Postępowanie w sprawie naruszenia stosunków wodnych według nowej ustawy Prawo wodne
07.08.2017 | m.ł.
Nowa ustawa Prawo wodne, której wejście w życie planowane jest na dzień 01 stycznia 2018 roku, co do zasady zachowuje dotychczasowe rozwiązania w zakresie postępowania w sprawie naruszenia stosunków wodnych.
Jednakże w nowej ustawie przewidziane są pewne istotne odmienności w stosunku do obecnie obowiązujących rozwiązań, które mogą mieć bardzo duże znaczenie, zwłaszcza dla osób poszkodowanych wskutek zalewania ich nieruchomości przez wody pochodzące z sąsiednich działek.
Art 234 i 235 nowej ustawy Prawo wodne
W nowej ustawie prawo wodne, o postępowaniu w sprawie naruszenia stosunków wodnych traktować będą przepisy art. 234 ustawy (odpowiednik art. 29 aktualnie obowiązującej ustawy - postępowanie „właściwe” w sprawie naruszenia stosunków wodnych) oraz art. 235 (odpowiednik art. 30 aktualnie obowiązującej ustawy, dotyczący zawierania tzw. ugód wodnoprawnych).
Istotną zmianą, wprowadzoną w nowej ustawie Prawo wodne będzie zmiana rodzaju (cech) decyzji w sprawie naruszenia stosunków wodnych. W obecnym stanie prawnym, decyzje te są decyzjami uznaniowymi, co oznacza że nawet jeśli w toku postępowania przed organem administracji zostanie ustalone, iż doszło do naruszenia stosunków wodnych, właściwy organ tj. organ wykonawczy gminy ma jedynie możliwość, ale nie musi wydać stosownej decyzji nakazującej przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom. Zależy to od uznania organu administracji w danej sprawie i niekiedy w praktyce występowały przypadki w których organy stwierdzały naruszenie stosunków wodnych, jednocześnie odmawiając nałożenia na sprawcę owego naruszenia stosownych obowiązków.
Natomiast po wejściu w życie nowej ustawy Prawo wodne, decyzje w tym przedmiocie staną się tzw. decyzjami związanymi, co oznacza, że gdy zostanie stwierdzone naruszenie stosunków wodnych, organ nie będzie miał już innej możliwości, jak tylko wydać decyzję nakładającą stosowny obowiązek.
Postępowanie w sprawie naruszenia stosunków wodnych może być wszczęte także z urzędu
Kolejną istotną zmianą, jest możliwość wydania decyzji w przedmiocie naruszenia stosunków wodnych także z urzędu a nie tylko na wniosek. Wystarczy zatem, że organ z jakiegokolwiek źródła poweźmie informację o naruszeniu stosunków wodnych i będzie mógł wszcząć samodzielnie postępowanie w tym zakresie, nie czekając na wniosek uprawnionego podmiotu. Ponadto, spowoduje to także, że w przypadku gdy organ prowadząc postępowanie w trybie wnioskowym stwierdzi, iż naruszenie stosunków wodnych występuje lub obejmuje swoim zasięgiem także inne działki oprócz tych wskazanych we wniosku o wszczęcie postępowania, będzie mógł z urzędu zainicjować stosowne procedury i wydać decyzję administracyjną także co do innych działek.
Konieczność określenia terminu wykonania obowiązków wynikających z decyzji
Dodatkową zmianą, jest wprowadzenie ustawowego wymogu formalnego dla decyzji w przedmiocie naruszenia stosunków wodnych. Otóż, konieczne będzie określenie w takiej decyzji terminu wykonania obowiązków polegających na przywróceniu stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom. Do tej pory, określenie terminu wykonania obowiązków było jedynie dobrą praktyką organów administracji, nie było jednak uregulowane wprost w przepisach. Wprowadzenie obowiązku określania terminu wykonania decyzji, zdecydowanie ułatwi poszkodowanym właścicielom egzekucję administracyjną takich zobowiązań, gdyż po upływie terminu wykonania decyzji będzie można wszcząć w stosunku do opieszałego naruszyciela postępowanie egzekucyjne określonego obowiązku, a w przypadku dalszej bierności, doprowadzić do jego zastępczego wykonania w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Porównanie brzmienia przepisów - obowiązującego i uchylonego:
Obecny art. 29 ustawy prawo wodne | Art. 234 ustawy Prawo wodne, która weszła w życie w dniu 01.08.2017 r. |
1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może: 1) zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej, ani kierunku odpływu ze źródeł - ze szkodą dla gruntów sąsiednich; 2) odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie. 2. Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie wskutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich. 3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom. |
1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może: 1) zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich; 2) odprowadzać wód oraz wprowadzać ścieków na grunty sąsiednie. 2. Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie na skutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich. 3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności. 4. Nakaz, o którym mowa w ust. 3, nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego albo dokonania zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli są wymagane. 5. Postępowania w sprawie decyzji, o której mowa w ust. 3, nie wszczyna się, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym właściciel gruntu sąsiedniego dowiedział się o szkodliwym oddziaływaniu na jego grunt. |
Nakaz wykonania urządzeń zapobiegających szkodom nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
Co ważne, do regulacji w sprawie naruszenia stosunków wodnych zostanie wprowadzony także nowy przepis, zgodnie z którym określony w decyzji nakaz przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego albo dokonania zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli są wymagane. Wskazuję, iż obecnie takie stwierdzenie, choć nie było wprost uregulowane w ustawie, to jednak zostało wypracowane przez orzecznictwo sądów administracyjnych oraz praktykę, zaś wymóg uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na określone urządzenia stawał się często elementem sentencji decyzji w sprawie naruszenia stosunków wodnych. Wprowadzenie wyraźnego przepisu ustawy w tym przedmiocie, jest dobrym krokiem i rozwiewa wszelkie wątpliwości w tym zakresie.
Przedawnienie żądania stwierdzenia naruszenia stosunków wodnych
Zasadniczą zmianą jest wprowadzenie do ustawy terminu przedawnienia możliwości żądania wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia stosunków wodnych. Postępowania w sprawie wydania takiej decyzji nie będzie można bowiem wszcząć jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym właściciel gruntu sąsiedniego dowiedział się o szkodliwym oddziaływaniu na jego grunt. Zatem nie będzie już, jak dotychczas możliwe wszczęcie i prowadzenie takiego postępowania niezależnie od daty dowiedzenia się o szkodliwym oddziaływaniu na jego grunt wody, pochodzącej z nieruchomości sąsiednich. Rozwiązanie to ma skłaniać właścicieli nieruchomości do szybkiego reagowania na wszelkie zakłócenia stosunków wodnych i służyć stabilizacji stanu prawnego. Dla organów administracji oznaczać to będzie konieczność czynienia dodatkowych ustaleń faktycznych, w zakresie daty dowiedzenia się przez wnioskodawcę o szkodliwym oddziaływaniu wód pochodzących z nieruchomości sąsiednich na określony grunt, zaś strony postępowania będą miały za zadanie wskazać kiedy dowiedziały się się o powstaniu szkody.
Masz problemy związane z prawem wodnym? W Twojej sprawie doszło do naruszenia stosunków wodnych?
Posiadamy bogate doświadczenie w sprawach o naruszenie stosunków wodnych - od wielu lat skutecznie reprezentujemy Naszych Klientów w dziesiątkach tego rodzaju postępowań.
Skorzystaj z naszego doświadczenia w zakresie prawa wodnego - skontaktuj się z naszą kancelarią!
dr Agnieszka Sznajder dr Jakub Sznajder Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
ul. Aleksandra Puszkina 12, 35-328 Rzeszów, woj. podkarpackie
telefon: 884 310 846, 698 748 078 | e-mail: biuro@kancelariasznajder.pl
NIP: 8133862236