatywny – sytuacjami upoważniającymi Izbę do skreślenia zakładu z ewidencji, istnieją również sytuacje, których zaistnienie aktualizuje obowiązek Izby dokonania skreślenia. Wśród nich są między innymi: świadczenie usług weterynaryjnych przez osoby nieuprawnione do ich świadczenia, dokonanie wpisu do ewidencji z naruszeniem prawa, czy też pozbawienie prowadzącego zakład, prawa do wykonywania zawodu.
mgr Agnieszka Pięta | 23.08.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Za niektóre –ściśle określone - gatunki zwierząt, zabite lub poddane ubojowi z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo za takie zwierzęta padłe w wyniku zabiegów nakazanych przez te organy przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania, co do zasady przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa, w wysokości wartości rynkowej zwierzęcia.
Powyższa zasada doznaje jednak pewnych ograniczeń –w poniższym tekście wskazujemy najważniejsze z nich.
Odmowa wypłaty odszkodowania
Powiatowy Lekarz Weterynarii może odmówić – w formie decyzji administracyjnej – przyznania i wypłaty odszkodowania między innymi wówczas, gdy właściciel zwierząt poddanych ubojowi nie zastosował się do obowiązków ich prawidłowej rejestracji i oznakowania, wprowadził do swojego gospodarstwa zwierzę chore lub pozbawione paszportu, czy też nie zastosował się do decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii o nakazie odosobnienia, strzeżenia lub obserwacji zwierząt chorych. To tylko niektóre z wielu przyczyn, które mogą skutkować wydaniem decyzji o odmowie przyznania odszkodowania. Decyzja w tym przedmiocie jest natomiast ostateczna.
Miesiąc na złożenie pozwu
Właściciel zwierząt poddanych ubojowi, niezadowolony z decyzji lekarza weterynarii, może w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji zakwestionować ją w drodze powództwa, które wnosi się do właściwego sądu rejonowego. Postępowanie w tej sprawie – pomimo że dotyczy zakwestionowania decyzji administracyjnej – toczy się od tej chwili w trybie postępowania cywilnego.
Pogryzienie lub zagryzienie psa przez innego psa, a zadośćuczynienie dla właściciela
mgr Agnieszka Pięta | 19.08.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Wielu właścicieli psów traktuje psa jak członka rodziny. Nie może zatem dziwić fakt, że w obliczu zdarzenia, które stanowi dla psa źródło bólu i cierpienia, a czasem również realne zagrożenie dla jego życia i zdrowia, jego właściciel również odczuwa w reakcji na to zdarzenie szereg bardzo trudnych emocji. Czy w związku z powyższym właściciel psa, który został pogryziony lub zagryziony przez innego psa, może żądać zadośćuczynienia za doznaną krzywdę?
Pogryzienie psa przez innego psa
Co do zasady – za szkody wyrządzone przez zwierzęta domowe odpowiada ich właściciel. Pojęcie „szkód” w tym znaczeniu należy rozumieć szeroko – nie tylko jako szkody wyrządzone bezpośrednio ale również pośrednio przez zwierzę oraz (w pewnych sytuacjach) nie tylko szkody materialne ale również te niematerialne, jak ujemne doznania psychiczne. Bez wątpienia właściciel psa, który ponosi winę za nieprawidłowy nadzór nad zwierzęciem, będzie zobowiązany do naprawienia szkody w postaci pogryzienia innego psa. W tym zakresie będzie mieścił się obowiązek pokrycia kosztów leczenia weterynaryjnego, leków dla psa oraz innych wydatków związanych z jego powrotem do zdrowia. A czy właścicielowi „poszkodowanego” coś się od takiego właściciela należy?
Atak innych zwierząt na psa jako trauma właściciela
Dwa tysiące złotych tytułem zadośćuczynienia zasądził na rzecz powódki Sąd Rejonowy w Piszu wyrokiem z dnia 5 czerwca 2019 r., sygn.akt. I C 164/18, w związku z doznanymi przez nią cierpieniami psychicznymi. Powódka była bowiem świadkiem wtargnięcia na teren swojej nieruchomości trzech obcych psów, które zaatakowały jej pupila, a następnie (po tym, jak powódka próbowała je odgonić) – również ją. Sąd wskazał w uzasadnieniu, że powódka doświadczyła krzywdy, ujmowanej jako cierpienie fizyczne i psychiczne, jako że widok psa powódki gryzionego przez trzy inne psy wywołał w niej silny lęk oraz obawę o jego życie i zdrowie.
mgr Agnieszka Pięta | 16.08.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Osoba, która zamierza założyć schronisko dla zwierząt, w zakresie spełniania wymagań weterynaryjnych jest obowiązana zapewniać wymagania lokalizacyjne, zdrowotne, higieniczne, sanitarne, organizacyjne, techniczne lub technologiczne, zabezpieczające przed zagrożeniem epizootycznym lub epidemicznym. Jeżeli wymagania te zostaną spełnione, powiatowy lekarz weterynarii po otrzymaniu zgłoszenia zamiaru prowadzenia przez podmiot działalności nadzorowanej, jaką jest prowadzenie schroniska dla zwierząt, wydaje decyzję o nadaniu temu podmiotowi weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego.
Wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schronisk dla zwierząt
Obecnie wymagania weterynaryjne dla prowadzenia schroniska dla zwierząt reguluje rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia schroniska dla zwierząt. Rozporządzenie określa między innymi wymóg zachowania odpowiedniej odległości schroniska od siedzib ludzkich, obiektów użyteczności publicznej, właściwego ogrodzenia terenu schroniska, obligatoryjnych do zlokalizowania w schronisku pomieszczeń, czy wymóg zapewnienia zwierzętom odpowiedniej opieki weterynaryjnej. Wymagania te przestaną być jednak aktualne z dniem 27 stycznia 2023 r.
Znacznie więcej wymagań dla schronisk od nowego roku
Nowe rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia schroniska dla zwierząt jest znacznie bardziej rozbudowane i stawia przed zakładającymi schroniska znacznie więcej wymagań. Zwierzęta przebywające w schronisku będą musiały zostać zaszczepione już nie tylko przeciwko wściekliźnie, ale też panleukopenii, herpeswirozie i kaliciwirozie (koty), czy również parawowirozie, parainfluenzie i nosówce (psy).
Czy gmina może żądać zwrotu kosztów opieki nad zwierzęciem od jego właściciela?
mgr Agnieszka Pięta | 12.08.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Rada Gminy w Nagłowicach podjęła w dniu 28 marca 2018 r. uchwałę nr XLV/264/2018 w sprawie określenia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Nagłowice. Zapis §15 pkt 4 tego Programu przewidywał, że w zakresie dotyczącym zwierząt gospodarskich koszty transportu zwierząt do gospodarstwa, leczenia, oraz utrzymania zwierząt pokrywane są z chwilą odbioru zwierząt przez właściciela albo z dochodów uzyskanych ze sprzedaży zwierząt. Skargę na uchwałę – we wskazanym wyżej zakresie – wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego prokurator. Wskutek uwzględnienia skargi Prokuratora, zapis ten został przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 7 lipca 2020 r., syg.akt. II SA/Ke 357/20 uznany za nieważny. Dlaczego?
Obowiązek opieki nad zwierzętami bezdomnymi
Ustawa o ochronie zwierząt stanowi, że przez zwierzęta bezdomne należy rozmieć zwierzęta domowe lub gospodarskie, które uciekły, zabłąkały się lub zostały porzucone przez człowieka, a nie ma możliwości ustalenia ich właściciela lub innej osoby, pod której opieką dotąd pozostawały. Zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom i ich wyłapywanie należy do zadań własnych gminy, w związku z czym czynności te są pokrywane ze środków finansowych, którymi dysponuje gmina. Niejednokrotnie jednak – w ocenie gminy – zwierzę zostaje pozbawione niejako „wstecz” przymiotu bezdomności w chwili, kiedy odnajduje je właściciel. Wówczas zdarza się, że gmina żąda od właściciela zwierzęcia pokrycia kosztów jego odłowienia, transportu, utrzymania, leczenia i innych zabiegów, które okazały się niezbędne.
Pies sąsiada mi przeszkadza – co robić? Immisje sąsiedzkie w zakresie zwierząt domowych
mgr Agnieszka Pięta | 05.08.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Uciążliwości sąsiedzkie, w pewnych granicach ich nasilenia, są naturalną częścią życia i stosunków międzyludzkich. Dopóki nie zakłócają one korzystania z nieruchomości sąsiedniej ponad przeciętną miarę, pozostają co do zasady poza zainteresowaniem ustawodawcy. Jeżeli natomiast uciążliwości te przekraczają granice, wynikające ze stosunków miejscowych oraz społeczno – gospodarczego przeznaczenia nieruchomości, można je zakwalifikować jako prawnie uregulowane immisje – i jednocześnie zwalczać je na drodze postępowania sądowego.
Hałas, zapach, zanieczyszczenia – typowe immisje związane z chowem zwierząt domowych
Immisje pośrednie to oddziaływania, które ujawniają się na danej nieruchomości, a następnie przenikają na obszar nieruchomości sąsiednich. W przypadku, gdy właściciel nieruchomości sąsiedniej posiada zwierzęta domowe, do tego typu immisji najczęściej można zakwalifikować hałas (szczekanie psa, przekraczające przeciętną miarę), czy zapach (najczęściej związany ze specyfiką chowu danego typu zwierząt). W orzecznictwie sądów powszechnych można jednak dostrzec także inne, mniej typowe uciążliwości, które zostały uznane za immisje, takie jak zaniechanie regularnego sprzątania psich odchodów z nieruchomości sąsiedniej, przy granicy działek. Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w wyroku z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn.akt. I Aca 508/16, uznał tę ostatnią przyczynę za zakłócającą korzystanie z nieruchomości sąsiedniej ponad przeciętną miarę i w sentencji rozstrzygnięcia nakazał pozwanej … systematyczne sprzątanie po swoich psich pupilach.
Czy sama obawa przed immisjami uzasadnia żądanie ich zakazania w przyszłości?
Czasami prawo udziela ochrony nie tylko właścicielom nieruchomości, którzy już doznali immisji związanych ze zwierzętami sąsiada ale również tym, którzy takich dolegliwości obawiają się w przyszłości. Negatywne odczucia psychiczne, takie jak lęk, rozdrażnienie i poczucie zagrożenia mogą uzasadniać, w pewnych przypadkach, żądanie zakazania immisji w przyszłości – również tych, które mogą pochodzić od zwierząt. Zakaz taki może polegać w szczególności na zobowiązaniu do zaniechania czynienia przygotowań do realizacji inwestycji, o których wiadomo, że będą źródłem immisji - takich, jak kurnik do hodowli brojlerów, czy hotel dla psów.
Mandat za brak smyczy lub kagańca u psa – czy taka kara jest zasadna?
mgr Agnieszka Pięta | 10.08.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Pięć tysięcy złotych – taka jest maksymalna wysokość grzywny, grożącej za popełnienie wykroczenia w postaci niezachowania zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia człowieka. Maksymalnie tysiąc złotych grzywny natomiast grozi za to samo wykroczenie, przy jednoczesnym braku znamienia stworzenia niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia człowieka. Jak zatem uniknąć dotkliwej odpowiedzialności za opisane wykroczenie i co należy rozumieć przez zwykłe i nakazane środki ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia?
Zwykłe i nakazane środki ostrożności
Przez zwykłe środki ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia należy rozumieć środki powszechnie stosowane przy trzymaniu określonych gatunków zwierząt. Przez nakazane środki ostrożności zaś – również w zależności od gatunku zwierzęcia oraz zakwalifikowania go bądź jako zwierzę domowe, bądź zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, czy też zwierzę gospodarskie lub zwierzę innego rodzaju – należy zaś rozumieć środki ostrożności wprost określone w treści aktów prawnych, regulujących sposób sprawowania pieczy nad zwierzętami danego rodzaju. Akty prawne, o których mowa, to w szczególności ustawa o ochronie zwierząt i rozporządzenia wykonawcze. W stosunku do zwierząt domowych natomiast, nakazane środki ostrożności są przewidziane dodatkowo w treści regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie.
Czy rada gminy może narzucić obowiązek prowadzenia każdego psa na smyczy?
Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy określa między innymi wymagania w zakresie obowiązków utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku. Określenie zakresu obowiązków właścicieli zwierząt domowych przez radę gminy w tej formie jest obowiązkowe, jednak nie może być zupełnie dowolne i oderwane od zasad doświadczenia życiowego oraz reguł dotyczących środków utrzymania zwierzęcia, wyrażonych pośrednio w innych aktach prawnych – wyższego rzędu. Rada gminy nie powinna zatem na właścicieli czworonogów narzucać obowiązku prowadzenia psów na smyczy w każdej sytuacji i na każdym terenie, jeżeli nie przemawiają za tym okoliczności i właściwości psów.
Uciążliwy pies sąsiada, a naruszenie dóbr osobistych - czyli co zrobić, gdy pies sąsiada przeszkadza
mgr Agnieszka Pięta | 01.08.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Zgodnie z art. 23 kodeksu cywilnego, dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Co powyższa regulacja ma wspólnego ze zwierzętami domowymi i czy ich zachowanie może naruszyć czyjeś dobra osobiste?
Nietykalność mieszkania
Nietykalność mieszkania oznacza wolność od wtargnięcia innych osób w miejsce, w którym koncentrują się istotne sprawy życiowe człowieka i realizuje się jego prywatność. Ochrona tego dobra osobistego polega więc na ochronie stanu psychicznego bezpiecznego i niezakłóconego korzystania z tego miejsca. Naruszenie dobra osobistego w postaci nietykalności mieszkania, może zatem polegać nie tylko na bezpośrednim wtargnięciu do cudzego mieszkania ale również na każdym działaniu, które zakłóca wyżej opisany stan psychiczny. Źródłem takiego zakłócenia może być również pies.
Immisje spowodowane przez zwierzęta domowe – kiedy mogą stanowić naruszenie prawa do nietykalności mieszkania?
W treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 grudnia 2016 r., I Aca 508/16 wskazano, że „długotrwałe niesprzątanie odchodów psów, szczególnie znajdujących się w takim miejscu, co w sprawie udowodniono, jest rażącym wykroczeniem ponad zasady korzystania z sąsiednich nieruchomości. Bezsprzecznie zatem i w ten sposób nietykalność mieszkania powoda została naruszona. Dlatego zasadne było udzielenie powodowi w tym zakresie ochrony w oparciu o art. 24 kc.” Wyżej przytoczony fragment uzasadnienia wyroku w sprawie o naruszenie dóbr osobistych, uwypukla tylko jedną z wielu możliwych do zaistnienia sytuacji, w których zachowanie zwierzęcia domowego (a w szczególności psa) ma cechy naruszenia prawa do nietykalności mieszkania. Wskazać należy, że katalog podobnych naruszeń jest w zasadzie nieograniczony, a za każde z nich będzie odpowiadał właściciel zwierzęcia.
Czytaj więcej...
Odmowa zezwolenia na hodowlę lub utrzymywanie psa rasy uznanej za agresywną – jak odwołać się od decyzji?
mgr Agnieszka Pięta | 14.07.2022 | Aplikant radcowski
 |
Amerykański pitbull terrier, pies z Majorki, buldog amerykański, dog argentyński, pies kanaryjski, tosa inu, rottweiler, akbash dog, anatolian karabash, moskiewski stróżujący, czy owczarek kaukaski – te rasy psów zostały ujęte w wykazie ras uznawanych za agresywne, zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne. Oznacza to, że zarówno osoba zamierzająca założyć hodowlę psów którejkolwiek z wyżej wymienionych ras, jak i osoba, która chce jedynie wziąć pod opiekę chociaż jednego psa należącego do jednej z wyżej wymienionych ras, musi wcześniej uzyskać na to zgodę właściwego organu, w postaci decyzji administracyjnej.
Jak uzyskać zezwolenie?
Aby uzyskać decyzję, zezwalającą na prowadzenie hodowli psów ras uznawanych za agresywne, należy złożyć wniosek o jej wydanie do właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa. Wniosek taki wszczyna postępowanie administracyjne, w toku którego organ je prowadzący musi zbadać, czy prowadzenie hodowli z udziałem psów ras uznawanych za agresywne lub ich utrzymywanie, nie będzie stanowiło zagrożenia dla ludzi lub nawet innych zwierząt.
Prawidłowe zabezpieczenia techniczne kojca i posesji to za mało
Jak wynika z praktyki stosowania prawa, dla wykazania, że pies rasy uznanej za agresywną nie będzie lub nie jest utrzymywany w warunkach i sposób, które nie stanowią zagrożenia dla ludzi lub zwierząt, nie wystarczy udowodnienie, że docelowe miejsce utrzymywania psów jest odpowiednio zabezpieczone pod względem technicznym i uniemożliwia psom wydostanie się poza teren hodowli. W szczególności, nie jest pod tym względem wystarczające zbudowanie wysokiego kojca, czy właściwe ogrodzenie terenu posesji.
„Egzotyczne” gatunki zwierząt w domu – co na to prawo?
mgr Agnieszka Pięta | 13.07.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Coraz popularniejsze w ostatnim czasie staje się nabywanie rzadkich gatunków zwierząt w celu udomowienia ich i sprawowania nad nimi opieki w sposób analogiczny, jak nad innymi domowymi pupilami. Nie wszyscy posiadacze tych – często bardzo niebezpiecznych – zwierząt zdają sobie jednak sprawę, że polskie prawo zabrania posiadania i przetrzymywania, sprowadzania z zagranicy oraz sprzedaży, wymiany, wynajmu, darowizny i użyczania podmiotom nieuprawnionym do ich posiadania, żywych zwierząt gatunków niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi.
Kategorie zwierząt niebezpiecznych dla zdrowia i życia ludzi
Zwierzęta gatunków niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi zostały ujęte przez ustawodawcę w dwie kategorie: kategoria I obejmuje najbardziej niebezpieczne gatunki lub grupy gatunków zwierząt, które z przyczyn naturalnej agresywności lub właściwości biologicznych mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi (w tej kategorii znajdują się m. in. goryle, krokodyle, czy kobry), natomiast kategoria II obejmuje pozostałe gatunki lub grupy gatunków zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi (w której znajdują się np. rysie, żyrafy, czy małpy szerokonose). Co istotne, do obu kategorii zalicza się również w pewnych wypadkach mieszańce tych gatunków zwierząt.
Wyjątki od zakazu
Zakaz posiadania, przetrzymywania oraz sprowadzania z zagranicy żywych zwierząt niebezpiecznych nie dotyczy ogrodów zoologicznych i placówek naukowych prowadzących badania nad zwierzętami, natomiast sam tylko zakaz posiadania i przetrzymywania tych zwierząt nie dotyczy również ośrodków rehabilitacji zwierząt i azyli dla zwierząt. W przypadku zaś, gdy osoba fizyczna zamierza nabyć zwierzę niebezpieczne – musi uzyskać na to zgodę dyrektora ochrony środowiska. Uzyskanie zgody jest przy tym możliwe jedynie w stosunku do zwierząt kategorii II.
mgr Agnieszka Pięta | 12.07.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
"Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy."
Ten reżim odpowiedzialności chowającego zwierzę za szkody przez nie wyrządzone ma w rodzimym porządku prawnym bardzo szeroki zakres zastosowania – jeżeli bowiem zwierzę, którego jesteśmy właścicielem, wyrządzi komuś szkodę – na przykład poprzez pogryzienie - zdarzenie to powoduje po stronie właściciela zwierzęcia - zarówno obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę pokrzywdzonemu odszkodowania lub zadośćuczynienia, jak i możliwość pociągnięcia odpowiedzialności karnej za czyn zabroniony. Czy można zatem uwolnić się od odpowiedzialności wyrządzonej przez nasze zwierzę?
Brak winy w nadzorze
Kluczową kwestią przy ocenie istnienia odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez zwierzę jest wina w nieprawidłowym nadzorze nad zwierzęciem. Co ważne, wina właściciela zwierzęcia jest w procesie cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, a nawet w procesie karnym z góry zakładana (domniemanie prawne winy w nadzorze nad zwierzęciem), więc ciężar dowodu w zakresie obalenia tego domniemania spoczywa na właścicielu zwierzęcia.
Wody kopalniane i woda w zakładzie przeróbczym, a opłaty za usługi wodne w Prawie wodnym
dr Jakub Sznajder | 01.07.2022 | adwokat
 |
freeimages.com
Woda w kopalniach odkrywkowych - wydobycie, zakład przeróbczy, inne cele gospodarcze
Działalność kopalni odkrywkowych wydobywających kruszywa (piaski, żwiry, pospółki etc.) jest niemalże nierozerwalnie związana z gospodarowaniem wodą. Woda pojawia się najczęściej w wyrobiskach i towarzyszy samemu wydobyciu.
Wodę w kopalniach odprowadza się z wyrobiska w ramach odwadniania złoża, jak również wodę w kopalni wykorzystuje się w innych celach - m.in. w zakładach przeróbczych kruszywa, ale także i do celów gospodarczych - na przykład do ograniczenia pylenia składowanego urobku albo też do zraszania dróg dojazdowych na terenie kopalni, również dla ograniczenia pylenia.
Bardzo często obowiązek ograniczenia pylenia zapisany jest w decyzji określającej środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia wydanej dla kopalni (decyzji środowiskowej dla kopalni).
Woda w zakładzie górniczym - a ustawa Prawo wodne i stanowisko Wód Polskich
Zgodnie z art. 268 ust. 2 Prawa wodnego opłatę za usługi wodne za pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych m.in. do celów pozostałego górnictwa i wydobywania ponosi się wyłącznie za pobór wód z ujęć wód podziemnych lub ujęć wód powierzchniowych, które nie należą do systemów odwadniania zakładów górniczych.
Organy Wód Polskich w ramach naliczania opłat za usługi wodne usiłowały w praktyce rozdzielać działalność ‘zakładu górniczego’ od ‘zakładu przeróbczego’ - co zostało generalnie zakwestionowane w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Pogryzienie przez psa - odpowiedzialność karna właściciela za nieprawidłowy nadzór nad zwierzęciem
mgr Agnieszka Pięta | 05.07.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę spoczywa - co do zasady - na tym, kto zwierzę chowa albo się nim posługuje. Na wyłączenie tej odpowiedzialności nie ma wpływu okoliczność, że zwierzę zabłąkało się lub uciekło – regulacje kodeksu cywilnego wprowadzają bowiem domniemanie winy w nadzorze nad zwierzęciem, które jest w praktyce trudne do obalenia.
Wyżej wyrażone zasady prawa cywilnego nie pozostają bez wpływu na istnienie i zakres odpowiedzialności karnej właściciela psa za pogryzienie innej osoby przez zwierzę – w takim wypadku bowiem również obciąża właściciela psa domniemanie winy w nadzorze, którego nieobalenie może doprowadzić do przypisania mu odpowiedzialności karnej za spowodowany pogryzieniem uszczerbek na zdrowiu innej osoby.
Przestępstwo spowodowania uszczerbku na zdrowiu
Zgodnie z art. 156§1 kodeksu karnego, kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Kto powoduje natomiast uszczerbek na zdrowiu inny, niż opisany powyżej (średni uszczerbek na zdrowiu), podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli zaś rozstrój zdrowia trwa nie dłużej niż 7 dni (lekki uszczerbek na zdrowiu), sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
mgr Agnieszka Pięta | 25.04.2022 | Aplikant radcowski
Produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego to – w myśl definicji zawartej w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r., które określa przepisy sanitarne dotyczące produktów pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchyla rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 – całe zwierzęta martwe lub ich części, produkty pochodzenia zwierzęcego lub inne produkty nieprzeznaczone do spożycia przez ludzi, w tym komórki jajowe, zarodki i nasienie.
Martwe zwierzęta domowe jako produkt uboczny pochodzenia zwierzęcego
W myśl powołanej wyżej definicji, produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego są również martwe zwierzęta domowe, czyli wszystkie zwierzęta należące do gatunków zazwyczaj karmionych i utrzymywanych przez człowieka w celach innych niż gospodarskie, lecz nie spożywane przez ludzi. Zwłoki tych zwierząt stanowią materiał kategorii I, który podlega szczególnemu rygorowi, związanemu z jego usuwaniem.
Zezwolenie na usuwanie
Co do zasady, Rozporządzenie dopuszcza usuwanie materiału kategorii I w drodze spalania, utylizacji lub współspalania oraz przez przetworzenie w drodze sterylizacji ciśnieniowej w zatwierdzonym zakładzie, trwałe oznaczenie materiału wynikowego i grzebanie na zatwierdzonym składowisku odpadów. Właściwy organ państwa członkowskiego może jednak zezwolić na usunięcie martwych zwierząt domowych i zwierząt z rodziny koniowatych przez grzebanie. Niezależnie jednak od tego, czy usuwanie zwłok martwych zwierząt domowych następuje w sposób właściwy dla materiału kategorii I, czy też zwierzęta grzebane są na tak zwanym „cmentarzu dla zwierząt”, podmiot podejmujący się ich usuwania, wykonuje jednocześnie działalność objętą szczególnym nadzorem właściwych dla danego państwa organów.
mgr Agnieszka Pięta | 15.04.2022 r. | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
W ostatnich czasach zyskują na popularności przedsiębiorstwa, które oferują usługi w zakresie tak zwanych „cmentarzy dla zwierząt domowych”. Pomimo, iż usługi takie nie są w naszym społeczeństwie jeszcze tak rozpowszechnione, jak w innych częściach Europy i świata, w zapotrzebowaniu w dostępie do takich usług widoczna jest wyraźna tendencja wzrostowa. W jaki sposób zatem – na gruncie obecnie obowiązujących przepisów – można rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia „cmentarza dla zwierząt”?
Luka prawna
Obecnie brak jest regulacji prawnej określającej precyzyjnie, jakie warunki należy spełnić, aby móc założyć i prowadzić grzebowisko zwłok zwierzęcych. Pewne wytyczne w tym zakresie zawierają regulacje prawa Unii Europejskiej na szczeblu rozporządzeń oraz wydane na ich podstawie akty wykonawcze. W orzecznictwie sądów powszechnych wskazuje się również, że w odniesieniu do niektórych sytuacji dopuszczalne jest stosowanie do grzebowiska zwłok zwierzęcych (w drodze analogii), przepisy dotyczące warunków usytuowania cmentarzy, jednakże powinno mieć to wyłącznie charakter pomocniczy.
Grzebowisko to nie składowisko odpadów
Warto zwrócić uwagę, że do grzebowiska zwłok zwierzęcych nie mają również zastosowania przepisy o odpadach, o ile działalność grzebowiska dotyczy zwłok zwierząt domowych. Takie wyłączenie wynika wprost zarówno z treści ustawy o odpadach, jak i z treści Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 21 października 2009 r., określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002. Jakie działania powinien zatem podjąć przedsiębiorca, planujący prowadzić działalność w przedmiocie prowadzenia grzebowiska dla zwierząt domowych, aby działalność ta była w pełni legalna?
Czytaj więcej...
Decyzja starosty o zatwierdzeniu planu wymiany gruntów rolnych – czy można ją podważyć?
Stan po nowelizacji z dnia 10 lutego 2022 r.
mgr Agnieszka Pięta | 12.04.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów, dopuszcza możliwość zmiany położenia gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych wtedy, gdy jest to celowe ze względu na potrzebę racjonalnego ukształtowania tych gruntów. Dla uznania, że wymiana gruntów rolnych jest w danych okolicznościach możliwa, a jednocześnie – że dopuszczalne jest wydanie przez właściwego starostę decyzji zatwierdzającej projekt wymiany, konieczne jest jednak spełnienie szeregu przewidzianych w ustawie warunków, których niedochowanie może skutkować uchyleniem tej decyzji.
Konieczna zgoda obu właścicieli
Na wszczęcie postępowania wymiennego, jak również na jego kontynuowanie i wydanie decyzji zawierającej określony szacunek gruntów podlegających wymianie, bezwzględnie wymagana jest zgoda właścicieli obu gruntów, które mają być objęte wymianą. W razie braku zgody po którejkolwiek ze stron, postępowanie nie może być wszczęte, a w sytuacji, gdy postępowanie już było prowadzone i jego konsekwencją jest istnienie określonego szacunku gruntów, na który nie zgodzi się jeden z właścicieli – postępowanie musi ulec umorzeniu.
Czy można odstąpić od umowy sprzedaży zwierzęcia?
mgr Agnieszka Pięta | 12.02.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
„Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.” - tak brzmi generalna zasada, wprowadzona przez ustawodawcę już do wstępnej części ustawy o ochronie zwierząt. Z powyższego wprost wynika, że zwierzę rzeczą nie jest. Niemniej jednak, w dalszej części ustawy czytamy, że w sprawach nieuregulowanych w ustawie, do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy.
Czy wobec tego do umowy sprzedaży zwierzęcia, będą miały zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego dotyczące uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne i prawne rzeczy sprzedanej?
Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi za wady zwierząt
Ustawa o ochronie zwierząt nie reguluje zagadnienia umowy sprzedaży zwierzęcia – co oznacza, że odpowiednie zastosowanie mają w tym zakresie przepisy kodeksu cywilnego, regulujące umowę sprzedaży. Przepisy te stanowią natomiast, że jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz na wolną od wad albo wadę usunie. Należy mieć przy tym mieć jednak na uwadze, że skorzystanie z roszczenia wymiany zwierzęcia na rzecz wolną od wad budzi kontrowersje w orzecznictwie. Zwierzę bowiem – z uwagi na swoje indywidualne cechy oraz status istoty żyjącej, zdolnej do odczuwania cierpienia – nie może być traktowane na równi z rzeczą oznaczoną jedynie co do gatunku, którą można bez problemu wymienić na inną, taką samą rzecz. Odpowiednie stosowanie przepisów o rękojmi do zwierząt nakazuje uwzględniać jego zindywidualizowany charakter. W związku z powyższym, wymiana zwierzęcia na inne zwierzę wolne od wad zdaje się być wysoce wątpliwa. Nie oznacza to jednak, że wykluczony jest jego zwrot w ramach odstąpienia od umowy.
Wprowadzenie w błąd co do rasy psa, a przestępstwo oszustwa
mgr Agnieszka Pięta | 11.02.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Wraz ze wzrostem zainteresowania nabywaniem zwierząt domowych pochodzących z profesjonalnych hodowli – tak zwanych „rasowych” – rosną oczekiwania nabywców co do ich jakości, to jest posiadania przez te zwierzęta zarówno cech fizycznych, jak i psychofizycznych, jakie co do zasady nierozerwalnie wiążą się z przynależnością zwierzęcia do danej rasy. W jaki sposób zatem przyszły właściciel zwierzęcia może upewnić się, że kupując zwierzę domowe – na przykład psa – za pośrednictwem podmiotu trudniącego się hodowlą psów określonej rasy, faktycznie otrzyma psa „rasowego”? Jakie uprawnienia przysługują nabywcy psa w sytuacji gdy okaże się, że pomimo zapewnień sprzedawcy, pies nie jest psem rasowym?
Zakaz wprowadzania do obrotu handlowego zwierząt domowych
Co do zasady, wprowadzanie do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach, jak również wprowadzanie do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli jest zabronione. Zabronione jest również rozmnażanie psów i kotów w celach handlowych. Zwolnione z powyższych zakazu są jedynie – w odniesieniu do pierwszego z wymienionych zakazów – podmiotu prowadzące schronisko dla zwierząt i oraz organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, w odniesieniu do drugiego zakazu zaś – hodowle zwierząt zarejestrowane w ogólnokrajowych organizacjach społecznych, których statutowym celem jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów.
Hodowle psów i kotów – zasady funkcjonowania
Ustawodawca zezwolił – jak wynika z powyższego - na prowadzenie przez niektóre podmioty działalności w zakresie rozmnażania psów i kotów w celach komercyjnych – pod warunkiem prowadzenia hodowli zarejestrowanej w ogólnokrajowych organizacjach społecznych, których statutowym celem działania jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów. Pojęcie tejże organizacji pozostało przy tym nieostre, co w praktyce doprowadziło do sytuacji masowego tworzenia miejsc hodowli psów i kotów, które działają według własnego, wewnętrznie przyjętego regulaminu i które w różnym stopniu chronią zarówno same zwierzęta znajdujące się w hodowli (między innymi w zakresie dbałości o ich zdrowie), jak i ich przyszłych nabywców.
mgr Agnieszka Pięta | 06.02.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Wraz z nadejściem 2022 roku, nastąpiła dość znaczna i dająca się we znaki – szczególnie kierowcom - zmiana wysokości grzywien za wykroczenia. Ustawodawca wyraźnie zdecydował się na zwielokrotnienie dolegliwości ekonomicznych, które grożą ujawnionym sprawcom określonych w treści nowelizacji wykroczeń drogowych. W zakresie nowelizacji mieszczą się jednak również takie zmiany w zakresie kar, które mogą dotknąć wszystkich podejrzanych o popełnienie jakiegokolwiek wykroczenia.
Nowy taryfikator mandatów od dnia 1 stycznia 2022 r.
Wprowadzone nowelizacją ustawy: prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw zmiany, polegają w szczególności na określeniu (w przypadku niektórych wykroczeń), w jakiej minimalnej wysokości w postępowaniu mandatowym grzywnę, ma obowiązek nałożyć na sprawcę wykroczenia Policja. To jednak nie wszystko. Jednocześnie ze zwiększeniem wysokości dolnej granicy wymiaru grzywny za enumeratywnie wskazane w ustawie wykroczenia, nastąpiło zwiększenie pułapu maksymalnej wysokości, do jakiej Policja (bądź inny uprawniony do tego organ), może wymierzyć karę grzywny. Jak wynika z lektury ustawy zmieniającej, po nowelizacji Policja i inne uprawnione organy będą uprawnione do nałożenia w drodze mandatu kary w wysokości do 5 000,00 – 6 000,00 tys. zł, a w niektórych przypadkach (niewskazanie osoby, która kierowała pojazdem) – nawet 8 000,00 zł.
Wypadek w rolnictwie z udziałem zwierzęcia - czy jest to wypadek przy pracy?
mgr Agnieszka Pięta | 08.02.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Specyfika pracy w gospodarstwie rolnym i prowadzenia działalności rolniczej polega między innymi na tym, że duży wpływ na jej kształt mają czynniki, którymi nie można skutecznie zarządzać i nad którymi nie można mieć kontroli, takie jak warunki pogodowe. Czasem takimi nieprzewidywalnymi czynnikami okazują się być również zachowania zwierząt hodowlanych, które mogą przyczynić się do powstania po stronie ich właściciela – rolnika – w czasie wykonywania pracy, poważnych uszkodzeń ciała, a nawet śmierci. Przypadki takie nie są wcale odosobnione: jak wynika z danych udostępnionych na oficjalnej stronie internetowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, upadki, pochwycenie i uderzenie przez ruchome części maszyn oraz właśnie wypadki przy pracy ze zwierzętami, stanowią ¾ wszystkich wypadków przy pracy rolniczej.
Jakie zatem muszą być spełnione warunki, aby uznać zdarzenie z udziałem zwierzęcia za wypadek przy pracy i skutecznie domagać się wypłaty odszkodowania z tego tytułu?
Czytaj więcej...
mgr Agnieszka Pięta | 02.02.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Ustawą z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, znowelizowano zawarte w powołanym akcie prawnym regulacje, dotyczące wyłączania gruntów rolnych z produkcji. Ponadto, wprowadzono nowe zasady uiszczania należności i opłat rocznych w niektórych przypadkach, w których następuje wyłączenie gruntów rolnych z produkcji, określono kilka nowych definicji ustawowych, a także dodano do ustawy nowy przepis z którego wynika, że za zaniedbania przy korzystaniu z uproszonej procedury odrolnienia gruntów, może grozić kara pieniężna w wysokości od 5 000 do 30 000 zł.
Złoty środek
Zmiana zasad wyłączania gruntów spod produkcji rolnej – jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej - miała służyć z jednej strony zachęceniu rolników i ich rodzin do pozostawania w gospodarstwach rolnych i prowadzenia tam działalności rolniczej, a z drugiej strony: do zapewnienia rolnikom i ich rodzinom możliwości podjęcia dodatkowych zajęć zarobkowych w miejscu zamieszkania, bez konieczności wyjazdu w tym celu do większych ośrodków - miast. Potrzeba wspierania na obszarach wiejskich alternatywnych źródeł przychodów, promocja zróżnicowania życia gospodarczego na tych terenach i konieczność podniesienia poziomu życia na wsi zdeterminowały zatem kształt nowelizacji, która docelowo miała uprościć procedurę w zakresie podejmowania lub rozwijania przez rolników na gruntach rolnych, działalności nierolniczej.
mgr Agnieszka Pięta | 31.02.2022 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
Korzystanie z kamerek samochodowych, w celu rejestrowania podróży i zdarzeń drogowych, które mają miejsce w czasie jej trwania, stało się wśród kierowców szeroko stosowanym. Przyczyną tego zjawiska jest nie tylko stale rozrastająca się oferta dostępnych na rynku rejestratorów, pozwalających na zarejestrowanie tego, jak zachowują się inni uczestnicy ruchu drogowego, ale również potrzeba ewentualnego wykorzystania nagrania z kamerki samochodowej do celu wykazania popełnienia przez innego kierowcę wykroczenia w ruchu drogowym, bądź wręcz przeciwnie: do obrony przed zarzutem, że kierowca rejestrujący zajście popełnił wykroczenie.
Nowy taryfikator mandatów obowiązujący od stycznia 2022 roku, a dowody z rejestratora
Ta ostatnia kwestia- tj. wykorzystanie zapisu z kamerki samochodowej do obrony przed zarzutem popełnienia wykroczenia drogowego - jest szczególnie istotna w obliczu nowych regulacji prawnych, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r. i które w znacznym stopniu zaostrzają odpowiedzialność za popełnienie wykroczeń drogowych – w przeważającej części dotyczy to zaś odpowiedzialności majątkowej.
Nowelizacja ustawy: prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw przewiduje między innymi minimalną wysokość wymierzanych kierowcom kar grzywny, w przypadku popełnienia przez nich wykroczeń określonego rodzaju. Mianowicie, w razie uznania, że zostało popełnione wykroczenie nieustąpienia pierwszeństwa pieszemu, omijania pojazdu jadącego w tym samym kierunku, zatrzymującego się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu, wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, kierowca zostanie ukarany grzywną nie niższą niż 1500 zł. Taka sama, minimalna wysokość grzywny grozi za popełnienie wykroczenia, polegającego na prowadzeniu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd mechaniczny lub nawet pojazd inny niż mechaniczny bez wymaganych uprawnień. Znacznie wyższą karę, bo już 2500 zł będą musieli ponieść ci, którzy prowadzili pojazd mechaniczny w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka.
Z powyższego wynika, że jednocześnie ze znacznym wzrostem wysokości grzywien, zmniejszyła się możliwość ustalania ich przez Policję w sposób uznaniowy. Organy upoważnione do nakładania grzywny w postaci mandatu są bowiem od 1 stycznia 2022 r. związane minimalną wysokością grzywny, wskazaną w nowelizacji. Warto zatem wiedzieć, jak bronić się przed zarzutami popełnienia wykroczenia i czy można do tego celu użyć nagrania z popularnej kamerki samochodowej.
Wykreślenie budynku z rejestru zabytków
Natalia Rejman | 03.03.2020 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Co do zasady - właściciel zabytku ma obowiązek postępować w stosunku do zabytku w taki sposób, który pozwoli utrzymać zabytek w jak najlepszym stanie i przez jak najdłuższy czas. Jednakże ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przewiduje procedurę wykreślania budynku z rejestru zabytków.
W myśl jej zapisów, przesłankami uprawniającymi do skreślenia zabytku z rejestru zabytków są: utrata wartości historycznej, artystycznej lub naukowej albo brak potwierdzenia wartości zabytku w świetle nowych ustaleń naukowych.
Do utraty wartości zabytkowej obiektu może dojść na skutek jego zniszczenia, jednakże dla zaistnienia przesłanki skutkującej skreśleniem z rejestru zabytków konieczne jest istnienie bezpośredniego związku przyczynowego pomiędzy faktem częściowego czy całkowitego zniszczenia obiektu wpisanego do rejestru, a utratą przez ten obiekt wartości historycznej, artystycznej lub naukowej.
Natalia Rejman | 28.02.2020 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Obowiązująca ustawa Prawo wodne wskazuje, że właściciele gruntów mogą, w drodze pisemnej ugody, ustalić zmiany stanu wody na gruntach, jeżeli zmiany te nie wpłyną szkodliwie na inne nieruchomości lub na gospodarkę wodną. Ugoda nie może dotyczyć wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi.
Ugodę wykonuje się po jej zatwierdzeniu, w drodze decyzji, przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Z wnioskiem o zatwierdzenie ugody występują umawiający się właściciele gruntów. Ugoda niezatwierdzona nie podlega wykonaniu. Ugoda podlega wykonaniu w trybie określonym w przepisach ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Resztówki - problem podziału działek pod inwestycje drogowe
Joanna Świder | 26.10.2019 | Aplikant radcowski
 |
freeimages.com
W pewnych sytuacjach właściciel gruntu przejętego częściowo pod drogę publiczną może żądać odkupienia od niego części działki pozostałej po wywłaszczeniu tzw. resztówki.
Zgodnie z art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych - tzw. specustawą drogową - jednym z elementów decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością odpowiednio Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.
Art. 12 ust. 4 pkt 1 i 2 specustawy drogowej stanowi, że nieruchomości te stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych i własnością jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych, z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.
Wynika z tego, że przejście prawa własności nieruchomości zajętej pod określoną inwestycję drogową z dotychczasowego właściciela na odpowiedni podmiot publiczny odbywa się na mocy samej decyzji administracyjnejo zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, bez potrzeby podejmowania innych działań w tym zakresie, w tym w szczególności przez podmiot wywłaszczany.
Odszkodowanie za przejęte nieruchomości przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.
Zasadą jest, iż przejęciu z mocy prawa podlegają tylko te części danej nieruchomości, które stanowią nowo wyodrębnione działki a ich kształt i wielkość odpowiadają wymaganiom inwestycji drogowej realizowanej na określonym obszarze. Nierzadko w wyniku takiego podziału powstają działki o dziwnym, nieregularnym kształcie bądź niewielkiej powierzchni, które nie mogą być wykorzystywane przez właścicieli na dotychczasowe cele.
Ustawa antyodorowa – nowe przepisy z zakresu lokalizacji przedsięwzięć uciążliwych zapachowo
Magdalena Łęcka | 02.10.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Prace legislacyjne nad ustawą antyodorową
Trwają prace legislacyjne nad opracowanym przez Ministerstwo Środowiska projektem ustawy o minimalnej odległości dla planowanego przedsięwzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej.
Ustawa ta potocznie nazywana jest ustawą „antyodorową”, ze względu na główny cel jej opracowania. Opisywany akt prawny, w swoim założeniu ma odpowiadać na liczne prośby mieszkańców nieruchomości zlokalizowanych w pobliżu takich przedsięwzięć, o podjęcie interwencji dotyczących występowania uciążliwości zapachowych, powodowanych głównie przez instalacje przeznaczone do chowu i hodowli zwierząt.
Wprowadzenie ustawy jest zatem związane z koniecznością zapewnienia skutecznej ochrony słusznie nabytych praw właścicieli nieruchomości, którzy byli nimi zanim Inwestor powziął zamiar lokalizacji w ich sąsiedztwie przedsięwzięcia uciążliwego zapachowo (w szczególności prawa do nieskrępowanego korzystania z ich własności i oddychania czystym powietrzem).
Projekt ustawy, według założeń, ma zostać przyjęty w III kwartale 2019 r.
Naruszenie stosunków wodnych w związku z realizacją inwestycji drogowych
Magdalena Łęcka | 06.09.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Budowa dróg może naruszać stosunki wodne
W dobie obecnego rozwoju komunikacyjnego, mamy do czynienia z budową dróg, zwłaszcza krajowych i ekspresowych, na znaczącą skalę. Wielomilionowe inwestycje związane z budowami dróg są takimi przedsięwzięciami, które mogą oddziaływać na nieruchomości położone w ich bezpośrednim sąsiedztwie.
W pierwszej kolejności, z budową drogi kojarzyć się może negatywne oddziaływanie na powietrze atmosferyczne, w postaci emisji do niego pyłów i spalin. Niemniej, jak okazuje się w praktyce, budowa drogi, bez stosownych rozwiązań projektowych w tym zakresie, może wpływać także na stosunki wodne w rejonie inwestycji.
Wykonanie ogrodu zimowego na tarasie domu
dr Agnieszka Sznajder | 26.07.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Wymogi formalne związane z budową oranżerii (ogrodu zimowego)
Wielu właścicieli domów zastanawiało się nad zabudową tarasu, aby można było z niego korzystać również w sezonie jesienno-zimowym.
Jednym z potencjalnych rozwiązań jest stworzenie na tarasie ogrodu zimowego, czy oranżerii.
Na podstawie przepisów prawa budowlanego, pozwolenia na budowę nie wymaga budowa wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, garaży, wiat lub przydomowych ganków i oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 35 m2.
Pojęcia „oranżeria” i „ogród zimowy”
„W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się w związku z brakiem legalnej definicji pojęć oranżerii i ogrodu zimowego, że oranżeria to ogrzewany budynek z dużymi oknami lub o oszklonym dachu i ścianach, w którym przechowuje się albo hoduje rośliny ozdobne. Ogród zimowy oznacza natomiast rodzaj oranżerii, oszklone pomieszczenie, w którym hoduje się rośliny.” (II OSK 1225/17 - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2019-03-28).
Zatem, zarówno oranżeria, jak i ogród domowy to pomieszczenia, w których hoduje się rośliny.
Sporządzanie kopii akt sprawy przez organy administracji
dr Agnieszka Sznajder | 01.08.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Zapewnienie stronie postępowania dostępu do akt sprawy
Dostęp strony do akt sprawy administracyjnej jest prawem strony. Zgodnie z art. 73 §1 kodeksu postępowania administracyjnego „Strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania”. Natomiast §2 cyt. artykułu przewiduje, że czynności strony takie, jak wgląd w akta sprawy, sporządzanie z nich notatek i odpisów dokonywane mają być w siedzibie organu organu administracji publicznej, w obecności pracownika tego organu.
Postępowanie administracyjne prowadzone poza miejscem zamieszkania strony
Nie ma większego problemu, jeśli postępowanie prowadzi organ, którego siedziba znajduje się w miejscu zamieszkania strony. Wówczas strona może udać się do siedziby organu i dokonać przeglądu akt. Inaczej wygląda sytuacja, gdy siedziba organu znajduje się poza miejscem zamieszkania strony; postępowanie administracyjne prowadzi np. minister. Wówczas zapoznanie się z aktami sprawy może wiązać się np.z kosztami dojazdu, koniecznością wybrania urlopu, itp.
Naturalna retencja terenowa - zakres pojęcia w kontekście opłat za usługi wodne
dr Agnieszka Sznajder | 12.07.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej jako opłata za usługi wodne
Wprowadzone ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. opłaty za usługi wodne obejmują także zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej.
Przesłanki naliczenia opłaty
Jak z powyższego wynika, aby organ mógł nałożyć tę opłatę konieczne jest łączne zaistnienie kilku warunków. Po pierwsze powierzchnia nieruchomości musi przekraczać 3500 m2. Kolejny warunek to wykonywanie na tej nieruchomości robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, które ma wpływać na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej. Dalsza przesłanka to położenie nieruchomości na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej.
Brak opomiarowania a opłata zmienna za usługi wodne
dr Agnieszka Sznajder | 10.06.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Obowiązki nakadane na podmioty korzystające z wód obejmują także konieczność prowadzenia pomiarów pobieranej wody. Wyniki pomiarów przekładają się później na wysokość opłaty zmiennej za usługi wodne. Organy kontrolujące korzystających z wód mogą same prowadzić pomiary, jak również szacować ilośc faktycznie pobranej wody.
Obowiązek prowadzenia pomiarów, pomiarów ciągłych oraz ewidencji pomiarów
Ustawa - Prawo wodne nakłada na podmioty pobierające wodę, obowiązek prowadzenia pomiarów ilości pobranej wody. Zakłady te są również zobowiązane do prowadzenia ewidencji dokonywanych pomiarów. Jeśli natomiast podmiot pobiera wodę w ilości większej niż 100 m3 na dobę, ma także obowiązek ciągłego pomiaru ilości pobieranej wody oraz prowadzenia ewidencji dokonywanych pomiarów.
Ilość pobranych wód jako składowa opłaty za usługi wodne
Prawo wodne przewiduje, że ilość pobranych wód jest składową opłaty zmiennej za pobór wód, zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych, zgodnie bowiem z przepisem art. 272 ust. 1 ustawy - Prawo wodne: wysokość opłaty zmiennej za pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty i ilości pobranych wód podziemnych lub wód powierzchniowych, wyrażonej w m3.
Czytaj więcej...
Brak możliwości zwolnienia z opłaty za usługi wodne
dr Agnieszka Sznajder | 02.07.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Opłaty za usługi wodne - liczne wątpliwości
Opłaty za usługi wodne - wprowadzone ustawą Prawo wodne, która obowiązuje od początku stycznia 2018 r. budzą liczne kontrowersje, między innymi jeśli chodzi o sposób ich naliczania.
Wątpliwości powstają również w odniesieniu do możliwych zwolnień z tych opłat. Opłaty za usługi wodne są jednym z instrumentów ekonomicznych, wprowadzonych wspomnianą ustawą - Prawo wodne, które w założeniu służyć mają gospodarowaniu wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Opłaty za usługi wodne - wymogi Unii Europejskiej
Warto wspomnieć, że regulacje nowej ustawy - Prawo wodne dotyczące opłat za usługi wodne zostały wprowadzone jako wynik realizacji obowiązku implementacji tzw. Ramowej dyrektywy wodnej, czyli Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej.
Opłaty za usługi wodne mają służyć gospodarowaniu wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Legalizacja i likwidacja urządzenia wodnego wybudowanego bez uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
dr Agnieszka Sznajder | 20.04.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Urządzenia wodne - ustawowy katalog
Na podstawie ustawy Prawo wodne wykonanie urządzenia wodnego wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Ustawodawca wskazał, co należy rozumieć pod pojęciem „urządzenia wodne”. W ustawowym katalogu urządzeń wodnych znalazły się urządzenia lub budowle piętrzące, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy.
W katalogu tym ustawodawca umieścił również sztuczne zbiorniki usytuowane na wodach płynących oraz obiekty związane z tymi zbiornikami, stawy, w szczególności stawy rybne oraz stawy przeznaczone do oczyszczania ścieków albo rekreacji.
Urządzeniami wodnymi są także obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz wód podziemnych, obiekty energetyki wodnej, wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód, do ziemi lub do urządzeń wodnych oraz wyloty służące do wprowadzania wody do wód, do ziemi lub do urządzeń wodnych.
Ponadto urządzeniami wodnymi są stałe urządzenia służące do połowu ryb lub do pozyskiwania innych organizmów wodnych, urządzenia służące do chowu ryb lub innych organizmów wodnych w wodach powierzchniowych, mury oporowe, bulwary, nabrzeża, mola, pomosty i przystanie oraz stałe urządzenia służące do dokonywania przewozów międzybrzegowych.
dr Agnieszka Sznajder | 18.06.2019 | Radca prawny
| |
freeimages.com
Naruszenie stosunków wodnych - zakres pojęcia
Na podstawie art. 234 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne, właściciel gruntu nie może zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł - ze szkodą dla gruntów sąsiednich. Takie działanie właściciela gruntu traktowane jest jako naruszenie stosunków wodnych. W przypadku stwierdzenia przez organ (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) spełnienia tych przesłanek, organ może nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności.
Pojęcie i zakres szkody jako przesłanki wydania decyzji nakazującej
Warunkiem nałożenia przez organ obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom jest wystąpienie szkody.
Ustawodawca nie precyzuje jednak, czy chodzi o szkodę rzeczywistą, czy też hipotetyczną.
System kanalizacji deszczowej a opłaty za usługi wodne
Jakub Sznajder | 03.04.2019
 |
W ustawie prawo wodne z 20 lipca 2017 r. funkcjonuje pojęcie otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej - niestety ustawodawca nie zawarł w treści ustawy definicji tego pojęcia. Można wypracować ją na podstawie orzecznictwa oraz wytycznych Państwowego Gospodarstwa Wodnego "Wody Polskie".
Gdzie występuje pojęcie systemów kanalizacji deszczowej
Ustalenie prawidłowego zakresu pojęcia 'systemu kanalizacji deszczowej' na gruncie ustawy Prawo wodne ma znaczenie przede wszystkim w świetle:
- zmniejszenia naturalnej retencji terenowej i uzyskania na takie zmniejszenie pozwolenia wodnoprawnego - art. 34 Prawa wodnego;
- wprowadzania wód opadowych i roztopowych do wód podziemnych lub do urządzeń wodnych, gdy wody te zawierają substancje szkodliwe - art. 75a Prawa wodnego;
- ustalenia opłaty za usługi wodne za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do wód - art 268 Prawa wodnego;
- ustalenia opłaty za usługi wodne za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej - art. 269 Prawa wodnego;
- wymaganych elementów operatu wodnoprawnego - art. 409 Prawa wodnego
- ustalania wysokości opłat za usługi wodne na podstawie oświadczeń - art. 552 Prawa wodnego.
Zwolnienie przedmiotowe z podatku dochodowego dla działalności rolniczej
dr Agnieszka Sznajder | 05.04.2019 | Radca prawny
 |
Zwolnienia przedmiotowe w ustawach o podatku dochodowym
Zwolnienia przedmiotowe w ustawach o podatku dochodowym obejmują między innymi działalność rolniczą. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z zakresu przedmiotowego tych ustaw wyłączone są przychody z działalności rolniczej.
Definicja ustawowa przychodów z działalności rolniczej
Zgodnie z definicją legalną, pod pojęciem działalności rolniczej należy rozumieć działalność polegającą na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
- miesiąc - w przypadku roślin,
- 16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi i kaczek,
- 6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
- 2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt
- licząc od dnia nabycia.
Szkody w środowisku - co robić, gdy truciciel czuje się bezkarnie?
Jakub Sznajder | 11.04.2019
 |
Kwestię szkód w środowisku regulują między innymi przepisy ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, które dotyczą także zasad odpowiedzialności za zapobieganie szkodom w środowisku i naprawy szkód w środowisku.
Szkodą w środowisku w rozumieniu ustawy jest negatywna, mierzalna zmiana stanu lub funkcji elementów przyrodniczych, oceniona w stosunku do stanu początkowego, która została spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie kryteriów oceny wystąpienia szkody w środowisku określa kryteria oceny wystąpienia szkody w środowisku.
Szkody w środowisku mogą dotyczyć:
- powierzchni ziemi;
- wód oraz;
- gatunków chronionych lub chronionych siedlisk przyrodniczych.
Możliwość odstąpienia od umowy deweloperskiej
dr Agnieszka Sznajder | 28.03.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Umowa deweloperska - definicja legalna
Umowa deweloperska, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego to umowa, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do ustanowienia lub przeniesienia na nabywcę po zakończeniu przedsięwzięcia deweloperskiego prawaodrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu na nabywcę, albo do przeniesienia na nabywcę własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość a nabywca zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na rzecz dewelopera na poczet ceny nabycia tego prawa.
Choroba zawodowa i choroba pracownicza, a szkodliwe warunki pracy - Xylamit - studium przypadku
Jakub Sznajder | 14.04.2019
 |
freeimages.com
Pracownicy w miejscu swojej pracy - również w biurze - mogą być wystawieni na działanie szkodliwych czynników - powodujących powstanie chorób zawodowych lub chorób pracowniczych.
Przepisy prawa dają pracownikom możliwość dochodzenia od pracodawcy roszczeń za utracone w pracy zdrowie - w tym odszkodowania, renty, czy też zadośćuczynienia.
Poważnym problemem - szczególnie dla pracowników wykonujących pracę w pomieszczeniach - jest oddziaływanie - szkodliwych - niekiedy rakotwórczych substancji pochodzących z użytych w budynku materiałów budowlanych - takich jak kleje, farby, czy też środki konserwujące i zabezpieczające.
Jednym z takich szkodliwych środków jest xylamit/ksylamit.
Regulacje Kodeksu pracy w zakresie chorób zawodowych i chorób pracowniczych
Przepisy kodeksu pracy szkodę na osobie pracownika zakreślają szeroko - nie ograniczając jej wyłącznie do choroby zawodowej, ale uwzględniając także inne choroby, o ile są związane z wykonywaną pracą.
Art. 227 Kodeksu pracy stanowi między innymi, że pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą.
Co do choroby zawodowej, to w przepisach jest ona wspomniana w art. 235 §1 Kodeksu pracy, który stanowi, że pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy przypadek podejrzenia choroby zawodowej.
W przypadku innych chorób związanych z wykonywaną pracą nie ma innej regulacji, poza przywołanym art. 227 § 1 Kodeksu pracy.
Pomimo tego, zarówno doktryna, jak i orzecznictwo od dawna dostrzegają konieczność uwzględniania tych chorób jako ewentualnych skutków świadczonej pracy. Choroby te są najczęściej nazywane chorobami pracowniczymi lub parazawodowymi.
Rów a kanał - konsekwencje prawne kwalifikacji urządzeń wodnych
dr Agnieszka Sznajder | 09.03.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
W stosunku do istniejących w terenie obiektów sieci wodnej sztucznego pochodzenia niekiedy pojawia się problem z ich prawną kwalifikacją i zaliczeniem ich do właściwej kategorii - rowów albo kanałów. Różnice w statusie prawnym rowów ikanałów są na tyle istotne, iż niewłaściwa ich kwalifikacja może nieść ze sobą znaczące konsekwencje.
Prawna definicja rowów i kanałów
Zgodnie z ustawą - Prawo wodne, zarówno rów, jak i kanał to sztuczne koryta prowadzące wodę w sposób ciągły lub okresowy.
Różnią się szerokością dna przy ujściu. Rowem będzie sztuczne koryto prowadzące wodę w sposób ciągły lub okresowy o szerokości dna mniejszej niż 1,5 metra przy ujściu, z kanałem będziemy mieli do czynienia, gdy szerokość przy ujściu wynosi co najmniej 1,5 metra. Ponadto, zarówno kanały, jak i rowy są urządzeniami wodnymi i służą do kształtowania zasobów wodnych i korzystania z tych zasobów.
Mimo, że z definicji rów i kanał różnią się tylko szerokością dna przy ujściu, zakwalifikowanie koryta prowadzącego wodę do danej kategorii rodzi określone konsekwencje prawne, w tym przede wszystkim rzutuje na kwestie własności zarówno koryta, gruntu pod korytem, jak i wody w korycie, czy to rowu, czy kanału.
Zasięg oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - uznanie za stronę w postępowaniu w sprawie ustalenia środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia
Jakub Sznajder | 30.04.2019 r.
| |
freeimages.com
Oznaczenie zasięgu oddziaływania planowanej inwestycji konieczne jest nie tylko przy ustalaniu środowiskowych uwarunkowań, ale również - o czym często zapominają organy wydające decyzje środowiskowe - dla prawidłowego ustalenia kręgu stron prowadzonego postępowania.
Organy wydające decyzje środowiskowe
Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia - w zależności od rodzaju inwestycji, skali zadania oraz od jego przewidywanego wpływu na środowisko - wydaje bądź to organ wykonawczy gminy - tj. wójt, burmistrz, prezydent miasta - bądź też właściwy miejscowo Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
Strony postępowania w sprawie ustalenia środowiskowych uwarunkowań
Zgodnie z art. 74 ust. 3a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - stroną postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wnioskodawca oraz podmiot, któremu przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości znajdującej się w obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie.
Obszar oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
Przez obszar na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie rozumie się:
- działki przylegające bezpośrednio do działek, na których ma być realizowane przedsięwzięcie;
- działki, na których w wyniku realizacji lub funkcjonowania przedsięwzięcia zostałyby przekroczone standardy jakości środowiska;
- działki znajdujące się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia, które może wprowadzić ograniczenia w zagospodarowaniu nieruchomości, zgodnie z jej aktualnym przeznaczeniem.
dr Agnieszka Sznajder | 12.02.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
W dniu 6 lutego br. Opublikowano wydane na podstawie art. 390 ust. 4 nowej ustawy - Prawo wodne rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie zakresu wymagań, jakie dla obiektów lokalizowanych na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią może określać pozwolenie wodnoprawne.
Zgodnie z tym rozporządzeniem pozwolenie wodnoprawne może określać wymagania dla obiektów budowlanych lokalizowanych na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dotyczącelokalizacji obiektu budowlanego na działce budowlanej w zakresie dostosowania usytuowania względem kierunku przepływu wody powodziowej.
Ponadto pozwolenie wodnoprawne może określać wymagania odnośnie doboru rozwiązań architektoniczno-budowlanych i materiałowych, w tym dotyczących: konstrukcji obiektu budowlanego (w zakresie jej dostosowania do wyporu w czasie zalania wodami powodziowymi oraz naporu wody i kry), kondygnacji obiektu budowlanego (w zakresie ich liczby oraz wysokości usytuowania poziomu posadzki najniższej kondygnacji nad poziom wody o prawdopodobieństwie wystąpienia powodzi wynoszącym 1%).
Obowiązki dewelopera przed zawarciem umowy deweloperskiej
dr Agnieszka Sznajder | 15.03.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Mimo, że ustawa z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu rodzinnego obowiązuje już od kilku lat, w praktyce jej stosowania sprawia wciąż liczne problemy.
Prospekt informacyjny od dewelopera
Jeden z nich związany jest z prospektem informacyjnym, a konkretnie z obowiązkiem dewelopera doręczenia prospektu informacyjnego wraz z załącznikami osobie zainteresowanej zawarciem umowy deweloperskiej.
W praktyce deweloper powinien wydać taki prospekt każdemu, kto jest potencjalnie zainteresowany zakupem mieszkania lub domu. Co istotne, obowiązkiem dewelopera jest doręczenie prospektu informacyjnego, a więc jego wydanie w taki sposób, aby osoba zainteresowana mogła swobodnie zapoznać się z jego treścią.
Naliczanie opłat za usługi wodne wciąż sprawia problemy
Natalia Rejman | 10.09.2018 Starszy Asystent Radcy Prawnego
| |
freeimages.com
Wejście w życie nowej ustawy prawo wodne zapoczątkowało naliczanie nowego rodzaju opłat publicznoprawnych - opłat za usługi wodne.
Pomimo obszernego uzasadnienia projektu ustawy, interpretacji wydanych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie oraz obowiązywania nowej ustawy od przeszło już 8 miesięcy - można zauważyć poważne problemy w stosowaniu przepisów w sprawie opłat za usługi wodne, zarówno przez organy wymierzające owe opłaty - jak i przez podmioty obowiązane do ich uiszczania.
Niejednolitość przepisów sprawia, że poszczególne gminy oraz organy Wód Polskich nakładają opłaty za usługi wodne, w najczęściej maksymalnej wysokości.
Do wojewódzkich sądów administracyjnych wpływają liczne skargi podmiotów, które nie godzą się na ponoszenie opłat, w szczególności w zakresie zasadności jej ponoszenia, a następnie wysokości tych opłat.
dr Agnieszka Sznajder | 11.02.2019 | Radca prawny
| |
freeimages.com
Rozpoczął się drugi rok obowiązywania nowej ustawy - Prawo wodne i tym samym drugi rok, w którym organy gminy naliczają opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej.
Opłatą objęte jest zmniejszenie retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości i powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nie ujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej.
Zwracaliśmy uwagę, że regulacja prawna w tym zakresie jest niewystarczająca i rodzi problemy interpretacyjne, co przekłada się na wadliwe informacje o wysokości tej opłaty. Z doświadczenia naszej Kancelarii wynika, że organy nakładające tę opłatę mają problem z prawidłową wykładnią przepisów wspomnianej ustawy - Prawo wodne, co z kolei przekłada się na wadliwości w naliczaniu tej opłaty, w tym nakładaniu opłaty w sytuacjach wątpliwych, w których nie powinno dojść do jej nałożenia.
Zważywszy, że opłaty te mogą być wysokie, warto dokonać dokładnej analizy informacji o wysokości opłaty i w razie jakichkolwiek wątpliwości co do sposobu jej wyliczenia przez organ, wnieść reklamację od informacji o wysokości tej opłaty.
Reprezentując Klientów w postępowaniach reklamacyjnych możemy powiedzieć, że do najczęstszych błędów organów nakładających opłaty należy brak materiału dowodowego niezbędnego do ustalenia opłaty. Organy niejednokrotnie nie wiedzą, w oparciu o jakie dane i dokumenty ustalić, czy w szczególności nieruchomość jest podłączona do kanalizacji deszczowej.
dr Agnieszka Sznajder | 10.03.2019 | Radca prawny
 |
freeimages.com
Podmioty powiązane są obowiązane do sporządzenia i okazania organom podatkowym dokumentacji cen transferowych, zgodnie z wymogami określonymi w ustawach podatkowych.
Odpowiedzialność ponosi sama spółka, jej zarząd lub główny księgowy
Ryzyko odpowiedzialności, w tym karno-skarbowej, za brak lub nieokazanie tej dokumentacji ciąży zarówno na podatniku, jak i osobie, która odpowiada za dopełnienie przez podatnika obowiązków (najczęściej będzie to członek zarządu spółki podatnika, czy główny księgowy).
Realizacja inwestycji budowlanej a wymagania prawa wodnego
Agnieszka Sznajder | 02.10.2018
 |
Realizacja wielu inwestycji budowlanych wymaga uprzedniego uzyskania pozwolenia wodnoprawnego lub dokonania zgłoszenia wodnoprawnego.
Na podstawie art. 388 ust. 2 prawa wodnego, wydanie pozwolenia wodnoprawnego lub przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego następuje przed uzyskaniem decyzji m.in.:
- decyzji o pozwoleniu na budowę,
- decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych,
- decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,
- decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego,
- decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych,
- czy decyzji o zezwoleniu na założenie lotniska - wydawanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze.
Droga ekspresowa S19 Via Carpatia na Podkarpaciu - odcinek Pogórze - Kamień
Joanna Świder | 20.08.2018
 |
W dniu 9 sierpnia 2018 r. doszło do podpisania umowy na realizację kolejnego odcinka drogi ekspresowej S19 Via Carpatia na Podkarpaciu. Odcinek od węzła Podgórze (z węzłem) do węzła Kamień (bez węzła) będzie miał ok. 10,5 km długości. Za inwestycję odpowiada firma Budimex.
Przebieg odcinka drogi ekspresowej S19 Pogórze-Kamień
Jak podaje Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, początek odcinka drogi ekspresowej S19 przyjęto przed węzłem Podgórze, gdzie przecinać się będzie trasa drogi ekspresowej S19 z drogą wojewódzką DW861. Następnie trasa drogi ekspresowej ominie kompleks leśny od strony wschodniej, zmieni kierunek na południowo-zachodni i na granicy trzech powiatów tj. niżańskiego, leżajskiego i rzeszowskiego przetnie drogę powiatową nr DP 1084R w sąsiedztwie miejscowości Wólka Łętowska tworząc węzeł Nowy Kamień. Następnie biegnąc w kierunku zachodnim, pretnie istniejącą drogę krajową nr 19 i utworzy węzeł Kamień, przed którym kończy się Zadanie B.
Opłaty podwyższone w nowym prawie wodnym
Agnieszka Sznajder | 17.08.2018
 |
Opłaty podwyższone w prawie ochrony środowiska i w prawie wodnym
Przed wejściem w życie nowego prawa wodnego, regulacje prawne odnoszące się do opłat podwyższonych w odniesieniu do korzystania z wód zawarte były w ustawie Prawo ochrony środowiska.
Z dniem 1 stycznia 2018 r. mechanizm opłat podwyższonych w zakresie usług wodnych został przeniesiony do ustawy – Prawo wodne, rozszerzony i zmodyfikowany.
Opłata podwyższona traktowana jest jako administracyjna kara pieniężna i stanowi sankcję - albo za brak pozwolenia wodnoprawnego - albo za naruszenie warunków określonych w tym pozwoleniu.
Warto podkreślić, że w danym stanie faktycznym może potencjalnie dojść do zbiegu obu podstaw nałożenia administracyjnej kary pieniężnej. Powstaje wówczas pytanie, jaką sankcję zastosować, a przede wszystkim, czy możliwa jest kumulacja kar.
Druga nowelizacja nowego Prawa wodnego
Agnieszka Sznajder | 16.08.2018 r.
 |
Nowa ustawa – Prawo wodne z 20 lipca 2017 r., choć obowiązuje dopiero od stycznia br. to już doczekała się kolejnej poważnej nowelizacji.
Nowelizacja m.in. precyzuje pojęcia zdefiniowane w słowniczku oraz wprowadza nowe. Głównym celem ustawy nowelizującej, zgodnie z uzasadnieniem do projektu, jest rozstrzygniecie wątpliwości interpretacyjnych, w szczególności w zakresie wydawania zgód i przyrzeczeń wodnoprawnych oraz stosowaniem nowego systemu opłat za usługi wodne, jak również związanych z gospodarowaniem nieruchomościami Skarbu Państwa. Nowelizacja ustawy ma sprzyjać obniżeniu rygorów formalnych związanych z postępowaniami administracyjnymi w przedmiocie udzielania zgód i przyrzeczeń wodnoprawnych. Wyrazem tego dążenia ma być nowo dodany art. 394 ust. 4, który przewiduje, że, jeżeli zamierzenie inwestycyjne obejmuje działania wymagające zarówno pozwolenia wodnoprawnego, jak i zgłoszenia, wówczas wnioski rozpatrywane będą w ramach jednego postępowania zakończonego wydaniem decyzji.
Reklamacja od opłaty za usługi wodne – przedmiot zaskarżenia
Agnieszka Sznajder | 02.08.2018 r.
 |
Na podstawie przepisów Prawa wodnego, od informacji o wysokości opłaty podwyższonej przysługuje reklamacja. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy informacja pochodzi od organu Wód Polskich, jak i od wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Reklamacja przysługuje jeden raz w okresie rozliczeniowym, a wnieść ją można w terminie 14 dni od dnia odbioru informacji o wysokości opłaty.
Warto wspomnieć, że zgodnie z literalnym brzemieniem Prawa wodnego „Podmiot obowiązany do ponoszenia opłat za usługi wodne, któremu przekazano informację (…) może złożyć reklamację, jeżeli nie zgadza się z wysokością opłaty”. Powyższe sformułowanie sugeruje, że reklamacja może dotyczyć wyłącznie wysokości opłaty. Tymczasem, na podstawie art. 272 ust. 17 i ust. 22 ustawy – Prawo wodne, w informacji o wysokości opłaty organ wskazuje także sposób jej wyliczenia.
Wysokość odszkodowania za naprawę samochodu w świetle wyroku SN z 2018 r., II CNP 43/17
Joanna Świder | 20.07.2018 r.
 |
W dniu 12.04.2018r. Sąd Najwyższy wydał wyrok w sprawie przeciwko ubezpieczycielowi, w którym stwierdził, iż poszkodowanemu należy się wypłata odszkodowania w kwocie, która odpowiada pełnym kosztom profesjonalnej naprawy samochodu, i to nawet w sytuacji, gdy realnie do takiej naprawy nie doszło.
Powyższy wyrok zapadł na podstawie następującego stanu faktycznego:
Wskutek awarii hamulców samochód ciężarowy uderzył w inny pojazd tj. VW Tuareg. Właścicielka tego ostatniego pojazdu zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi sprawcy, po czym zrezygnowała z likwidacji szkody przez tego ubezpieczyciela i wniosła o jej naprawienie z ubezpieczenia AC, które wykupiła we własnym zakresie. Ten ubezpieczyciel wypłacił poszkodowanej kwotę ponad 17 tyś zł., jednak w ocenie poszkodowanej kwota ta nie rekompensowała jej szkody w pełnej wysokości, skutkiem czego skierowała ona żądanie o dopłatę odszkodowania do ubezpieczyciela sprawcy szkody.
Nowe terminy przedawnienia roszczeń - nowelizacja kodeksu cywilnego 2018 r.
Joanna Świder | 10.07.2018 r.
 |
9 lipca 2018 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, które wprowadziły nowe regulacje odnośnie instytucji przedawnienia.
Dotychczas terminy wyznaczające granice czasowe, w ciągu których możnabyło dochodzić realizacji roszczenia od kontrahenta, np. zapłaty długu, wynosiły generalnie 10 lat, a dla roszczeń związanych ze świadczeniami okresowymi bądź z prowadzoną działalnością gospodarczą 3 lata.
Po zmianach, zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat (za wyjątkiem tych, dla których ustawa przewidywała i przewiduje odmienny - dłuższy lub krótszy okres przedawniania), a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.
Zmiana sposobu użytkowania budynku
Natalia Błażejewska | 15.07.2018
 |
Zgodnie z art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy prawo budowlane przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części rozumie się w szczególności podęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń.
Sama zmiana sposobu wykorzystania obiektu poprzez zastąpienie aktualnej funkcji na inną funkcję nie musi oznaczać zmiany sposobu użytkowania obiektu w rozumieniu przywołanego przepisu, jeżeli nie wiąże się to jednocześnie ze zmianą choćby jednego ze wskazanych w przepisie warunku.
Jak zmienić pozwolenie wodnoprawne, aby uniknąć naliczania opłaty podwyższonej
02.07.2018 r. | a.sz.
 |
Zgodnie z art. 280 Prawa wodnego obowiązującego od 1 stycznia 2018 r., w razie korzystania z usług wodnych polegających na poborze wód podziemnych lub wód powierzchniowych z przekroczeniem warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym, ponosi się opłatę podwyższoną. Jeżeli okaże się więc, że ilość pobieranych wód przekracza wartości wynikające z pozwolenia wodnoprawnego, wówczas może dojść do nałożenia opłaty podwyższonej.
Na podstawie art. 562 prawa wodnego, organy właściwe w sprawach pozwoleń wodnoprawnych, w terminie do dnia 31 grudnia 2019 r., na wniosek zainteresowanych zakładów mogą dokonać zmiany pozwoleń wodnoprawnych na pobór wód powierzchniowych lub wód podziemnych lub pozwoleń zintegrowanych w zakresie poboru wód powierzchniowych lub wód podziemnych, ustalając w tych pozwoleniach rzeczywiste maksymalne ilości pobieranej wody przez te zakłady. Taka zmiana pozwolenia wodnoprawnego ma umożliwić zakładom unikanie opłat podwyższonych, ale także minimalizowanie opłat za usługi wodne za pobór wód. Problem jednak w tym, że ustawodawca nie wskazał, ani nie wyjaśnił, jak skonstruować taki wniosek, ani też w jakim trybie następuje zmiana. W konsekwencji nie wiadomo, czy zmiana taka może nastąpić wyłącznie na podstawie wspomnianego art. 562 prawa wodnego, czy też w innym trybie.
Opłaty za usługi wodne - zmniejszenie retencji terenowej - stanowisko Wód Polskich
27.03.2018 | Agnieszka Sznajder
 |
W dniu 22 marca b.r. na stronie internetowej Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej ukazała się informacja dla gmin dotycząca zasad naliczania i poboru opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej (podatku od deszczu.) Czytaj wyjaśnienia na stronie Wód Polskich
Wody Polskie określają je jako: „niewiążące stanowisko Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, wyjaśniające najczęściej pojawiające się wątpliwości organów wykonawczych gmin na tle realizacji obowiązku ustalania opłat za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej, kierowane do Wód Polskich.”
Wygaśnięcie decyzji o warunkach zabudowy na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią - konsekwencje nowego Prawa wodnego
10.01.2018 | a.sz.
 |
Z dniem 1 stycznia 2018 r., na mocy art. 546 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, wygasły decyzje wydawane przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta o warunkach zabudowy (o lokalizacji inwestycji celu publicznego) dotyczące nieruchomości lub jej części znajdujących się na obszarze szczególnego zagrożenia powodzią lub w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału przeciwpowodziowego po stronie odpowietrznej.
Ostateczne decyzje o warunkach zabudowy dotyczące nieruchomości lub jej części znajdujących się na obszarze szczególnego zagrożenia powodzią, na podstawie których inwestor przed dniem 01 stycznia 2018 r. nie uzyskał decyzji o pozwoleniu na budowę lub nie dokonał zgłoszenia, od którego nie wniesiono sprzeciwu, wygasły z dniem 01 stycznia 2018 r.
Kiedy warunki zabudowy na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią nie wygasają?
Ustawa wprowadza jednak wyjątki od ogólnej zasady wygaśnięcia tych decyzji. Pierwszy z wyjątków odnosi się do decyzji dotyczących rozbudowy, przebudowy, odbudowy istniejących obiektów liniowych. Nie wygasły również decyzje o warunkach zabudowy (o lokalizacji inwestycji celu publicznego), na podstawie których przed dniem 01 stycznia 2018 r. wydano decyzję o pozwoleniu na budowę albo dokonano zgłoszenia i organ nie wniósł sprzeciwu. Nie wygasły również te decyzje dotyczące zagospodarowania terenu niezwiązanego z wykonywaniem robót budowlanych lub polegającego wyłącznie na budowie drogi rowerowej, urządzeń melioracji wodnych lub budowli przeciwpowodziowych.
Kodeks urbanistyczno- budowlany – planowane zmiany w zasadach planowania i zagospodarowania przestrzennego
07.01.2018 | m.ł
 |
W Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa trwają prace nad projektem nowej ustawy – Kodeksu urbanistyczno- budowlanego, która ma stanowić zbiór zasad korzystania z przestrzeni oraz kompleksowy zbiór przepisów, w formie jednego aktu prawnego, odnoszących się do planowania i zagospodarowania przestrzennego, przygotowania i realizacji inwestycji celu publicznego, wykonywania obiektów budowlanych, samowoli budowlanej.
Wskutek wprowadzenia kodeksu urbanistyczno-budowlanego, zostaną nim zastąpione takie obecnie obowiązujące ustawy jak: ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo budowlane, tzw. specustawy inwestycyjne oraz znaczna część ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Kiedy zostanie uchwalony kodeks-urbanistyczno-budowlany?
Prace nad projektem ustawy są już zaawansowane. W IV kwartale 2016 roku projekt kodeksu został poddany konsultacjom publicznym i uzgodnieniom międzyresortowym.
Treść projektu ustawy wraz z uzasadnieniem dostępna jest na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji. Najnowszy tekst projektu ukazał się na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa w listopadzie 2017 r. Na początek 2018 roku planowane jest skierowanie projektu ustawy do Sejmu, jakkolwiek ostateczna data wejścia w życie przedmiotowej ustawy nie jest jeszcze znana.
W celu wprowadzenia kodeksu urbanistyczno- budowlanego, konieczne będzie uchwalenie specjalnej, odrębnej ustawy wdrażającej wprowadzone rozwiązania, skutkiem której będzie uchylenie ponad 100 dotychczas obowiązujących ustaw. Ponadto, celem umożliwienia wykonywania ustawy kodeks urbanistyczno- budowlany, konieczne będzie także wydanie kilkudziesięciu rozporządzeń.
Opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej - gminy naliczają i pobierają podatek od deszczu
08.01.2018 | a.sz.
| |
Z dniem 1 stycznia 2018 r. weszła w życie nowa ustawa – Prawo wodne. Ustawa ta określa system opłat za usługi wodne. Jedną z takich opłat jest tzw. podatek od deszczu, czyli opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej.
Gminy naliczają i pobierają podatek od deszczu
Podatek od deszczu - będzie to jedyna opłata, która nie będzie pobierana przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, a przez gminy, które będą miały obowiązek przekazać tą opłatę (zachowując dla siebie 10%) Wodom Polskim.
Podatek od deszczu to obciążenie dla przedsiębiorców
Opłata ta obciążać będzie przede wszystkim przedsiębiorców, którzy na swych nieruchomościach posiadają obiekty wielkopowierzchniowe.
Zgodnie z wytycznymi skierowanymi do gmin przez ministerstwo do spraw gospodarki wodnej, gminy mają obowiązek naliczyć i pobrać opłaty do końca marca 2018 r.
Zadośćuczynienie za krzywdę związaną ze śmiercią osoby bliskiej
02.01.2018 | n.b.
 |
W związku ze śmiercią poszkodowanego - na przykład w wyniku wypadku komunikacyjnego, czy też błędu medycznego, jego bliskim przysługuje zadośćuczynienie pieniężne.
Zadośćuczynienie jest to jednorazowa kwota pieniężna, która jest tzw. rekompensatą za krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby najbliższej, z którą byliśmy emocjonalnie związani.
Zadośćuczynienie ma na celu wyrównanie krzywdy niemajątkowej.
Jak rozumieć krzywdę?
Krzywda jest definiowana jako cierpienie psychiczne, ból związany z odejściem osoby najbliżej, negatywne przeżycie, starta, utrata więzi, lęk przed przyszłością.
Istotne jest to, że krąg osób uprawnionych do otrzymania zadośćuczynienia nie zależy od stopnia pokrewieństwa. Głównym czynnikiem decydującym o związku ze zmarłą osobą jest łącząca ich więź uczuciowa, emocjonalna, stopień relacji.
Odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej z powodu śmierci osoby bliskiej
04.01.2018 | n.b.
 |
Skutkiem śmierci bezpośrednio poszkodowanego może być znaczne pogorszenie sytuacji życiowej jego rodziny. Śmierć poszkodowanego powoduje, że jego bliscy nie mogą liczyć na pomoc i wsparcie z jego strony.
Podstawą dochodzenia roszczeń jest art. 446 § 3 kodeksu cywilnego zgodnie, z którym Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Istotą odszkodowania jest naprawienie szkody majątkowej, związanej z pogorszeniem się sytuacji życiowej rodziny zmarłego.
Pogorszenie sytuacji życiowej - co to oznacza?
Przez sytuację życiową rozumie się ogół czynników składających się na położenie życiowe jednostki, także trudno wymierzalne wartości ekonomiczne.
Pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, lecz także na utracie realnej możliwości samej stabilizacji warunków życiowych lub ich realnego polepszenia. Takie pogorszenie następuje np. w przypadku utraty małżonka bądź ojca przez małoletnie dzieci. Może polegać również na utracie możliwości uzyskania pomocy przy prowadzeniu gospodarstwa domowego, wychowaniu dzieci.
Prywatne leczenie poszkodowanego, a wysokość odszkodowania przyznanego przez zakład ubezpieczeń
18.12.2017 | m.ł.
 |
Kwestia możliwości domagania się przez poszkodowanych pokrycia przez ubezpieczycieli z polisy OC sprawcy wypadku kosztów leczenia prywatnego przez wiele lat była przedmiotem rozbieżności w orzecznictwie sądowym.
Problem ten ma natomiast niebagatelne znaczenie praktyczne, bowiem w realiach polskiej publicznej służby zdrowia, dostęp do niej jest często ograniczony, lub też okres oczekiwania na takie leczenie czy rehabilitację jest tak długi, że zwłoka miałaby negatywny wpływ na zdrowie poszkodowanego.
Przez szereg lat zakłady ubezpieczeń zarówno w postępowaniach likwidacyjnych jak i sądowych odmawiały pokrycia kosztów leczenia prywatnego, powołując się na przysługujące poszkodowanym ustawowe prawo do świadczeń opieki zdrowotnej oraz obowiązek minimalizacji przez poszkodowanego rozmiaru szkody. W związku z tym, wymagano od poszkodowanych udowodnienia, że zostały przez nich wykorzystane wszelkie możliwości korzystania z leczenia w ramach NFZ.
Dowody w postępowaniu o wydanie pozwolenia wodnoprawnego – operat wodnoprawny i inne dokumenty według nowej ustawy Prawo wodne z 2017 roku
14.12.2017 | n.b.
| |
Podstawą wydania decyzji w przedmiocie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego jest przedkładany wraz z wnioskiem operat wodnoprawny.
Niejednokrotnie w postępowaniu administracyjnym w przedmiocie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego występują strony o sprzecznych interesach. Powstaje zatem pytanie, jak powinien zachować się organ oraz wnioskodawca w przypadku, gdy inna strona kwestionuje założenia i wnioski operatu. Czy w takim razie organ powinien dopuścić dowód z opinii biegłego na okoliczności objęte zakresem operatu
Zmiana definicji ścieków w nowym prawie wodnym - zmiana statusu wód opadowych i roztopowych
10.12.2017 | a.sz.
 |
W związku z wejściem w życie nowej ustawy Prawo wodne zmianie uległa definicja ścieków w rozumieniu tej ustawy - co z kolei pociąga za sobą zmianę dotychczasowego statusu prawnego wód opadowych i roztopowych.
Zgodnie z art. 16 pkt. 61 nowej ustawy Prawo wodne z 20 lipca 2017 r., pod pojęciem ścieków - należy rozumieć wprowadzane do wód lub do ziemi:
a) wody zużyte na cele bytowe lub gospodarcze,
b) ciekłe odchody zwierzęce, z wyjątkiem gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach działu III rozdziału 4 oraz w przepisach ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu,
Usługi wodne w nowym prawie wodnym - urządzenia pomiarowe, opłaty, sankcje
5.12.2017 | a.sz.
 |
Nowa ustawa Prawo wodne z 20 lipca 2017 r. wprowadza zmiany i nakłada na przedsiębiorców nowe obowiązki.
Dla podmiotów korzystających z wód, tym prowadzących pobór wody oraz odprowadzanie ścieków, ważną nowością jest zawarcie w ustawie regulacji dotyczących tzw. usług wodnych oraz związanych z tym opłat.
Dodać trzeba, że z powstaniem systemu odpłatności za usługi wodne wiąże się zlikwidowanie obowiązujących obecnie zwolnień z opłat za korzystanie ze środowiska. Nowa ustawa wprowadza pojęcie i katalog usług wodnych, a także reguluje procedurę ich naliczania, uiszczania i sankcji za nieuiszczenie opłat lub nie wykonanie przez przedsiębiorców (zakłady) innych obowiązków wprowadzanych ustawą. Zgodnie z zawartą w ustawie definicją usługi wodne polegać mają na zapewnieniu gospodarstwom domowym, podmiotom publicznym oraz podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą możliwości korzystania z wód w zakresie wykraczającym poza zakres powszechnego korzystania z wód, zwykłego korzystania z wód oraz szczególnego korzystania z wód. Usługi wodne obejmować będą:
- pobór wód podziemnych lub powierzchniowych;
- piętrzenie, magazynowanie lub retencjonowanie wód podziemnych i wód powierzchniowych oraz korzystanie z tych wód;
- uzdatnianie wód podziemnych i powierzchniowych oraz ich dystrybucję,
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi (a także do urządzeń wodnych),
- korzystanie z wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej;
w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych albo w systemy kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast; - trwałe odwadnianie gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów górniczych, a także odprowadzanie do wód - wód pochodzących z odwodnienia gruntów w granicach administracyjnych miast;
Opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej – nowość w prawie wodnym - podatek od deszczu
01.12.2017 | n.b.
| |
Z dniem 01.01.2018 r. wchodzi w życie nowa ustawa prawo wodne. Wprowadza ona obowiązek dokonywania opłat za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej czyli za tzw. odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych z obszarów nieskanalizowanych. Jest to tzw. „ podatek od deszczu”.
Obowiązek dokonywania opłat za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej będzie dotyczył właścicieli nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2, którzy zabudowali swoją działkę w co najmniej 70 %, a w okolicy brakuje kanalizacji deszczowej.
Podstawą prawną opłaty jest art. 269 ustawy prawo wodne, zgodnie, z którym opłatę za usługi wodne uiszcza za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej. Obowiązek opłaty obejmie zatem głównie właścicieli sklepów wielkopowierzchniowych, magazynów, biurowców itp.
Decyzja ustalająca charakter wód – procedura w nowym prawie wodnym
14.10.2017 | n.b.
 |
Z dniem 01.01.2018r. wchodzi w życie nowa ustawa Prawo wodne, a wraz z nią nowa procedura dotycząca ustalająca charakteru wód.
Wody wg. nowej ustawy Prawo wode z 20 lipca 2017 r. dzielą się na wody powierzchniowe i wody podziemne.
Wodami powierzchniowymi są wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne oraz śródlądowe wody powierzchniowe.
Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się z kolei na śródlądowe wody płynące oraz śródlądowe wody stojące.
Śródlądowymi wodami płynącymi są wody w:
1) ciekach naturalnych oraz źródłach, z których te cieki biorą początek;
2) jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym albo okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych;
3) sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących;
4) kanałach.
Nowe prawo wodne – nowe organy, zmiana właściwości organów, utrata kompetencji organów w sprawach wodnych
04.10.2017 r. | a.sz.
 |
Nowe organy Wód Polskich w sprawach wodnych
Z dniem 1 stycznia 2018 r. dojdzie do zmian struktury organizacyjno-prawnej organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarowania wodami. Powstanie nowa osoba prawna – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
Regionalne zarządy gospodarki wodne wejdą w skład struktury organizacyjnej Wód Polskich, obok Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, jako centrali oraz zarządów zlewni i nadzorów wodnych.
Nowe prawo wodne - cele i założenia ustawy z dnia 23 sierpnia 2017 r. prawo wodne
08.09.2017 | a.sz.
 |
Z dniem 1 stycznia 2018 r. wejdzie w życie nowa ustawa – Prawo wodne. Zakres reformy gospodarki wodnej – cel uchwalenia nowej ustawy zmierza do wprowadzenia do ustawy – Prawo wodne instrumentów, które zapewnią realizację tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej (Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej – Dz. Urz WE L 327 z 22.12.2000 r.).
Celem Ramowej Dyrektywy Wodnej jest zaś pełna realizacja zlewniowej polityki gospodarowania wodami, która spełnia kryteria funkcjonalności i bezpieczeństwa oraz zrównoważonego rozwoju, efektywności ekonomicznej, trwałości systemów i akceptacji społecznej, zgodnie z zasadą zrównoważonego gospodarowania wodami, w tym także z gospodarczym korzystaniem z zasobów wodnych.
Postępowanie w sprawie naruszenia stosunków wodnych według nowej ustawy Prawo wodne
07.08.2017 | m.ł.
| |
Nowa ustawa Prawo wodne, której wejście w życie planowane jest na dzień 01 stycznia 2018 roku, co do zasady zachowuje dotychczasowe rozwiązania w zakresie postępowania w sprawie naruszenia stosunków wodnych.
Jednakże w nowej ustawie przewidziane są pewne istotne odmienności w stosunku do obecnie obowiązujących rozwiązań, które mogą mieć bardzo duże znaczenie, zwłaszcza dla osób poszkodowanych wskutek zalewania ich nieruchomości przez wody pochodzące z sąsiednich działek.
W nowej ustawie prawo wodne, o postępowaniu w sprawie naruszenia stosunków wodnych traktować będą przepisy art. 234 ustawy (odpowiednik art. 29 aktualnie obowiązującej ustawy- postępowanie „właściwe” w sprawie naruszenia stosunków wodnych) oraz art. 235 (odpowiednik art. 30 aktualnie obowiązującej ustawy , dotyczący zawierania tzw. ugód wodnoprawnych).
Instytucja zgody wodnoprawnej – nowość w prawie wodnym
07.08.2017 | n.b.
 |
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej podpisał nową ustawę prawo wodne, która wejdzie w życie z dniem 01.01.2018r.
Zgodnie z nową ustawą prawo wodne do polskiego porządku prawnego zostanie wprowadzona instytucja zgody wodnoprawnej, która obejmuje:
- wydanie pozwolenia wodnoprawnego;
- przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego;
- wydanie decyzji o której mowa w art. 77 ust. 3 i 8 oraz w art. 176 ust. 4 tj. decyzji zwalniającej od zakazów wynikających z ustawy prawo wodne w zakresie:
- obszarów szczególnego zagrożenia powodzią,
- poruszania się pojazdami w wodach powierzchniowych oraz po gruntach pokrytych wodami,
- wykonywania robót lub czynności, które mogą wpływać na szczelność lub stabilność wałów przeciwpowodziowych.
Postępowanie wyjaśniające prowadzone przez organ odwoławczy i podstawy do wydania decyzji kasatoryjnej
Kolejna nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego
15.06.2017 | n.b.
 |
Nowelizacja art. 138 ustawy kodeks postępowania administracyjnego zmierza do ograniczenia zbyt częstego korzystania z decyzji kasacyjnych przez organy odwoławcze. Wcześniejsza redakcja przepisu wydawała się zbyt szeroka i w niej należało upatrywać głównej przyczyny nazbyt częstego wykorzystywania przepisu w praktyce, któremu nie była w stanie zaradzić krytyka ze strony judykatury i doktryny.
Nowelizacja zawęża możliwość podjęcia decyzji kasacyjnej w stopniu maksymalnym. Ogranicza ją bowiem do sytuacji, w której rozpatrzenie i rozstrzygnięcie sprawy przez organ odwoławczy byłoby nie do pogodzenia z zasadą dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. Poza tym kryterium nienaruszalności zasady dwuinstancyjności wydaje się bardziej uchwytne od dotychczasowego kryterium, tj. wymogu uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części.
Nowy katalog instrumentów zarządzania zasobami wodnymi
12.06.2017 | m.ł.
 |
Zgodnie z projektem nowej ustawy Prawo wodne, planuje się wprowadzenie zmodyfikowanego katalogu instrumentów zarządzania zasobami wodnymi. W projekcie ustawy, jako jeden z takich instrumentów wskazano bowiem zgody wodnoprawne, tj. pojęcie, które wcześniej na gruncie Prawa wodnego nie występowało.
Co więc oznacza pojęcie zgody wodnoprawnej i kiedy konieczne będzie jej uzyskanie?
Według założeń ustawodawcy, samo pojęcie „zgody wodnoprawnej” jest pojęciem zbiorczym i obejmować będzie następujące kategorie rozstrzygnięć organów właściwych w sprawach gospodarki wodnej:
- Wydanie pozwolenia wodnoprawnego;
- Przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego;
- Ocenę wodnoprawną.
Ważna zmiana w kodeksie postępowania administracyjnego - nakaz rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości faktycznych na korzyść strony
11.06.2017 | n.b.
 |
Realizując postulat przyjaznej administracji, zmieniona ustawa przewiduje także wyartykułowanie w kodeksie postępowania administracyjnego nakazu rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości faktycznych na korzyść strony poprzez dodanie art. 81a.
Zgodnie z zasadą wyrażoną w dodanym art. 81a § 1, jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w tym zakresie pozostają niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, wątpliwości te powinny być rozstrzygane na korzyść strony. We wskazanych przypadkach wynik postępowania administracyjnego (np. nałożenie administracyjnej kary pieniężnej) oddziałuje bezpośrednio na sferę wolności strony i odnosi skutek analogiczny do sankcji wynikających z norm o charakterze karnym (a co najmniej jest tak odbierany przez stronę).
Nowe zasady planowania w gospodarowaniu wodami, w tym zabudowy na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią
10.06.2017 | m.ł.
 |
Wraz z wejściem w życie nowej ustawy Prawo wodne, zmienią się w sposób zasadniczy kwestie dotyczące zasad zabudowy na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy Prawo wodne, w celu zapewnienia ochrony ludzi i mienia przed powodzią, obszary szczególnego zagrożenia powodzią uwzględnia się m.in. w planach zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzjach o warunkach zabudowy. W dokumentach takich uwzględnia się również poziom zagrożenia powodziowego wynikający z wyznaczenia obszarów szczególnego zagrożenia powodzią.
Projekty podstawowych dokumentów z zakresu planowania przestrzennego na terenie każdej gminy tj. planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy wymagać będą uzgodnienia z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie w zakresie zabudowy i zagospodarowania nieruchomości w całości lub w części położonych na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Uzgodnienia te następować będą w formie decyzji, w której wskazane będą warunki dla planowanej zabudowy oraz planowanego zagospodarowania przestrzennego nieruchomości położonych w takich obszarach.
Zniewaga jako przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego
09.06.2017 | a.sz.
 |
Zniewaga jest przestępstwem przeciwko godności osobistej człowieka żyjącego, bez względu na płeć, wiek, pochodzenie, itp. Znieważeniem będzie takie zachowanie, które uwłacza godności człowieka, wyraża pogardę i lekceważenie w świetle norm społecznych. Najczęściej zniewaga ma formę wypowiedzi słownej. Może być ona również wyrażona na piśmie lub za pomocą wizerunku.
Ponieważ przestępstwo to może polegać wyłącznie na działaniu, nie będzie nim np. okazanie lekceważenia poprzez niepodanie ręki. Znieważyć można kogoś albo bezpośrednio, tj. w obecności osoby znieważanej albo pod nieobecność tej osoby. W tym ostatnim przypadku warunkiem karalności jest to, że zniewaga jest publiczna albo też dokonana w taki sposób i w zamiarze aby dotarła do osoby znieważanej.
Praca na umowie zlecenie a prawa i roszczenia pracownicze
08.06.2017 | a.sz.
 |
Pracujesz 8 godzin na dobę wykonując codziennie takie same lub podobne czynności, a mimo to masz umowę zlecenie? Pracodawcy często zawierają z pracownikami umowy zlecenia, mimo, że w rzeczywistości pracownicy świadczą pracę tak jak na umowie o pracę.
W orzecznictwie i doktrynie wskazuje się na sześć cech, które odróżniają umowę o pracę od umowy zlecenia. Jako cechy stosunku pracy wskazuje się:
- podporządkowanie pracownika pracodawcy, które należy rozumieć nie tylko jako świadczenie pracy pod kierownictwem pracodawcy, ale także jako jednoznaczne określenie prawa pracodawcy do decydowaniu o miejscu i czasie, w jakim praca określonego rodzaju ma być świadczona (tak: Maria Teresa Romer, Prawo Pracy Komentarz, wyd. LexisNexis, Warszawa 2008, a także wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 1997 r., I PKN 89/9);
- kontrolę pracodawcy nad procesem pracy;
- osobiste instrukcje pracodawcy co do sposobu, miejsca i czasu wykonywania pracy - bieżące zlecanie zadań osobie zatrudnionej na zlecenie, bieżąca kontrola wykonywanych czynności i modyfikowanie ich zakresu z reguły wskazuje na pracowniczy charakter stosunku łączącego strony, nawet jeśli strony zawarły umowę zlecenia (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2015 r., II PK 189/14);
- dyspozycyjność pracownika nawet w trakcie niewykonywania pracy;
- wymóg osobistego świadczenia pracy - nawet zapisana możliwość posłużenia się inną osobą nie niweczy charakteru stosunku pracy (Wyrok SN z dnia 5 maja 2010 r. I PK 8/2010).
- cykliczne wypłacanie wynagrodzenia - pracodawca zobowiązany jest za wykonywaną pracę wypłacić wynagrodzenie w okresach zazwyczaj miesięcznych, a pracownik nie może się go zrzec. Wynagrodzenie powinno odpowiadać rodzajowi, jakości i ilości świadczonej pracy. W razie braku określenia wysokości wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie uznane za godziwe dla danego rodzaju pracy, ale nie niższe niż minimalne wynagrodzenie. W umowie zlecenia co do zasady wynagrodzenie należy się za całość zlecenia już po jego wykonaniu, chyba że strony postanowią inaczej.
Nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego. Co się zmieni?
07.06.2017 | n.b.
 |
Według ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw z dniem 1 czerwca 2017r. w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego zostały wprowadzone liczne zmiany, które zrewolucjonizują polskie postępowanie administracyjne.
Dyskusje odnośnie zmiany kodeksu postępowania administracyjnego toczą się od zeszłego roku. Zwolenników zmiany jest tyle samo co jej przeciwników. Czy rzeczywiście nowelizacja ustawy tak wiele zmieni? W cyklu artykułów postaramy się odpowiedzieć na nurtujące czytelników pytania, które mamy nadzieje rozwieją część wątpliwości.
Zaczynając od początku, nie można nie wspomnieć o fundamentalnych zasadach ogólnych postępowania administracyjnego, które uległy modyfikacjom wskutek nowelizacji. Ustawa wprowadza art. 7a oraz art. 7b, które nie były wcześniej znane regulacji postępowania administracyjnego.
Odpowiedzialność cywilna za szkody spowodowane oddziaływaniem na środowisko
05.06.2017 | a.sz.
 |
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną poprzez bezprawne oddziaływanie na środowisko jest oparta na zasadzie ryzyka. Oznacza to, że wystarczy wykazanie, że doszło do bezprawnego oddziaływania na środowisko, w wyniku którego powstała szkoda, wykazanie związku przyczynowego pomiędzy bezprawnym oddziaływaniem na środowisko a szkodą i wskazanie sprawcy tego oddziaływania.
Element winy sprawcy nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia. Bezprawnym oddziaływaniem na środowisko będzie przede wszystkim działanie bez wymaganej prawem decyzji lub z przekroczeniem jej zakresu. Jednakże bezprawnym oddziaływaniem na środowisko będzie również działanie w oparciu o stosowne pozwolenie i w jego granicach.
Odwołanie od wypowiedzenia – co warto wiedzieć
04.06.2017 | a.sz.
 |
Jeżeli uważasz, że pracodawca zwolnił Cię nieprawidłowo, masz prawo wnieść odwołanie do sądu pracy. Pamiętaj, że termin na wniesienie odwołania od wypowiedzenia wynosi obecnie 21 dni od dnia doręczenia przez pracodawcę wypowiedzenia (tj. od dnia odbioru tego wypowiedzenia osobiście od pracodawcy w zakładzie pracy albo od dnia odbioru przesyłki listownej poleconej zawierającej oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę).
W zależności od rodzaju umowy o pracę, pracownikowi przysługują różne roszczenia. Jeżeli pracodawca wypowiedział niezgodnie z przepisami prawa umowę o pracę na okres próbny, pracownikowi przysługuje prawo dochodzenia odszkodowania za czas, do upływu którego umowa miała trwać. Prawo do odszkodowania będzie przysługiwało pracownikowi również, gdy pracodawca niezgodnie z przepisami wypowiedział umowę o pracę na czas określony. Zgodnie z art. 50 §4 kodeksu pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.
Będzie nowe Prawo wodne
02.06.2017 | a.sz.
| |
W dniu 25 maja 2017 r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu nowej ustawy Prawo wodne. Projekt przewiduje szereg zmian w systemie prawa wodnego. Celem nowej ustawy ma być w pierwszej kolejności zrealizowanie założeń Ramowej Dyrektywy Wodnej, tj. pełna realizacja zlewniowej polityki gospodarowania wodami. Projekt zakłada wprowadzenie zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi poprzez wprowadzenie systemu usług wodnych, a także przewiduje nowy system finansowania gospodarki wodnej oparty na elastycznych instrumentach finansowych.
Zmieni się struktura organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarowania wodami. Zostaną zniesione organy, takie jak Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej. Powstanie nowa osoba prawna o nazwie: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, w skład której wejdą następujące jednostki: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, regionalne zarządy gospodarki wodnej, zarządy zlewni oraz nadzory wodne.
Wyznaczanie szerokości pasa i filara ochronnego kopalni odkrywkowej od cieków według normy PN-G-02100:1996
08.02.2017 | j.sz.
 |
W warunkach polskich kopaliny pospolite takie jak piaski, żwiry i pospółki najczęściej należą do złóż powstałych wskutek działalności cieków i co oczywiste znajdują się w ich pobliżu. Eksploatacja odkrywkowa złóż położonych obok cieków doznaje czesto ograniczeń w postaci konieczności zachowania filara i pasa ochronnego od koryta cieku.
Filar ochronny i pas ochronny to dwa różne pojęcia. Pas ochronny może stanowić część filara ochronnego.
Ogólnie przyjmuje się, że pas ochronny w górnictwie jest to ta cześć złoża lub terenu, którą pozostawia się bez eksploatacji z uwagi na ochronę obiektów powierzchniowych i podziemnych.
Filary ochronne z kolei to przestrzeń ustanawiana w złożu dla zabezpieczenia obiektów w na powierzchni terenu przed nadmiernymi skutkami wybierania złoża.
Czy 50 metrów od koryta cieku wystarczy?
Dość często inwestorzy traktują 50 metrową odległość od stref zalewu wód Q10% danego cieku, jako niezmienną wytyczną, wyznaczając granice pola eksploatacji kruszyw właśnie w takiej odległości od granic strefy Q10%.