Gdy sprawa o rozgraniczenie nieruchomości trafia do sądu, wówczas to ten organ staje się odpowiedzialny za ustalenie, w jaki sposób zostanie przeprowadzone rozgraniczenie. Wątpliwości budzi kwestia ustalenia utraty mocy obowiązującej decyzji o rozgraniczeniu, a także określenie momentu, w którym decyzja staje się ostateczna. Jest to na tyle istotne, gdyż to właśnie od sprecyzowania niniejszych kwestii, uzależniona jest możliwość podejmowania dalszych działań, np. uruchomienie nadzwyczajnych środków zaskarżenia decyzji.

Na tle wykładni art. 33 ust. 3 p. g. k., zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie - zaistniał daleko idący spór, w którym zarysowały się dwa przeciwstawne stanowiska. Wobec tego, przyjrzyjmy się jak na przestrzeni kilku ostatnich lat kształtowała się linia orzecznicza, w zakresie spraw o rozgraniczenie nieruchomości.

Utrata mocy decyzji o rozgraniczeniu następuje w momencie złożenia żądania przekazania sprawy do sądu, a decyzja ta nie uzyskuje przymiotu ostateczności

Jednym z przyjętych na kanwie orzecznictwa sądowego stanowisk, jest uznanie, że decyzja o rozgraniczeniu nieruchomości traci moc, już w samym momencie skutecznego złożenia wniosku o przekazanie sprawy do sądu powszechnego. Pogląd ten wyraził m.in. Sąd Najwyższy w Uchwale 7 sędziów SN z dnia 30 października 2014 r., sygn. III CZP 48/14 wskazując, iż „nie można bowiem przyjmować, że w sprawie, w której została otwarta droga sądowa i o rozgraniczeniu może orzec sąd, mogą pozostawać w mocy skutki wcześniej wydanej decyzji administracyjnej(...). Przejście sprawy o rozgraniczenie do etapu postępowania sądowego powoduje zatem, że decyzja o rozgraniczeniu traci byt” (tak też wyrok NSA z dnia 7 maja 2015 r., sygn. I OSK 2153/13) Ponadto na kanwie przytoczonych orzeczeń wskazano, że decyzja ta nie uzyskuje procesowych i materialnoprawnych skutków decyzji ostatecznej.

przekazanie sprawy o rozgraniczenie do sądu

Utrata mocy decyzji o rozgraniczeniu następuje w momencie przekazania sprawy sądowi

W orzecznictwie zwrócono uwagę na pogląd zgodnie z którym, decyzja o rozgraniczeniu nieruchomości traci moc wiążącą w części objętej żądaniem przekazania sprawy sądowi, natomiast w części nie objętej tym żądaniem - staje się ostateczna. Stanowisko to potwierdzono m.in. w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 1998 r., sygn. I CKN 423/97. Sąd Najwyższy jednocześnie wskazał, że „decyzja administracyjna o rozgraniczeniu w części, w jakiej nie żądano przekazania do sądu, stała się ostateczna, natomiast w części, w jakiej złożono wniosek o przekazanie sądowi, decyzja ta straciła moc wiążącą, co oznacza, że nie zyskała w tej części ani procesowych, ani materialnoprawnych skutków decyzji ostatecznej” (tak również wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. IV SA/Po 1218/14).

Omawiane stanowisko wydaje być się uzasadnione, co wynika z faktu, że przedmiotem rozstrzygnięcia sądu powszechnego, jest wyłącznie przebieg granicy między gruntami, w zakresie objętym żądaniem przekazania sprawy. Natomiast strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granic, często kwestionuje decyzję administracyjną w zakresie jej legalności, powołując się na okoliczności wymienione w art. 145 §1 oraz art. 156 §1 k.p.a. W takiej sytuacji, przyjęcie stanowiska, że decyzja o rozgraniczeniu staje się ostateczna i traci moc w momencie żądania przekazania sprawy do sądu lub dopiero, gdy sąd wyda w tym zakresie prawomocne orzeczenie- stanowiłoby rażące ograniczenie praw strony do kwestionowania decyzji w innym zakresie, niż tylko jej merytoryczne rozstrzygnięcie.

Decyzja o rozgraniczeniu staje się ostateczna oraz traci moc w następstwie wydania orzeczenia sądu powszechnego o rozgraniczeniu

Trzecie stanowisko wyrażane w głównej mierze przez sądy administracyjne, związane jest z uznaniem, że „decyzja o rozgraniczeniu traci moc wiążącą w sytuacji, gdy w następstwie wniosku strony niezadowolonej z rozgraniczenia sąd powszechny nada sprawie bieg i w konsekwencji wyda orzeczenie o rozgraniczeniu. W takiej sytuacji decyzja orzekająca o rozgraniczeniu nie będzie mogła wywoływać ani procesowych, ani materialno - prawnych skutków decyzji ostatecznej”- tak wyrok WSA w Kielcach z dnia 28 kwietnia 2009 r. sygn.II SA/Ke 109/09, wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 1 czerwca 2011 r., sygn. II SA/Rz 266/11.

Z uzasadnień przytoczonych powyżej wyroków wynika również, że decyzja może stać się ostateczna wcześniej - w sytuacji gdyby wniosek strony niezadowolonej z rozgraniczenia został przez sąd zwrócony, na skutek np. braku uiszczenia opłaty.

Wnioski końcowe

Opisane powyżej rozbieżności, a także brak jednoznacznych przepisów prawnych powodują lukę prawną, która niewątpliwie stanowi ogromne wyzwanie dla sprawnego przeprowadzenia sprawy rozgraniczeniowej. Pomimo kilku przeciwstawnych stanowisk, dominującym jest, że decyzja rozgraniczeniowa traci moc w części objętej żądaniem przekazania sprawy sądowi, natomiast w części nie objętej tym żądaniem staje się ostateczna.

Powyższy tekst ma charakter publicystyczny i nie stanowi porady prawnej.

Prawo budowlane, prawo nieruchomości, czy gospodarowanie gruntami – to tematyka, którą zajmujemy się z powodzeniem już od kilkunastu lat.

Jeżeli napotkałeś na problemy w tej dziedzinie - jesteśmy gotowi, aby je rozwiązać.

Skorzystaj z naszego doświadczenia - skontaktuj się z nami.

Menu