Sprawy o rozgraniczenie nieruchomości stanowią wyjątek, od przyjętej na gruncie przepisów zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. Od wydanej decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości, stronom nie przysługuje wniesienie odwołania do organu wyższego stopnia. W takiej sytuacji nasuwa się zasadnicze pytanie, czy stronie niezadowolonej z ustalenia przebiegu granic, przysługują jakiekolwiek środki prawne, służące podważeniu decyzji rozgraniczeniowej?

Hybrydowy tryb postępowania w sprawach o rozgraniczenie nieruchomości

Jak wskazano w treści niniejszego artykułu, w postępowaniu o rozgraniczenie nieruchomości nie przewidziano środka odwoławczego w postaci odwołania od decyzji. Nie oznacza to jednakże, że stronie nie przysługują prawne możliwości wzruszenia wydanej decyzji. Dla spraw o rozgraniczenie nieruchomości przewidziano szczególną procedurę, stanowiącą wyjątek od powszechnie przyjętych zasad postępowania administracyjnego. Postępowanie rozgraniczeniowe prowadzone jest w ramach dwuetapowej procedury, którą rozpoczyna jednoinstancyjny tryb przed organem administracyjnym. W dalszej kolejności- w razie niezadowolenia z ustalenia przebiegu granicy- strona może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy sądowi (art. 33 ust. 3 p.g.k)

Jak wynika z powyższego, postępowanie w sprawach o rozgraniczenie nieruchomości prowadzone jest w ramach hybrydowej procedury. Wydanie decyzji rozgraniczeniowej kończy tryb administracyjny, wobec czego dalsze postępowanie może być prowadzone przed sądem powszechnym. Powyższe potwierdza treść uzasadnienia wyroku WSA w Opolu z dnia 16 kwietnia 2024 r., sygn. I SA/Op 325/24 zgodnie z którym, „rozstrzygnięcie administracyjne stanowi prejudykat, otwierający drogę postępowania przed sądem cywilnym”.

Treść żądania przekazania sprawy do sądu powszechnego

Z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego, wystąpić może strona „niezadowolona z przebiegu ustalenia granic”. Oznacza to, że strona w swoim żądaniu powinna podnosić zarzuty dotyczące merytorycznej poprawności ustalenia przebiegu granicy, a nie samej procedury oraz legalności postępowania. Sąd rozpoznaje sprawę merytorycznie od początku, a w ramach prowadzonego postępowania dowodowego, samodzielnie dokonuje wszelkich ustaleń faktycznych.

brak odwołania od decyzji o rozgraniczeniu

Sposób i termin wniesienia żądania przekazania sprawy do sądu powszechnego

Przepisy Prawa geodezyjnego i kartograficznego, nie przewidują jednego, określonego sposobu wniesienia żądania przekazania sprawy do sądu powszechnego. Na gruncie doktryny przyjęto zgodne stanowisko, że forma wniesienia żądania nie ma znaczenia, zaś to jej treść jest najistotniejsza. Wystarczającym jest, że strona w wyraźny sposób podkreśli swoje niezadowolenie ze sposobu ustalenia przebiegu granic. Z żądaniem przekazania sprawy do sądu należy zwrócić się do organu, który wydał decyzję o rozgraniczeniu.

Termin do wniesienia żądania przekazania sprawy do sądu powszechnego wynosi 14 dni od dnia doręczenia stronie decyzji, a jego zachowanie stanowi obligatoryjny warunek wszczęcia postępowania. Jest to termin prekluzyjny, wobec czego jego przekroczenie uniemożliwia rozstrzygnięcia sprawy przez sąd, chyba że strona będzie ubiegać się o jego przywrócenie w trybie art. 58 k.p.a. Na kanwie ugruntowanego orzecznictwa przyjęto, iż „upływ 14-dniowego terminu pociąga za sobą skutek taki, że decyzja administracyjna zatwierdzająca ustalenie granicy staje się ostateczna”- Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1997 r., sygn. III CKN 74/97.

Skutki wniesienia żądania przekazania sprawy do sądu powszechnego

Po wniesieniu żądania przekazania sprawy do sądu powszechnego, Organ (wójt, burmistrz, prezydent miasta) przesyła sądowi kompletną dokumentację wraz z żądaniem strony. W dalszej kolejności, sprawa rozstrzygana jest w wydziale cywilnym w ramach postępowania nieprocesowego, a sąd wydaje orzeczenie ustalające przebieg granic nieruchomości. Prawomocne orzeczenie w terminie 30 dni jest przesyłane do sądów rejonowych właściwych do prowadzenia ksiąg wieczystych oraz do właściwych starostów, celem ujawnienia w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków.

Szerszej analizy wymaga ustalenie, jak postępowanie sądowe wpływa na dalsze losy administracyjnej decyzji rozgraniczeniowej. Problematyczne jest także ustalenie, kiedy decyzja o rozgraniczeniu traci moc oraz w jakim momencie staje się ostateczna.

Powyższe kwestie stanowią przedmiot odrębnego opracowania - „Jak przekazanie sprawy o rozgraniczenie nieruchomości sądowi, wpływa na dalsze losy decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości? - problemy prawne w świetle orzecznictwa sądowego”

Powyższy tekst ma charakter publicystyczny i nie stanowi porady prawnej.

Prawo budowlane, prawo nieruchomości, czy gospodarowanie gruntami – to tematyka, którą zajmujemy się z powodzeniem już od kilkunastu lat.

Jeżeli napotkałeś na problemy w tej dziedzinie - jesteśmy gotowi, aby je rozwiązać.

Skorzystaj z naszego doświadczenia - skontaktuj się z nami.

Menu