W treści żądania przekazania sprawy do sądu, strona może kwestionować decyzję, wyłącznie w zakresie merytorycznej poprawności ustalenia przebiegu granicy, a podniesienie zarzutu dotyczącego legalności, czy samej procedury postępowania nie jest możliwe. Wątpliwości wystąpić mogą w sytuacji, gdy strona niezadowolona z decyzji postanawia skorzystać z przysługującego jej prawa do żądania przekazania sprawy sądowi, ale jednocześnie zauważa podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji.

Problematyczne jest zatem ustalenie, czy w takim przypadku istnieje możliwość wszczęcia postępowania nadzwyczajnego, a co z tym związane- uruchomienie podwójnego systemu kontroli decyzji. Pomimo iż, powyższe kwestie wielokrotnie stanowiły przedmiot rozważań, to na gruncie doktryny, jak i orzecznictwa nadal nie udało wypracować się jednoznacznego stanowiska. Jak zatem skutecznie i zgodnie z prawem kwestionować decyzje rozgraniczeniową?

Możliwość podwójnej kontroli

Przeważającym w orzecznictwie poglądem, jest uznanie, że wniesienie żądania przekazania sprawy do sądu, nie wyklucza możliwości stwierdzenia jej nieważności w ramach nadzwyczajnego postępowania administracyjnego. Pogląd ten potwierdzono m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1999 r., sygn. III RN 15/99, wyroku NSA (do 2003.12.31) w Warszawie z dnia 22 maja 2003 r. , sygn. II SA 2678/01, wyroku WSA w Gliwicach z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. II SA/Gl 1869/13, wyroku WSA w Gliwicach z dnia 9 lutego 2024 r., sygn. II SA/Gl 1797/23.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na uzasadnienie wyroku WSA w Warszawie z dnia 2 listopada 2015 r., sygn. IV SA/Wa 2094/15, zgodnie z którym „skoro decyzja o rozgraniczeniu jest decyzją ostateczna to w świetle ugruntowanego już orzecznictwa sądowoadministracyjnego przyjąć nalży, że co do zasady strona może żądać stwierdzenia nieważności takiej decyzji i nie sprzeciwia się temu przewidziana w art. 33 ust. 3 u.p.g.k. możliwość żądania przekazania sprawy sądowi, bowiem z żądaniem takim może zwrócić się strona "niezadowolona z ustalenia przebiegu granic", a zatem strona kwestionująca treść merytorycznego rozstrzygnięcia zawartego w decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości”. Stanowisko to, potwierdzono również w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. IV SA/Po 1218/14.

nieważność decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości

Prym wiedzie administracyjny tryb postępowania

W przypadku zainicjowania dwóch środków kontroli decyzji rozgraniczeniowej (wniesienia żądania przekazania sprawy do sądu powszechnego i wniosku o stwierdzenie nieważności), należy uwzględnić prymat nadzwyczajnego postępowania administracyjnego, gdyż jego skutkiem może być całkowita eliminacja decyzji z obrotu prawnego, co może wiązać się z bezprzedmiotowością postępowania sądowego, prowadzonego na skutek żądania przekazania sprawy sądowi powszechnemu.

Pogląd ten został potwierdzony na kanwie ugruntowanego orzecznictwa, m.in. w wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 11 lipca 2012 r. ,sygn. II SA/Rz 425/12, wyroku WSA w Gliwicach z dnia 16 lipca 2014 r., sygn II SA/Gl 1869/13, wyroku WSA w Warszawie z dnia 2 listopada 2015 r., sygn. IV SA/Wa 2094/15. Jak podkreślono w uzasadnieniu wyroku NSA (do 2003.12.31) w Warszawie z dnia 22 maja 2003 r., sygn. II SA 2678/01, „procesowym rozwiązaniem zbiegu takich postępowań byłoby zawieszenie postępowania sądowego do czasu zakończenia prowadzonego w trybie nadzwyczajnym postępowania administracyjnego”.

Stanowisko odmienne nie może być skutecznym rozwiązaniem

W piśmiennictwie wskazuje się na odmienne stanowisko, zgodnie z którym art.33 ust.3 p.g.k. nie przewiduje możliwości prowadzenia żadnego dalszego postępowania administracyjnego, również w trybie nadzwyczajnym. Jak wynika z treści uzasadnienia wyroku WSA w Olsztynie z dnia 4 czerwca 2019 r., sygn. II SA/Ol 292/19, po uprzednim wniesieniu żądania przekazania sprawy do sądu, postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji nie może być prowadzone, a jeśli takie już wszczęto- należy je umorzyć.

Powyższy pogląd, został jednak zweryfikowany przez orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych, na podstawie których stwierdzono, że z przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, w żaden sposób nie wynika, aby strona miała być pozbawiona podstawowych środków prawnych kontroli decyzji. Co więcej, kodeks postępowania administracyjnego również nie przewiduje szczególnych ograniczeń dotyczących wyłączenia stosowania trybów nadzwyczajnych.

Przyjęcie omawianego stanowiska spowodowałoby, że decyzja o rozgraniczeniu byłaby poddana weryfikacji, wyłącznie w zakresie jej merytorycznego rozstrzygnięcia oraz tylko w toku cywilnego postępowania. Natomiast stwierdzenie nieważności decyzji, jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym, przewidującym kontrolę decyzji rozgraniczeniowej w odmiennym zakresie, niż postępowanie sądowe uruchomione na skutek wniesionego przez stronę żądania przekazania sprawy sądowi.

Należy mieć na uwadze, że podstawą skutecznego prowadzenia sprawy o rozgraniczenie nieruchomości, jest poprawne skonstruowanie wniosków tak, aby ich treść nie budziła wątpliwości. Jak wynika z niniejszego artykułu oraz innych opracowań powstałych w ramach cyklu Rozgraniczenie nieruchomości- zagadnienia prawne, sprawy o rozgraniczenie nieruchomości mogą sprawiać niemałe trudności, zatem warto w ich toku skorzystać z pomocy prawnika.

Powyższy tekst ma charakter publicystyczny i nie stanowi porady prawnej.

Prawo budowlane, prawo nieruchomości, czy gospodarowanie gruntami – to tematyka, którą zajmujemy się z powodzeniem już od kilkunastu lat.

Jeżeli napotkałeś na problemy w tej dziedzinie - jesteśmy gotowi, aby je rozwiązać.

Skorzystaj z naszego doświadczenia - skontaktuj się z nami.

Menu