Ptasia grypa: co obejmuje odszkodowanie przysługujące hodowcy drobiu w razie wybicia stada na podstawie decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii i jak ustalić jego wysokość?

mgr Agnieszka Pięta | 10.02.2023 | Aplikant radcowski

W ostatnich dniach ujawniono, że na terenie powiatu puckiego wykryto zakażenie ptasią grypą wśród martwych ptaków - przede wszystkim łabędzi. Doniesienia o potwierdzonych przypadkach występowania ptasiej grypy docierają również z powiatu opolskiego, gdzie Powiatowy Lekarz Weterynarii wydał już rozporządzenie nr 1/2023 w sprawie wyznaczenia strefy objętej zakażeniem w związku z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u ptaków dzikich na terenie miasta Opola i powiatu opolskiego.

Występowanie na określonym obszarze ptasiej grypy u dzikich ptaków, niesie za sobą ryzyko zakażenia wirusem również drobiu, hodowanego w gospodarstwach. W takiej sytuacji, jeżeli zwierzęta znajdujące się w gospodarstwie zostaną zabite lub poddane ubojowi z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo padną w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez te organy przy zwalczaniu ptasiej grypy, hodowcy przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa.

W niniejszym tekście wskazujemy, co wchodzi w skład takiego odszkodowania i jak ustalić jego wysokość.

Wartość rynkowa zwierzęcia, czyli jaka?

Przede wszystkim, odszkodowanie przysługuje za każde zabite lub poddane ubojowi zwierzę, znajdujące się w katalogu zwierząt, za które odszkodowanie takie przysługuje zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. W katalogu tym znajdują się między innymi: kury, indyki i kaczki. Wysokość odszkodowania przysługuje w wartości rynkowej zwierzęcia, której tryb ustalania określono w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzenia szacowania. W orzecznictwie sądów powszechnych pojawiły się jednak wątpliwości co do tego, co należy rozumieć pod tym pojęciem, a które to wątpliwości jednocześnie dają hodowcom drobiu możliwość zakwestionowania wartości ustalonej przez rzeczoznawcę.

Ceny wskazane w umowie kontraktacji nie świadczą o wartości rynkowej zwierzęcia

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3.07.2019 r., sygn. akt. II CSK 424/18 wyraził pogląd, że dla ustalania - na potrzeby odszkodowania za zabite lub poddane ubojowi zwierzę - nie jest miarodajne posługiwanie się ceną, wskazaną w umowie kontraktacji ani ceną, ustaloną według miejsca kupna piskląt, usług weterynaryjnych, czy paszy (zwłaszcza jeśli było to miejsce  inne, niż znajdujące się na terenie Rzeczpospolitej Polskiej). Ustalając wartość rynkową, w ocenie Sądu Najwyższego należy przede wszystkim brać pod uwagę ceny na rynku lokalnym, ustalone na podstawie przepisów o rolniczych badaniach rynkowych.

freeimages.com

Odszkodowanie nie tylko za zwierzę

Warto pamiętać, że w przypadku zabicia lub poddania ubojowi (z nakazu Inspekcji Weterynaryjnej, wynikającego z konieczności zwalczania ptasiej grypy) stada drobiu, hodowcy przysługuje odszkodowanie nie tylko za zabite lub poddane ubojowi zwierzęta, ale również za zniszczone produkty pochodzenia zwierzęcego, jaja wylęgowe, pasze oraz sprzęt, które nie mogą być poddane odkażaniu. Kwotę odszkodowania w powyższym zakresie ustala się na podstawie średniej z 3 kwot oszacowania przyjętych przez powiatowego lekarza weterynarii oraz 2 rzeczoznawców wyznaczonych przez tego lekarza.

Tryb odwoławczy od decyzji ustalającej wysokość odszkodowania

Pomimo zabicia lub poddania ubojowi z nakazu organu Inspekcji Weterynaryjnej stada drobiu może się zdarzyć, że Powiatowy Lekarz Weterynarii odmówi hodowcy w decyzji administracyjnej wypłaty odszkodowania albo przyzna mu odszkodowanie w niższej, niż rzeczywista wartość rynkowa zwierząt, wysokości. W takiej sytuacji należy pamiętać, że odszkodowanie ustalone w decyzji wydanej przez Powiatowego Lekarza Weterynarii jest ostateczne i nie podlega dalszemu tokowi instancji administracyjnej, jednak niezadowolony z tak wyliczonego odszkodowania posiadacz zwierzęcia może wnieść powództwo do sądu cywilnego. Termin na wniesienie powództwa w tej sprawie wynosi miesiąc od dnia doręczenia hodowcy decyzji w sprawie odszkodowania.

Warto również pamiętać o tym, że w razie upływu terminu na wniesienie powództwa, decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w przedmiocie odszkodowania można kwestionować także w postępowaniu administracyjnym, przy wykorzystaniu nadzwyczajnych trybów wzruszenia decyzji administracyjnej - jeżeli istnieją ku temu podstawy.

Powyższy tekst jest artykułem publicystycznym i nie stanowi porady prawnej.

Zajmujemy się problematyką prawnych regulacji chowu i hodowli zwierząt, wypadków z udziałem zwierząt, kwestiami odpowiedzialności cywilnej i odpowiedzialności karnej właścicieli zwierząt.

Rozwijamy obecnie specjalizację w zakresie prawnego otoczenia chowu i hodowli zwierząt gospodarskich, sportowych oraz domowych.

Jeżeli masz problem prawny związany ze zwierzętami - skorzystaj z naszego doświadczenia i skontaktuj się z nami.