Kto jest stroną postępowania w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego?
mgr Agnieszka Pięta | 31.05.2023 | Aplikant radcowski
Prawidłowe ustalenie kręgu stron postępowania administracyjnego jest jednym z fundamentalnych obowiązków organu administracji publicznej, który prowadzi to postępowanie. Podstawowe zasady dokonywania oceny w przedmiocie tego, kto może być stroną w postępowaniu administracyjnym, określa kodeks postępowania administracyjnego. W niektórych rodzajach postępowań administracyjnych jednak, przysługiwanie określonej osobie statusu strony powinno być oceniane według przepisów szczególnych. Do takich postępowań należy między innymi postępowanie w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego.
Strony postępowania inne, niż wnioskodawca
Sposób ustalania kręgu stron postępowania o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego, wyznacza treść art. 401 ust. 1 ustawy Prawo wodne. W myśl powołanego przepisu, stroną postępowania w sprawach dotyczących pozwoleń wodnoprawnych jest wnioskodawca oraz podmioty, na które będzie oddziaływać zamierzone korzystanie z wód, lub podmioty znajdujące się w zasięgu oddziaływania planowanych do wykonania urządzeń wodnych. Pomimo, że ustawa nie precyzuje, jak należy rozumieć w tym wypadku pojęcie oddziaływania, to w pewnym stopniu znaczenie tego pojęcia zostało dookreślone w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jak zatem należy to pojęcie rozumieć w świetle orzecznictwa?
 |
freeimages.com
Wystarczające chociażby pośrednie oddziaływanie na nieruchomość
Co do zasady, składy orzekające sądów administracyjnych w sprawach, dotyczących ustalania kręgu stron postępowania w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego, opowiedziały się za szerokim rozumieniem pojęcia oddziaływania na inne podmioty przez zamierzone korzystanie zakładu z wód lub w zasięgu planowanych do wykonania urządzeń wodnych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zaprezentował w tym zakresie stanowisko, zgodnie z którym „aby przesłanka pozostawania nieruchomości w zasięgu oddziaływania planowanej inwestycji została spełniona, nie jest konieczne ustalenie, że planowane nadsypanie terenu faktycznie, realnie i bezpośrednio będzie oddziaływać na daną nieruchomość, bowiem wystarczające jest ustalenie, że planowane prace mogą choćby pośrednio oddziaływać na daną nieruchomość sąsiednią lub jej część” - Wyrok WSA w Rzeszowie z 9.06.2021 r., II SA/Rz 269/21 (tak również Wyrok WSA w Rzeszowie z 8.01.2019 r., II SA/Rz 673/18). Z powyższego wynika zatem, że podmioty pozostające w obszarze oddziaływania korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych to te podmioty, na które to korzystanie lub urządzenie będzie wpływać chociażby w sposób pośredni.
Sposób ustalania zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych
Ustawa prawo wodne nie wskazuje wprost, jakimi kryteriami powinien kierować się organ prowadzący postępowanie w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego, ustalając, jakie podmioty pozostają w oddziaływaniu, o którym mowa w art. 401 ust. 1 Prawa wodnego. Pewną wartość pomocniczą w tym zakresie może stanowić jednak treść operatu wodnoprawnego, stanowiącego obowiązkowy załącznik do wniosku o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego. Stosownie bowiem do treści art. 409 ust. 2 Prawa wodnego, część graficzna operatu zawiera plan urządzeń wodnych i zasięg oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych, wraz z ich powierzchnią, naniesiony na mapę sytuacyjno-wysokościową terenu, z oznaczeniem nieruchomości. Na podstawie tej części operatu, załączonego do wniosku o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego, organ może zatem ustalić, jakie podmioty znajdują się w obszarze oddziaływania zamierzonego korzystania z wód albo zamierzonych do wykonania urządzeń wodnych. Czy będzie to jednak ustalenie wiążące?
Treść operatu wodnoprawnego można podważyć
Jak wskazał NSA w wyroku z z 28.10.2020 r., II OSK 2593/20,„operat wodnoprawny, pomimo że powinien być przygotowywany przez osobę posiadającą wiadomości specjalne i odpowiednie doświadczenie nie jest opinią biegłego, lecz dokumentem prywatnym, który stanowi dowód podlegający ocenie także w trybie zasad ogólnych postępowania dowodowego, gdyż musi opierać się na prawidłowych, rzetelnych i dających się zweryfikować organowi i stronom postępowania danych dotyczących przedmiotu opracowania.” Z powyższego wynika, że dane zawarte w operacie (również te, które dotyczą przywołanego wyżej obszaru oddziaływania) można podważyć i w związku z tym można żądać uznania za stronę w postępowaniu o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego nawet wówczas, gdy należąca do nas nieruchomość nie została określona w operacie jako pozostająca w obszarze oddziaływania. Nawet w takim wypadku zatem, możliwe jest zawnioskowanie do organu prowadzącego postępowanie o uznanie za stronę postępowania.
Co należy jednak zrobić w sytuacji, gdy organ negatywnie rozpatrzy taki wniosek?
Konsekwencje niewłaściwego ustalenia kręgu stron postępowania
Jeżeli decyzja o udzieleniu pozwolenia wodnoprawnego jest nieostateczna, a zapadła ona w warunkach nieprawidłowego ustalenia kręgu stron postępowania, podmiot, który powinien być uznany za stronę postępowania, a który pomimo tego za taką stronę w postępowaniu przed organem pierwszej instancji uznany nie został, może wnieść odwołanie od tej decyzji. Kodeks postępowania administracyjnego nie uzależnia bowiem legitymacji strony do wniesienia odwołania od udziału jej w postępowaniu przed organem I instancji, bowiem legitymację do wniesienia odwołania ma również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu, ale jest stroną postępowania. Kwestie tą w niniejszej sprawie będzie natomiast regulował art. 401 ust. 1 ustawy Prawo wodne.
Wzruszenie decyzji w trybie nadzwyczajnym
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że jeśli strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, a decyzja o udzieleniu pozwolenia wodnoprawnego stała się ostateczna, może żądać wzruszenia tej decyzji w trybie nadzwyczajnym, to jest w trybie wznowienia postępowania administracyjnego. Warto jednak pamiętać o tym, że możliwość złożenia wniosku o wznowienie postępowania z tej przyczyny jest ograniczona terminem miesięcznym, liczonym od dnia, w którym osoba, która powinna zostać uznana za stronę, dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania.
Powyższy tekst jest artykułem publicystycznym i nie stanowi porady prawnej.
Prawo wodne jest wiodącą specjalizacją naszej kancelarii - z powodzeniem reprezentujemy Naszych Klientów w sprawach dotyczących pozwoleń wodnoprawnych.
Jeżeli napotkałeś problemy związane z pozwoleniem wodnoprawnym - skorzystaj z naszego doświadczenia i skontaktuj się z naszą kancelarią.