Pozbawienie wolności do lat 3 - taka kara grozi temu, kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z naruszeniem tych przepisów ustawy o ochronie zwierząt, które dotyczą zakazu zabijania zwierząt (z kilkoma, enumeratywnie wymienionymi w ustawie wyjątkami), warunków ich uśmiercania (w razie wystąpienia na przykład konieczności bezzwłocznego ich uśmiercenia w celu zakończenia cierpień) oraz warunków dokonywania uboju. Czy wyżej wskazana kara pozbawienia wolności grozi również osobie, która dokonuje otrucia psa? Czy i w jaki sposób możemy pociągnąć sprawcę otrucia naszego psa do odpowiedzialności karnej oraz czy wobec takiego sprawcy będą nam przysługiwały roszczenia na gruncie prawa cywilnego? Wyżej wskazane kwestie zostaną omówione w poniższym tekście.

Otrucie psa jako naruszenie zakazu zabijania zwierząt, czy przestępstwo znęcania się nad zwierzętami?

Jak wskazuje się w doktrynie, czyn zabroniony polegający na naruszeniu sformułowanego w ustawie o ochronie zwierząt zakazu zabijania zwierząt jest przestępstwem materialnym. Oznacza to, że dla pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawcy otrucia zwierzęcia, za czyn kwalifikowany zgodnie z prezentowanymi w piśmiennictwie poglądami, przestępstwo znęcania się jest przestępstwem formalnym, a zatem dla jego zaistnienia nie jest konieczne wystąpienie jakiegokolwiek skutku. Wystarczające jest wypełnienie znamion podmiotowych i przedmiotowych tego przestępstwa, przy czym czynnością sprawczą jest tutaj zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień zwierzęciu. Jednocześnie, w przypadku podania zwierzęciu przez sprawcę substancji toksycznej i - nienastąpienia skutku w postaci śmierci zwierzęcia, pomimo jej podania zwierzęciu - zachowanie sprawcy może w takiej sytuacji stanowić zarówno znamię znęcania się nad rzeczonym psem, jak i usiłowania dokonania jego bezprawnego uśmiercenia.

Otrucie psa jako usiłowanie bezprawnego pozbawienia życia zwierzęcia

Z uwagi na wyżej przytoczoną argumentację, w niektórych sytuacjach ustalenie, czy dany czyn wypełnia znamiona znęcania się nad zwierzętami, czy przestępstwa usiłowania bezprawnego pozbawienia zwierzęcia życia, może być trudne ze względu na tożsamość czynności sprawczej. Znaczenie rozstrzygające będzie wówczas miała strona podmiotowa przestępstwa i ustalenie sfery motywacyjnej sprawcy (K. Kuszlewicz [w:] Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2021). Za usiłowanie bezprawnego zabicia psa (co zostało potwierdzone w treści uzasadnienia wyroku SR w Bielsku Podlaskim z 24.02.2017 r., II K 15/17, w którym warunkowo umorzono postępowanie karne wobec sprawcy usiłowania otrucia psa) można przykładowo uznać zachowanie, polegające na przygotowaniu pokarmu (w tym wypadku kawałka kiełbasy), z zawartością substancji toksycznej (w tym wypadku do wnętrza kiełbasy została włożona trutka na szczury zawierająca bromadiolon oraz brodifakum, po czym kiełbasa została obszyta nicią), podrzucenie pokarmu w celu zjedzenia przez psa na posesję pokrzywdzonej, do którego to celu jednak nie doszło z uwagi na natychmiastową interwencję innej osoby, która uniemożliwia zjedzenie pokarmu przez przez psa. Znęceniem się nad psem wskutek podania mu substancji toksycznej byłoby więc zapewne takie zachowani sprawcy, które polegałoby na zaaplikowaniu psu substancji toksycznej w celu spowodowania cierpienia zwierzęcia - a nie bezpośrednio jego śmierci.

freeimages.com
Kara i środki karne grożące sprawcy otrucia psa

Kara pozbawienia wolności do lat 3 grozi zarówno temu, kto podając psu substancję toksyczną doprowadza do jego śmierci lub usiłuje doprowadzić do jego śmierci, jak i temu, kto podając psu substancję toksyczną, znęca się nad zwierzęciem. Jeżeli natomiast sprawca któregoś z wyżej wymienionych czynów działa ze szczególnym okrucieństwem podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Dodatkowo, w razie skazania za przestępstwo zabicia, uśmiercenia albo dokonania uboju zwierzęcia z naruszeniem przepisów o ochronie zwierząt oraz za znęcanie się nad zwierzętami (w tym za dokonanie obu wskazanych wyżej czynów zabronionych ze szczególnym okrucieństwem), sąd orzeka nawiązkę w wysokości od 1000 zł do 100 000 zł na wskazany cel związany z ochroną zwierząt oraz może orzec (a w pewnych wypadkach obowiązkowo orzeka) zakaz posiadania zwierząt, zakaz wykonywania określonych zawodów albo prowadzenia określonej działalności.

Przepadek zwierzęcia

Wartym odnotowania jest fakt, że w razie skazania za przestępstwo bezprawnego zabicia zwierzęcia lub znęcania się nad zwierzęciem, sąd orzeka przepadek zwierzęcia, jeżeli sprawca jest jego właścicielem - przy czym sąd ma obowiązek orzeczenia przepadku. Na tej podstawie następuje natomiast utrata „własności” zwierzęcia, należącego do skazanego, która przechodzi na rzecz Skarbu Państwa.

Odszkodowanie i zadośćuczynienie za otrucie psa

W myśl art. 1 §2 ustawy o ochronie zwierząt, w sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy. Należy zatem uznać, że w razie śmierci psa wskutek jego otrucia, właścicielowi psa będzie przysługiwało wobec sprawcy tego zdarzenia roszczenie o zapłatę odszkodowania, a w pewnych przypadkach - również zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłą ze śmierci psa. Warto pamiętać o tym, że przynajmniej część roszczeń majątkowych wobec sprawcy można zaspokoić już w postępowaniu karnym, dotyczącym otrucia psa. Dopuszczalność i zasadność dochodzenia ewentualnej, pozostałej części roszczenia na drodze postępowania cywilnego będą natomiast zależały od konkretnego stanu faktycznego sprawy.

Powyższy tekst jest artykułem publicystycznym i nie stanowi porady prawnej.

Zajmujemy się problematyką prawnych regulacji chowu i hodowli zwierząt, wypadków z udziałem zwierząt, kwestiami odpowiedzialności cywilnej i odpowiedzialności karnej właścicieli zwierząt.

Rozwijamy obecnie specjalizację w zakresie prawnego otoczenia chowu i hodowli zwierząt gospodarskich, sportowych oraz domowych.

Jeżeli masz problem prawny związany ze zwierzętami - zachęcamy do kontaktu.

Menu