Sprawa cywilna o odszkodowanie za wypadek lotniczy - czy sąd cywilny może wykorzystać raport Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych jako dowód dla ustalenia odpowiedzialności za wypadek lotniczy?
dr Jakub Sznajder | 24.11.2023 | Adwokat
Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych nie orzeka, co do winy i odpowiedzialności
Działając na gruncie przepisów ustawy Prawo lotnicze Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych dociekając przyczyn zaistnienia zdarzeń i wypadków w lotnictwie - w świetle obowiązujących przepisów nie dokonuje badania ‘winy’, ani ‘odpowiedzialności’ personelu lotniczego. Zgodnie z art. 134 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze: „W celu zapobiegania wypadkom i incydentom lotniczym komisje, o których mowa w art. 17 oraz art. 140, prowadzą badania okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków i incydentów lotniczych. Komisje nie orzekają co do winy i odpowiedzialności”.
Zakaz dowodowy w stosunku do materiałów PKBWL
Według art. 134 ust. 1a Prawa lotniczego - udostępnianie wyników badań okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków i incydentów lotniczych, zebranych podczas prowadzenia badania zdarzenia lotniczego w celach innych niż cel, o którym mowa w ust. 1, może być dokonane wyłącznie na potrzeby postępowania przygotowawczego, sądowego lub sądowo-administracyjnego za zgodą sądu. Właściwy do rozpoznania sprawy jest Sąd Okręgowy w Warszawie. Zgodnie z art. 134 ust. 1c pkt 1) Prawa lotniczego - udostępnianie wyników badań, o którym mowa w ust. 1a, obejmuje ekspertyzy uzyskane w trakcie badania.
Orzecznictwo sądów cywilnych w zakresie odszkodowań za wypadek lotniczy, a materiały PKBWL
Analizując zagadnienie wykorzystania raportu PKBWL przez sąd w sprawie cywilnej o odszkodowanie za wypadek lotniczy warto wskazać chociażby na wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 lutego 2019 roku sygnatura akt: I ACa 288/18.
W przywołanym orzeczeniu sąd wskazał, że: „(...) skarżącemu nie udało się skutecznie zakwestionować ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji. Powód dążył do zakwestionowania Raportu Końcowego sporządzonego przez Państwową Komisję Badania Wypadków Lotniczych podnosząc, iż został on sporządzony jedynie w celu profilaktycznym, identyfikując jedynie prawdopodobne przyczyny wypadku, bez stosowania procedury dowodowej z wyraźnym zastrzeżeniem, że nie może być traktowany jako wskazanie winnych lub odpowiedzialnych za zaistniałe zdarzenie.
freeimages.com
Poglądu tego nie można zaaprobować. Celem sporządzenia przedmiotowego Raportu było ustalenie i przyczyn i okoliczności wypadku (...) Z tej przyczyny Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska apelującego, iż doszło do naruszenia art. 16 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie badania wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym oraz zapobiegania im oraz uchylające dyrektywę 94/56/WE. Raport nie orzeka co do winy i odpowiedzialności, gdyż do wydawania takich rozstrzygnięć powołane są inne organy państwowe. Podnieść należy, że w oparciu o przedmiotowy Raport, Prokuratura Okręgowa (...) prowadząc śledztwo pod sygn. (...) morzyła je wobec ustalenia, iż sprawca przestępstwa – P. P. (1), nie żyje. Nie sposób jednak przyznać racji, że został identyfikuje on jedynie prawdopodobne przyczyny katastrofy bez stosowania procedury dowodowej. Wyeksponować trzeba, iż Raport został sporządzony przez niezależny i powołany do tego typu zadań organ (...)
Biegły rzeczywiście sporządzając przedmiotową opinię wykorzystał zalegający w aktach sprawy Raport, lecz nie stanowił on jedynego źródła opracowania opinii. Powód pomija fakt, iż biegły wykorzystywał również akta postępowania przygotowawczego prowadzonego pod sygn. (...), w tym wykonane na jego potrzeby opinie. Biegły konsultował się także z dostawcą samolotu (...) w Polsce.”
Sprawa, której dotyczy przywołany wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 lutego 2019 r. badana była w oparciu o opinię biegłego powołanego przez sąd cywilny, który oparł się co prawda na raporcie PKBWL w toku sporządzania opinii, lecz bazował również na ustaleniach biegłych powołanych przez prokuraturę w postępowaniu przygotowawczym, a także na ustaleniach własnych, co spowodowało, że sąd nie uznał, iż w analizowanej sprawie doszło do naruszenia przepisów unijnego Rozporządzenia nr 996/2010.
Należy także zwrócić uwagę, iż po uzyskaniu zgody Sądu Okręgowego w Warszawie - poza upublicznianym raportem PKBWL - w aktach sprawy mogą znaleźć się również materiały zebrane przez PKBWL podczas prowadzenia badania zdarzenia lotniczego.
Można zatem stwierdzić, że raport PKBWL, a nawet materiały zgromadzone przez PKBWL w toku badania przyczyn i okoliczności wypadku lotniczego - mogą podlegać ocenie przez sąd cywilny pod kątem ustalenia odpowiedzialności za wypadek lotniczy na gruncie prawa cywilnego.
Powyższy tekst stanowi materiał publicystyczny i nie jest poradą prawną.
Od lat specjalizujemy się w prawie lotniczym. Reprezentujemy strony postępowań karnych w związku z zaistnieniem wypadków lotniczych.
Jeżeli napotkałeś na problem z postępowaniem karnym na skutek wypadku lotniczego - skorzystaj z naszego doświadczenia i skontaktuj się z nami.
dr Agnieszka Sznajder dr Jakub Sznajder Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
ul. Aleksandra Puszkina 12, 35-328 Rzeszów, woj. podkarpackie
telefon: 884 310 846, 698 748 078 | e-mail: biuro@kancelariasznajder.pl
NIP: 8133862236