Nagranie z kamerki samochodowej jako dowód popełnienia wykroczenia drogowego przed Policją i w sądzie. Czy można obalić taki dowód w sądzie?
mgr Agnieszka Pięta | 31.02.2022 | Aplikant radcowski
Korzystanie z kamerek samochodowych, w celu rejestrowania podróży i zdarzeń drogowych, które mają miejsce w czasie jej trwania, stało się wśród kierowców szeroko stosowanym. Przyczyną tego zjawiska jest nie tylko stale rozrastająca się oferta dostępnych na rynku rejestratorów, pozwalających na zarejestrowanie tego, jak zachowują się inni uczestnicy ruchu drogowego, ale również potrzeba ewentualnego wykorzystania nagrania z kamerki samochodowej do celu wykazania popełnienia przez innego kierowcę wykroczenia w ruchu drogowym, bądź wręcz przeciwnie: do obrony przed zarzutem, że kierowca rejestrujący zajście popełnił wykroczenie.
Nowy taryfikator mandatów obowiązujący od stycznia 2022 roku, a dowody z rejestratora
Ta ostatnia kwestia- tj. wykorzystanie zapisu z kamerki samochodowej do obrony przed zarzutem popełnienia wykroczenia drogowego - jest szczególnie istotna w obliczu nowych regulacji prawnych, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r. i które w znacznym stopniu zaostrzają odpowiedzialność za popełnienie wykroczeń drogowych – w przeważającej części dotyczy to zaś odpowiedzialności majątkowej.
Nowelizacja ustawy: prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw przewiduje między innymi minimalną wysokość wymierzanych kierowcom kar grzywny, w przypadku popełnienia przez nich wykroczeń określonego rodzaju. Mianowicie, w razie uznania, że zostało popełnione wykroczenie nieustąpienia pierwszeństwa pieszemu, omijania pojazdu jadącego w tym samym kierunku, zatrzymującego się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu, wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, kierowca zostanie ukarany grzywną nie niższą niż 1500 zł. Taka sama, minimalna wysokość grzywny grozi za popełnienie wykroczenia, polegającego na prowadzeniu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd mechaniczny lub nawet pojazd inny niż mechaniczny bez wymaganych uprawnień. Znacznie wyższą karę, bo już 2500 zł będą musieli ponieść ci, którzy prowadzili pojazd mechaniczny w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka.
Z powyższego wynika, że jednocześnie ze znacznym wzrostem wysokości grzywien, zmniejszyła się możliwość ustalania ich przez Policję w sposób uznaniowy. Organy upoważnione do nakładania grzywny w postaci mandatu są bowiem od 1 stycznia 2022 r. związane minimalną wysokością grzywny, wskazaną w nowelizacji. Warto zatem wiedzieć, jak bronić się przed zarzutami popełnienia wykroczenia i czy można do tego celu użyć nagrania z popularnej kamerki samochodowej.
freeimages.com
Nagranie z kamerki samochodowej jako dowód w postępowaniu przed Policją
Policja, obok innych organów, jest uprawniona do nakładania kar grzywny za wykroczenia w postępowaniu mandatowym. Nałożenie kary grzywny w tym trybie jest jednak możliwe jedynie wówczas, gdy schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia albo jeżeli Policja lub inny uprawniony organ stwierdzi popełnienie wykroczenia, w szczególności za pomocą przyrządu kontrolno - pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu. Co do zasady, jeżeli Policja lub inny uprawniony organ ma wątpliwości co do faktu i okoliczności popełnienia wykroczenia, może przeprowadzić (niezwłocznie po popełnieniu wykroczenia) czynności wyjaśniające.
Należy jednak pamiętać o tym, że postępowanie mandatowe cechuje się – ze względu chociażby na sam jego cel i istotę - dużymi uproszczeniami pod względem proceduralnym, jak również dowodowym. Policja lub inny organ uprawniony do nałożenia kary grzywny w postępowaniu mandatowym, zazwyczaj nie wdaje się w szczegółowy spór dotyczący faktu i okoliczności popełnienia wykroczenia. Większe możliwości obrony swych praw i przeprowadzenia w tym celu szerzej zakrojonego postępowania dowodowego daje natomiast rozpoznanie sprawy przez Sąd, do którego możemy doprowadzić nie zgadzając się na przyjęcie mandatu, bądź podejmując próbę wzruszenia tego mandatu, który już przyjęliśmy.
Nagranie z kamerki samochodowej jako dowód w postępowaniu w sprawie o wykroczenie przed Sądem – zasady ogólne
Z reguły postępowanie dowodowe w sprawach o wykroczenia podlega tym samym zasadom, którymi rządzi się ogólne postępowanie karne. Dowodem sprawie o wykroczenie może być zatem wszystko, co ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, o ile w stosunku do określonego dowodu nie ma zastosowania bezwzględny bądź względny zakaz dowodowy. Jeżeli dany środek dowodowy jest wolny od takich zakazów, Sąd powinien uwzględnić wniosek o jego dopuszczenie na poczet materiału dowodowego. Niezależnie od powyższego, dowód powinien spełniać jednak pewne warunki, to jest: być dowodem dopuszczalnym (w rozumieniu przepisów regulujących postępowanie karne), dotyczyć okoliczności mającej znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, dotyczyć okoliczności, która nie została jeszcze udowodniona przez stronę wnioskującą o przeprowadzenie dowodu, być dowodem przydatnym do stwierdzenia danej okoliczności oraz być możliwym do przeprowadzenia. Oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z nagrania z kamerki samochodowej, będzie zatem najczęściej uwarunkowane niespełnieniem któregoś z powyższych warunków.
Wykorzystywanie nagrań z wideorejestratora w postępowaniu sądowym w praktyce orzeczniczej
Dopuszczalność wykorzystywania dowodu z nagrania wideorejestratora w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, niezależnie od wskazanych wyżej zasad ogólnych postępowania dowodowego, w dużej mierze zależy od uznania sądu. Warto zatem zadbać o to, aby składając wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z nagrania, spełniał on zarówno wymagania formalne przewidziane dla takiego typu dowodów, jak i prezentował określoną wartość merytoryczną, która faktycznie będzie mogła stanowić dla składu orzekającego materiał dowodowy.
Fundamentalne znaczenie będą miały przede wszystkim kwestie związane z ustaleniem pochodzenia nagrania oraz miejsca i daty jego sporządzenia. Praktyka orzecznicza sądów powszechnych wykazuje, że uznanie nagrania z wideorejestratora za autentyczne zależy od co najmniej kilku czynników, takich jak: nośnik, na którym dowód w postaci nagrania z wideorejestratora zostanie przekazany Sądowi; sposób oznaczenia daty rozpoczęcia i zakończenia nagrania; integralność nagrania i ryzyko dokonania jego modyfikacji.
Jak wynika z praktyki, dojście przez sąd do przekonania, że prawidłowo zawnioskowany dowód z nagrania wideorejestratora obrazuje faktyczny przebieg zdarzenia, które jest przedmiotem postępowania, może na tej podstawie nawet uniewinnić obwinionego od zarzucanych mu czynów.
Jak obalić dowód z nagrania z kamerki samochodowej?
Obalenie dowodu z nagrania z wideorejestratora jest możliwe w przypadku wywołania uzasadnionej wątpliwości co do jego autentyczności. Sąd może powziąć taką wątpliwość na przykład wtedy, gdy zostanie uprawdopodobnione, że materiał wideo został zmanipulowany albo, że nie przedstawia tego zdarzenia, którego dotyczy postępowanie.
Każdy przypadek przedkładania jako dowodu nagrania z kamerki samochodowej należy w każdym razie oceniać indywidualnie i w głównej mierze to od wnioskującego zależy, czy sąd w ogóle dopuści na poczet postępowania oraz czy da wiarę nagraniu.
Warto zatem podjąć wszelkie działania, aby podnieść walor takiego dowodu tym bardziej, że może mieć decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia.
Przykładowe orzeczenia w sprawach związanych z zapisem z kamery samochodowej:
Powyższy tekst stanowi opracowanie publicystyczne i nie jest poradą prawną.
Pomagamy naszym Klientom w skomplikowanych sprawach, w tym sprawach karnych oraz sprawach odszkodowawczych związanych ze zdarzeniami w ruchu drogowym, ale także w ruchu powietrznym i wodnym.
Skorzystaj z naszego doświadczenia i skontaktuj się z nami.
dr Agnieszka Sznajder dr Jakub Sznajder Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
ul. Aleksandra Puszkina 12, 35-328 Rzeszów, woj. podkarpackie
telefon: 884 310 846, 698 748 078 | e-mail: biuro@kancelariasznajder.pl
NIP: 8133862236