Czy gmina może żądać zwrotu kosztów opieki nad zwierzęciem od jego właściciela?

mgr Agnieszka Pięta | 12.08.2022 | Aplikant radcowski

Rada Gminy w Nagłowicach podjęła w dniu 28 marca 2018 r. uchwałę nr XLV/264/2018 w sprawie określenia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Nagłowice. Zapis §15 pkt 4 tego Programu przewidywał, że w zakresie dotyczącym zwierząt gospodarskich koszty transportu zwierząt do gospodarstwa, leczenia, oraz utrzymania zwierząt pokrywane są z chwilą odbioru zwierząt przez właściciela albo z dochodów uzyskanych ze sprzedaży zwierząt. Skargę na uchwałę – we wskazanym wyżej zakresie – wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego prokurator. Wskutek uwzględnienia skargi Prokuratora, zapis ten został przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 7 lipca 2020 r., syg.akt. II SA/Ke 357/20 uznany za nieważny. Dlaczego?

Obowiązek opieki nad zwierzętami bezdomnymi

Ustawa o ochronie zwierząt stanowi, że przez zwierzęta bezdomne należy rozmieć zwierzęta domowe lub gospodarskie, które uciekły, zabłąkały się lub zostały porzucone przez człowieka, a nie ma możliwości ustalenia ich właściciela lub innej osoby, pod której opieką dotąd pozostawały. Zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom i ich wyłapywanie należy do zadań własnych gminy, w związku z czym czynności te są pokrywane ze środków finansowych, którymi dysponuje gmina. Niejednokrotnie jednak – w ocenie gminy – zwierzę zostaje pozbawione niejako „wstecz” przymiotu bezdomności w chwili, kiedy odnajduje je właściciel. Wówczas zdarza się, że gmina żąda od właściciela zwierzęcia pokrycia kosztów jego odłowienia, transportu, utrzymania, leczenia i innych zabiegów, które okazały się niezbędne.

freeimages.com

Bezpodstawność roszczeń

Orzecznictwo sądów administracyjnych jest zgodne co do tego, że w takiej sytuacji roszczenia gminy o zwrot kosztów opieki nad zwierzęciem wobec jego właściciela, są niesłuszne. Zwierzę – zarówno domowe, jak i gospodarskie – uznaje się bowiem za bezdomne już od chwili, której spełnione zostają ku temu ustawowe przesłanki. Przesłanki te natomiast – aktualne w chwili odnalezienia zwierzęcia przez jego właściciela – przestają istnieć dopiero z tą chwilą co oznacza, że obowiązek gminy opieki nad bezdomnym zwierzęciem (do tej chwili) się nie dezaktualizuje. Należy również pamiętać o tym, że obowiązek opieki nad bezdomnymi zwierzętami polega nie tylko na ponoszeniu kosztów odłowienia, czy transportu, ale również na dokonywaniu obligatoryjnej sterylizacji, zapewnieniu miejsca w schronisku dla zwierząt, czy usypianiu ślepych miotów.

Kiedy gmina może żądać zwrotu kosztów opieki nad zwierzęciem?

Niezależnie od powyższego należy pamiętać o tym, że istnieją sytuacje, w których gmina rzeczywiście może żądać od właściciela zwierzęcia zwrotu kosztów jego transportu, czy utrzymania. Koszty te – jak również koszty koniecznego leczenia zwierzęcia obciążają jego właściciela w przypadku czasowego odebrania zwierzęcia (w trybie zwykłym bądź interwencyjnym), w związku z podejrzeniem znęcania się nad zwierzęciem. Koszty te mogą być również egzekwowane w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Co istotne, decyzja o czasowym odebraniu zwierzęcia jest natychmiast wykonalna. Aby uniknąć poniesienia wysokich kosztów z tego tytułu, należy zatem bądź odwołać się od decyzji organu I instancji orzekającej o czasowym odebraniu zwierzęcia (czas na wniesienie takiego odwołania to zaledwie trzy dni od dnia doręczenia decyzji), bądź zakwestionować wysokość poniesionych przez gminę kosztów.

Powyższy tekst jest artykułem publicystycznym i nie stanowi porady prawnej.

Zajmujemy się problematyką prawnych regulacji chowu i hodowli zwierząt, wypadków z udziałem zwierząt, kwestiami odpowiedzialności cywilnej i odpowiedzialności karnej właścicieli zwierząt.

Rozwijamy obecnie specjalizację w zakresie prawnego otoczenia chowu i hodowli zwierząt gospodarskich, sportowych oraz domowych.

Jeżeli masz problem związany z prawnym obrotem zwierzętami - skorzystaj z naszego doświadczenia i skontaktuj się z nami.