Znaczenie klauzul dotyczących kar umownych
Kary umowne za opóźnienia w przeniesieniu własności lokalu to element umowy deweloperskiej, chroniący interesy nabywcy i mobilizujący dewelopera do terminowego działania. Ważne, aby zapisy dotyczące ich wysokości i zasad naliczania były precyzyjne, gdyż ich brak może uniemożliwić skuteczne dochodzenie roszczeń.
Obowiązki dewelopera i nowe przepisy
Do lipca 2022 roku klauzule dotyczące wysokości odsetek i kar umownych były obowiązkowe w umowach deweloperskich. W nowym stanie prawnym, wprowadzonym na mocy ustawy deweloperskiej, zapis ten został zniesiony.
Nie oznacza to jednak, że konsument został pozbawiony ochrony. W przypadku opóźnienia dewelopera, nabywca ma prawo do rekompensaty w wysokości odpowiadającej odsetkom ustawowym należnym deweloperowi za opóźnienie nabywcy w spełnieniu świadczenia pieniężnego. W praktyce oznacza to, że nabywca nadal ma możliwość dochodzenia swoich roszczeń, ale ochrona ta wymaga większej aktywności z jego strony.
Wady i nieuczciwość klauzul umownych
Artykuł 484 § 2 Kodeksu cywilnego przewiduje możliwość miarkowania kary umownej. Dłużnik może żądać jej obniżenia, jeśli zobowiązanie zostało w dużej mierze wykonane lub gdy kara jest rażąco wygórowana. W takich przypadkach sąd może zmniejszyć wysokość kary, uwzględniając przesłanki ustawowe. Przy ocenie sąd powinien brać pod uwagę istnienie oraz wielkość szkody – przy jej braku lub niewielkim rozmiarze kara może zostać zredukowana (postanowienie SN z 30 stycznia 2023 r., I CSK 3624/22).