image1 image2 image3

sama waga Odpowiedzialność karna pilota za wypadek lotniczy spowodowany naruszeniem zasad określonych w podręczniku użytkowania oraz instrukcji użytkowania w locie statku powietrznego

Jakub Sznajder 1

dr Jakub Sznajder | 10.05.2024 | Adwokat

Poniższy tekst powstał w ramach cyklu artykułów: „Lotnicze prawo karne


Wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 25 stycznia 2022 roku w sprawie karnej dotyczącej odpowiedzialności pilota samolotu za zdarzenie na lotnisku, w związku z którym został on oskarżony m.in. o naruszenie art. 160 Kodeksu karnego - tj. o narażenie człowieka na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - stanowić może podstawę do rozważań na temat tego, na ile zasady postępowania ze statkiem powietrznym określone w manualach/podręcznikach użytkowania statku powietrznego, a także w instrukcji użytkowania statku powietrznego w locie - mogą stanowić o istnieniu lub braku odpowiedzialności karnej za dane zdarzenie lotnicze.

Pilot przypadkowo uruchomił na ziemi silnik samolotu, jak możemy przeczytać w uzasadnieniu wyroku: „poprzez ręczne zakręcenie śmigłem samolotu, przy jednoczesnym nie zaciągnięciu hamulca postojowego, nie podłożeniu podstawek pod koła samolotu, nie zapewnienia pilota bezpieczeństwa na pokładzie samolotu, pozostawienia iskrownika samolotu w pozycji włączonej, pozostawienie dźwigni przepustnicy w pozycji pełnego otwarcia, pozostawienia sterowania mieszanką paliwa w pozycji pełnego wzbogacenia, co spowodowało uruchomienie silnika i przemieszczenie się bez nadzoru samolotu (...) po płycie lotniska z dużą prędkością w kierunku samolotu T. P., przy którym przebywała I. M., która reagując ucieczką uniknęła uderzenia przez będący w ruchu samolot marki C.”

W przywołanym wyroku - Sąd Okręgowy badając apelację obrońcy oskarżonego pilota - rozważał, czy wyrok skazujący pilota na karę pozbawienia wolności wydany przez Sąd Rejonowy - był prawidłowy. Sąd Okręgowy utrzymał w mocy wyrok sądu pierwszej instancji i uznał odpowiedzialność pilota za narażenie człowieka na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - poprzez niewłaściwe użytkowanie samolotu na ziemi.

odpowiedzialność karna pilota 

unsplash.com

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał m.in.: „oskarżony postąpił lekkomyślnie, złamał szereg procedur (...), co - w sytuacji posiadania przez oskarżonego licencji pilota - jest niedopuszczalne.” przypisując pilotowi wprost wymagania co do znajomości procedur przypisanych do tej konkretnej kategorii członków personelu lotniczego.

Ponadto Sąd podkreślił, że „niezastosowanie się podsądnego do zasad obowiązujących w lotnictwie cywilnym i do procedur opisanych w Podręczniku Użytkowania dla Pilota Instrukcji Użytkowania w Locie dotyczącej samolotu (...)” wypełniło w tym przypadku przesłanki nieumyślnego narażenia człowieka na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - tj. przepis art. 160 §3 Kodeksu karnego.

Co istotne - Sąd Okręgowy nie wykluczył odpowiedzialności pilota za czyn z art. 160 §3 Kodeksu karnego - mimo jednoczesnego naruszenia przez niego art. 210 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 03 lipca 2002 roku Prawo lotnicze, który stanowi, iż kto wbrew art. 158 Prawa lotniczego będąc użytkownikiem statku powietrznego, narusza obowiązki w zakresie bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych - podlega karze grzywny, mimo że orzekanie w tym zakresie odbywa się w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Warto zatem - będąc pilotem statku powietrznego - mieć na uwadze nie tylko ogólne zasady bezpieczeństwa w ruchu powietrznym i normy wynikające z przepisów dotyczących ruchu lotniczego, lecz także zwracać uwagę na dokumentację dotyczącą eksploatacji konkretnego typu statku powietrznego, którego używamy, gdyż za naruszenie zasad eksploatacji tam określonych również możemy ponieść odpowiedzialność karną.


Powyższy tekst stanowi materiał publicystyczny i nie jest poradą prawną.

Od lat specjalizujemy się w prawie lotniczym. Reprezentujemy strony postępowań karnych w związku z zaistnieniem wypadków lotniczych.

Jeżeli napotkałeś na problem z postępowaniem karnym na skutek wypadku lotniczego - skorzystaj z naszego doświadczenia i skontaktuj się z nami.